تحقیقات جدید نشان می‌دهد که بین تکامل مغز و مهارت دست‌ها ارتباط مستقیم وجود دارد و هرچه انگشت‌ها به‌ویژه انگشت شست بلندتر شدند، مغز نیز بزرگ‌تر شد.
به گزارش تکناک، بر اساس این مطالعه، بزرگ شدن مغز و افزایش مهارت‌های حرکتی ظریف، مانند استفاده از انگشت شست برای گرفتن دقیق اجسام، در مسیر تکامل نخستی‌ها و انسان‌ها به طور همزمان رخ داده است.
انسان‌ها همیشه با دو ویژگی مهم شناخته می‌شوند:
- مغز بزرگ
- دست‌های توانمند
همین دو توانایی باعث شده‌اند که بتوانیم ابزار بسازیم، فرهنگ‌های پیچیده شکل بدهیم و خود را با محیط‌های مختلف سازگار کنیم.
برخی دانشمندان معتقد هستند که مغز و دست‌های انسان در کنار هم و با تأثیر متقابل رشد کرده‌اند. یعنی زمانی که انسان‌ها برای ساخت و استفاده از ابزار یا هماهنگی در کارهای گروهی به دقت بیشتری نیاز داشتند، مغز آنها هم مجبور شد پیچیده‌تر شود. از طرف دیگر، هرچه مغز بزرگ‌تر و توانمندتر شد، استفاده دقیق‌تر و پیشرفته‌تر از دست‌ها هم ممکن شد.
فهرست مطالب
شواهد جدید از ارتباط انگشت شست بلندتر و مغز
تا پیش از این، شواهد فسیلی و باستان‌شناسی فقط نشان می‌دادند که بین رشد مغز و توانایی‌های دست ارتباطی وجود دارد. اما حالا یک مطالعه تازه در مجله Communications Biology توانسته است این رابطه را دقیق‌تر و روشن‌تر توضیح دهد.
پژوهشگران با بررسی ۹۴ گونه از نخستی‌ها (زنده و منقرض‌شده) و به‌کارگیری روش‌های پیشرفته، دریافتند:
- گونه‌هایی که انگشت شست بلندتری دارند (مناسب برای گرفتن دقیق اجسام)، معمولاً دارای مغز بزرگ‌تری نیز هستند.
- این الگو حتی با حذف داده‌های انسانی نیز پابرجا بود، یعنی این روند فقط مختص انسان نیست و در کل شاخه نخستی‌ها دیده می‌شود.
نقش قشر مخ در مهارت‌های حرکتی
نتایج این پژوهش نشان داد که قشر مخ (نئوکورتکس) با طول انگشت شست و مهارت‌های حرکتی ارتباط نزدیکی دارد، اما چنین ارتباطی در مخچه دیده نشد. این یعنی قشر مخ و بخش‌های حرکتی و حسی آن نقش مهمی در هماهنگی بین حس و حرکت و انجام کارهای دقیق با دست دارند.
جوانا بیکر، پژوهشگر اصلی این مطالعه گفت: «ما تاکنون فکر می‌کردیم که مغز بزرگ و انگشتان ماهر انسان دو ویژگی جداگانه هستند، اما حالا مشخص شده است که این دو با هم رشد کرده‌اند. در واقع هرچه نیاکان ما در گرفتن و کار کردن با اشیا ماهرتر شدند، مغز آنها هم برای کنترل این مهارت‌ها بزرگ‌تر و پیچیده‌تر شده است.»
این تحقیق نشان می‌دهد که توانایی‌های حرکتی و تکامل مغز در طول میلیون‌ها سال به طور متقابل بر یکدیگر اثر گذاشته‌اند. به بیان دیگر، هرچه انگشت شست تواناتر شد، مغز نیز بزرگ‌تر شد و این چرخه تکاملی، یکی از مهم‌ترین ویژگی‌های انسان امروز را رقم زد.
