نقش شگفت انگیز ویتامین C در جوانسازی پوست

مطالعات جدید دانشمندان ژاپنی نشان می‌دهد که ویتامین C نه‌تنها در مراقبت از پوست مؤثر است، بلکه با فعال‌سازی ژن‌های حیاتی، لایه‌های زنده پوست را ضخیم و لایه‌های مرده را نازک می‌کند.

به گزارش تک‌ناک، با افزایش سن، لایه‌ بیرونی پوست یا همان اپیدرم به‌ تدریج نازک می‌شود و توانایی خود را در محافظت از بدن کاهش می‌دهد. این لایه عمدتاً از کراتینوسیت‌ها تشکیل شده است، که از لایه‌های زیرین به سطح می‌آیند و سدی دفاعی در برابر عوامل خارجی ایجاد می‌کنند. با گذر زمان، این سد طبیعی ضعیف می‌شود. اما این تحقیق جدید نشان می‌دهد که ویتامین C می‌تواند این روند را معکوس کند.

چگونه ویتامین C ژن‌های بازسازی پوست را فعال می‌کند؟

این مطالعه‌ که در مجله علمی Journal of Investigative Dermatology منتشر شده و توسط دکتر آکیهیتو ایشیگامی از مؤسسه تحقیقات پیری و سالمندی توکیو و با همکاری دانشگاه هوکوریکو و شرکت داروسازی ROHTO انجام شده، به بررسی عملکرد ویتامین C در فعال‌سازی ژن‌های مرتبط با رشد و ترمیم سلولی پرداخته است.

دکتر ایشیگامی گفت: «به نظر می‌رسد که ویتامین C ساختار و عملکرد اپیدرم را از طریق کنترل رشد سلول‌های پوستی تحت تأثیر قرار می‌دهد. ما بررسی کردیم که آیا این اثر از طریق تغییرات اپی‌ژنتیکی اتفاق می‌افتد یا خیر.»

استفاده از شبیه‌سازی پوست انسانی

محققان از مدل‌های آزمایشگاهی معادل پوست انسانی استفاده کردند. این مدل‌ها شباهت زیادی به پوست واقعی دارند و در آنها سلول‌های پوست در معرض هوا قرار می‌گیرند و از زیر با مایعی مغذی تغذیه می‌شوند، که مشابه جریان مواد مغذی از خون به پوست در بدن انسان است.

در این مدل‌ها، ویتامین C با غلظت‌های ۰.۱ و ۱.۰ میلی‌مولار اعمال شد؛ غلظت‌هایی که به طور طبیعی از جریان خون وارد اپیدرم می‌شوند. در روز هفتم، لایه سلول‌های زنده در پوست‌های تیمارشده با ویتامین C ضخیم‌تر شد بدون آنکه لایه شاخی (stratum corneum) دچار تغییر زیادی شود. در روز چهاردهم، لایه داخلی ضخیم‌تر و لایه بیرونی نازک‌تر شد، که نشان می‌دهد ویتامین C باعث افزایش تقسیم و تولید کراتینوسیت‌ها می‌شود.

همچنین افزایش تعداد سلول‌های Ki-67 مثبت مشاهده شد، این سلول‌ها نشانگر سلول‌هایی هستند که در حال تقسیم فعال می‌باشند.

ویتامین C تا پیش از این به‌ دلیل خاصیت آنتی‌اکسیدانی و کمک به تولید کلاژن شناخته شده بود. اما پژوهش جدید نشان می‌دهد که این ویتامین نقش عمیق‌تری هم دارد و می‌تواند آنزیم‌هایی را فعال کند که ژن‌های رشد را روشن می‌کنند و باعث بازگشت تغییرات شیمیایی در DNA می‌شوند؛ تغییری که به رشد و تقسیم سلول‌ها کمک می‌کند.

ویتامین C چگونه ژن‌های خاموش‌شده را فعال می‌کند؟

این ویتامین با حذف گروه‌های متیل از DNA، ژن‌های خاموش‌شده را مجدد فعال می‌کند. این فرایند که DNA Demethylation نام دارد، باعث افزایش فعالیت ژن‌ها می‌شود و رشد، تقسیم و تمایز سلول‌ها را تسهیل می‌کند.

محققان دریافتند که این اثر از طریق آنزیم‌های TET اتفاق می‌افتد. این آنزیم‌ها با تبدیل ۵-متیل‌سیتوزین (5-mC) به ۵-هیدروکسی‌متیل‌سیتوزین (5-hmC) باعث شروع فرایند متیلاسیون می‌شوند. ویتامین C با کمک به بازسازی Fe2+ (آهن دوظرفیتی) از Fe3+ (آهن سه‌ظرفیتی)، فعالیت آنزیم‌های TET را حفظ می‌کند.

در این مطالعه، بیش از ۱۰,۱۳۸ ناحیه‌ DNA با متیلاسیون کاهش‌یافته (hypomethylated) شناسایی شد و افزایش ۱.۶ تا ۷۵.۲ برابری در فعالیت ۱۲ ژن مرتبط با تکثیر سلولی مشاهده گردید. زمانی که از مهارکننده آنزیم TET استفاده شد، این اثرات به طور کامل از بین رفتند و تأییدی بر نقش حیاتی ویتامین C در تنظیم اپی‌ژنتیکی ژن‌های رشد زدند.

مسیر جدید بازیابی ضخامت و جوانی پوست

این یافته‌ها نشان می‌دهد که ویتامین C با فعال‌سازی مسیرهای ژنتیکی مرتبط با رشد و ترمیم پوست، باعث نوسازی طبیعی آن می‌شود. این موضوع به‌ویژه برای سالمندان یا افرادی که پوست نازک یا آسیب‌دیده دارند اهمیت زیادی دارد، چرا که می‌تواند راهکاری طبیعی برای تقویت و بازسازی پوست ارائه دهد.

دکتر ایشیگامی در پایان اعلام کرد: «ما دریافتیم که ویتامین C با فعال‌سازی تقسیم کراتینوسیت‌ها از طریق فرایند DNA Demethylation، باعث افزایش ضخامت پوست می‌شود و این موضوع می‌تواند به درمان نازک‌ شدن پوست، به‌ویژه در افراد مسن کمک کند.»