دانشمندان دانشگاه دوک به تازگی کشف کرده‌اند که بدن انسان یک حس ششم جدید دارد که به صورت مستقیم به فعالیت میکروب‌های روده‌ای پاسخ می‌دهد.
به گزارش تکناک، پژوهشگران این حس جدید را حس نوروبیوتیک (Neurobiotic sense) نامیده‌اند، که به معنی توانایی مغز برای دریافت پیام‌های آنی از روده است.
بدن انسان میزبان میلیاردها میکروب است، به‌ویژه در روده، اما این ساکنان میکروسکوپی تنها مصرف‌کننده غذاهای ما نیستند و نقش فعالی در تنظیم رفتار و سلامت ما دارند.
فهرست مطالب
کارآگاهان روده
در قلب این کشف، سلول‌هایی به نام نوراپاد (Neuropod) قرار دارند؛ سلول‌هایی که همچون کارآگاهان، پروتئین‌های خاص تولیدشده توسط میکروب‌ها را شناسایی می‌کنند و به مغز سیگنال می‌فرستند.
نتیجه این است که مغز شما به صورت زنده و آنی از آنچه در روده می‌گذرد، مطلع می‌شود و این اطلاعات می‌تواند اشتهای شما را کاهش دهد یا بر میل شما به خوراکی‌ها تأثیر بگذارد.
مسیر مستقیم حس ششم جدید در کنترل اشتها
یکی از مولکول‌های کلیدی در این فرایند، پروتئینی به نام Flagellin است؛ پروتئینی قدیمی که به حرکت باکتری‌ها کمک می‌کند. هنگامی که میکروب‌های روده‌ای این پروتئین را ترشح می‌کنند، گیرنده‌های خاصی به نام TLR5 روی سلول‌های نوراپاد، آن را تشخیص می‌دهند؛ درست مانند راداری که پیام میکروبی را شکار می‌کند.
سپس، این پیام از طریق عصب واگ (Vagus nerve) که بزرگراه ارتباطی بین روده و مغز است، به مغز منتقل می‌شود و مغز ممکن است فرمان نخوردن را صادر کند.
آزمایش حس ششم جدید روی موش‌ها
دانشمندان در آزمایشی جذاب، موش‌هایی را که یک شب ناشتا مانده بودند، با دوز کمی از Flagellin به صورت مستقیم در روده تغذیه کردند. نتیجه شگفت‌انگیز بود و موش‌ها کمتر غذا خوردند.
در مقابل، موش‌هایی که گیرنده TLR5 نداشتند، هیچ واکنشی نشان ندادند و به غذا خوردن ادامه دادند و حتی افزایش وزن پیدا کردند. یعنی زمانی که این گیرنده وجود نداشته باشد، مغز اصلاً صدای روده را نمی‌شنود.
تشخیص قند واقعی از شیرین‌کننده توسط نوراپادها
دکتر دیگو بوهورکز، دانشمندی که در سال ۲۰۱۵ سلول‌های نوراپاد را برای نخستین‌بار شناسایی کرد، نشان داده است که این سلول‌ها می‌توانند در عرض چند هزارم ثانیه، قند واقعی را از شیرین‌کننده مصنوعی تشخیص دهند. این یعنی میل شما به خوراکی‌ها ممکن است بیشتر از زبان یا طعم از روده نشأت بگیرد.
پژوهشگران برای بررسی دقیق‌تر تأثیر Flagellin، دستگاهی پیشرفته به نام Crunch Master طراحی کردند، که می‌تواند حرکات جویدن موش‌ها را به‌دقت ضبط کند.
به کمک این دستگاه مشخص شد که وقتی موش‌ها Flagellin دریافت می‌کردند، سرعت جویدن آنها کاهش پیدا می‌کرد. این نشان می‌دهد که پیام‌های میکروبی، سرعت و حجم غذا خوردن را نیز تنظیم می‌کنند.
انواع Flagellin
پژوهشگران از نوع خاصی از پروتئین Flagellin استفاده کردند، که توسط باکتری بیماری‌زای سالمونلا تیفی‌موریوم تولید می‌شود. اما جالب اینجا است که هر باکتری، Flagellin خاص خود را تولید می‌کند و هر نوع Flagellin تأثیر متفاوتی بر روده و مغز دارد.
این تنوع بالا نشان می‌دهد که سیستم ارتباطی روده-مغز بسیار پیچیده و دقیق است.
کشف حس ششم جدید به ما نشان می‌دهد که روده نه‌تنها هضم‌کننده غذا، بلکه فرستنده هوشمند پیام به مغز است. سلول‌های نوراپاد با درک فعالیت میکروب‌ها، می‌توانند اشتها، رفتار خوردن و حتی ترجیحات غذایی ما را در لحظه تغییر دهند.
