دهمین پرواز موفق استارشیپ؛ نقطه‌ عطف بزرگ برای آینده مأموریت‌های ماه و مریخ

موشک استارشیپ شرکت SpaceX در دهمین پرواز آزمایشی خود با استقرار موفق ماهواره‌های آزمایشی، روشن‌سازی دوباره موتور، عبور از مرحله بازگشت پرحرارت و فرود کنترل‌شده، نقطه‌ عطف مهمی در مسیر بازاستفاده‌پذیری و تحقق مأموریت‌های آینده به ماه و مریخ رقم زد.

به گزارش تک‌ناک، شرکت SpaceX پس از ماه‌ها تأخیر و مأموریت‌های ناموفق، سرانجام با استارشیپ خود به پیروزی مهمی دست یافت. دهمین پرواز آزمایشی تاکنون موفق‌ترین آزمون این سامانه بود و چندین نقطه‌عطف را به ثبت رساند، که در تلاش‌های پیشین محقق نشده بود.

موشک غول‌پیکر در ساعت ۶:۳۰ عصر به وقت محلی از پایگاه Starbase در جنوب تگزاس پرتاب شد و با ارتفاع ۴۰۳ فوت، توجه و تشویق مهندسانی را برانگیخت، که پرتاب را به‌ صورت زنده دنبال می‌کردند. برای نخستین بار پس از مدت‌ها، پرتاب بدون مشکل انجام شد. جدایش مرحله‌ای به‌درستی صورت گرفت و بوستر ۲۳۲ فوتی Super Heavy طبق برنامه در خلیج مکزیکو فرود آمد. برخلاف مأموریت‌های گذشته که بوستر توسط بازوهای عظیم برج پرتاب مهار می‌شد، در این مأموریت تمرکز بر آزمایش روش‌های جایگزین فرود و جمع‌آوری داده‌های پروازی بود.

شرکت SpaceX سال‌ها با پرسش‌هایی درباره قابلیت اطمینان استارشیپ، قدرتمندترین موشک جهان، روبه‌رو بوده است. تلاش‌های اخیر به انفجارهایی در جو یا روی زمین ختم شده و اعتماد به چشم‌انداز ایلان ماسک درباره استعمار مریخ را متزلزل کرده بود. اما این مأموریت، پیشرفتی حیاتی را برای SpaceX به ارمغان آورد.

یکی از لحظات مهم دهمین پرواز استارشیپ در دقیقه هجدهم رخ داد؛ استارشیپ درهای محفظه بار خود را گشود و برای نخستین بار نمونه‌های آزمایشی ماهواره‌های Starlink را در مدار رها کرد. این سامانه شبیه یک دستگاه Pez عمل کرد و ماهواره‌ها را در بازه‌های تقریباً یک دقیقه‌ای یکی پس از دیگری آزاد ساخت. این ماهواره‌ها آزمایشی بودند و برای سوختن بی‌خطر در جو زمین پس از بازگشت طراحی شده بودند. این گام حیاتی نشان داد که استارشیپ می‌تواند به‌ عنوان یک وسیله باری عمل کند. این مرحله در پروازهای قبلی یا اجرا نشد یا با شکست همراه بود. موفقیت این بخش، نقطه عطفی برای برنامه محسوب می‌شود، چرا که انتظار می‌رود استارشیپ نقش محوری در استقرار نسل آینده منظومه‌های ماهواره‌ای ایفا کند.

موفقیت دیگر زمانی رقم خورد که استارشیپ در حدود دقیقه سی‌وهشتم یکی از موتورهای Raptor بهینه‌شده برای خلأ را دوباره روشن کرد. این دومین باری بود که چنین مانوری با موفقیت انجام می‌شد و گامی دیگر در مسیر دستیابی به بازاستفاده‌پذیری کامل موشک بود.

مرحله بازگشت همواره سخت‌ترین بخش برای استارشیپ بوده است و پروازهای گذشته اغلب در این مرحله به شکست فاجعه‌بار ختم می‌شد. شرکت SpaceX در دهمین پرواز استارشیپ، عمداً موشک را در شرایط سخت آزمایش کرد تا کارایی مواد جدید سپر حرارتی را بررسی کند. مهندسان این روند را «بی‌رحم بودن با فضاپیما» توصیف کردند تا نقاط ضعف قبل از مأموریت‌های سرنشین‌دار شناسایی شود. استارشیپ در حدود دقیقه ۴۵ وارد بازگشت آتشین به جو زمین شد. بالچه‌های عقبی که برای کنترل فرود طراحی شده بودند تحت آزمایش فشار قرار گرفتند. یکی از بالچه‌ها آثار سوختگی شدیدی داشت، که نشانه حرارت فوق‌العاده بود. با وجود این شرایط دشوار، استارشیپ توانست این مرحله را پشت سر بگذارد.

بخش بالایی قبل از اجرای مانور فرود، چرخشی کامل انجام داد و سپس با آتش موتور خود در ساعت ۸:۳۷ شب به وقت شرق آمریکا، فرود نرمی در اقیانوس هند داشت. هرچند فضاپیما پس از آن منفجر شد، اما اهداف مأموریت پیش‌تر تحقق یافته بودند. در همین حال، دوربین یک بویه در نزدیکی، پایان نمایشی مأموریت را ثبت کرد و داده‌های ارزشمندی را در اختیار مهندسان قرار داد.

این دهمین پرواز سامانه استارشیپ و سومین تلاش طی سه روز بود، که پرتاب‌های پیشین لغو شده بودند. این مأموریت نخستین بار بود که پیشرفت‌های مشخصی در چند حوزه، از جمله دوام سپر حرارتی، استقرار محموله و روشن‌سازی مجدد موتور را به نمایش گذاشت. شرکت SpaceX در این پرواز تلاش برای مهار بوستر Super Heavy را انجام نداد و از آن برای آزمایش‌های پروازی و جمع‌آوری داده درباره سناریوهای مختلف استفاده کرد.

این آزمایش‌ها برای بهبود طراحی بازاستفاده‌پذیر موشک ضروری است؛ طراحی‌ که در قلب چشم‌انداز ایلان ماسک برای اعزام انسان به مریخ و کمک به ناسا در بازگرداندن فضانوردان به ماه قرار دارد. این مأموریت نشان داد که استارشیپ اکنون می‌تواند محموله حمل کند، بخشی از بازگشت را تاب بیاورد و مانورهای پیچیده موتوری انجام دهد. برای موشکی که سابقه‌ای از انفجارهای پی‌درپی داشت، این موفقیت در بهترین زمان ممکن به دست آمد.