جنگنده پنهان‌کار دو سرنشینه J-20 چین عملیاتی می‌ شود

تصاویر تازه‌ منتشرشده در رسانه‌های اجتماعی چینی نشان می‌دهند که نسخه دو سرنشینه جنگنده پنهان‌کار J-20 چین، موسوم به J-20S در آستانه ورود رسمی به خدمت عملیاتی قرار دارد.

به گزارش تک‌ناک، این تصاویر علاوه‌ بر نمایش جزئیاتی از طراحی جدید و رنگ‌آمیزی تیره‌تر این هواپیما، حاکی از پیشرفت‌ هم‌زمان در پروژه‌های دیگر، از جمله توسعه جنگنده‌های نسل پنجم J-35 نیز هستند.

بر اساس گزارش‌ها، در یکی از این تصاویر، جنگنده J-20S با نشان ملی و شماره سریال پنج‌رقمی متعلق به تیپ هوایی ۱۷۲ نیروی هوایی ارتش آزادی‌بخش خلق (PLAAF) دیده شده است؛ موضوعی که می‌تواند نشانه‌ای روشن از عملیاتی شدن آن باشد. گفته می‌شود که این جنگنده در ماه سپتامبر سال جاری میلادی، هم‌زمان با هشتادمین سالگرد شکست ژاپن در جنگ جهانی دوم، به‌ طور رسمی به‌ عنوان یکی از دارایی‌های عملیاتی PLAAF معرفی خواهد شد.

توسعه نسخه دو سرنشینه جنگنده J-20 چین از سال ۲۰۱۸ آغاز شد و نخستین شواهد قطعی از وجود آن در اکتبر ۲۰۲۱، هم‌زمان با انجام آزمایش‌های سرعت بالا، منتشر شد. برای جای‌دادن خدمه دوم، بدنه جلویی جنگنده بازطراحی شده است و سکان‌های عمودی آن نیز افزایش ابعاد داشته‌اند. همچنین J-20S از ابتدا به موتورهای توربوفن داخلی WS-10C مجهز شده است.

در حالی‌ که هیچ نمونه معادل دو سرنشینه از جنگنده‌های رادارگریز در زرادخانه‌های غربی وجود ندارد، تحلیلگران نظامی در مورد نقش دقیق J-20S دیدگاه‌های متفاوتی ارائه داده‌اند. برخی منابع اولیه از احتمال استفاده این جنگنده در مأموریت‌های جنگ الکترونیک سخن گفته بودند؛ اگرچه این نقش اکنون عمدتاً به جنگنده J-16D سپرده شده است. تحلیل‌های جدید اما بر این باور هستند که خدمه دوم در J-20S ممکن است وظیفه کنترل پهپادهای «هم‌بال وفادار» را بر عهده داشته باشد؛ پهپادهایی که در هماهنگی با جنگنده‌های سرنشین‌دار، به عمق آسمان دشمن نفوذ و با پشتیبانی تاکتیکی، راه را برای واحدهای سرنشین‌دار باز می‌کنند.

در ایالات متحده نیز مفهومی مشابه تحت عنوان Collaborative Combat Aircraft در حال توسعه است، که نشان‌دهنده روند جهانی بهره‌گیری از پهپادهای هوشمند در عملیات‌های ترکیبی هوایی است.

از زمان نخستین پرواز J-20S در نوامبر ۲۰۲۱ تاکنون، دست‌کم پنج نمونه از آن مشاهده شده، که تازه‌ترین آنها در مارس ۲۰۲۵ ظاهر شده است. تصاویر جدید، جزئیاتی از طراحی نهایی این جنگنده را آشکار می‌کنند؛ از جمله نوک دماغه بازطراحی‌شده که به‌ نظر می‌رسد رادار پیشرفته مشابه مدل تک‌سرنشینه J-20A را در خود جای داده باشد. شایعات حاکی از آن‌ هستند که این رادار از فناوری آرایه فازی فعال (AESA) با نیمه‌هادی‌های گالیم نیترید بهره می‌برد، که راندمان بالاتر و مصرف انرژی پایین‌تری دارد.

همچنین سیستم اپتوالکترونیک نصب‌شده در زیر دماغه J-20S به‌ طور قابل‌ توجهی ارتقا یافته است و عملکردی مشابه با سیستم EOTS در جنگنده F-35 دارد. این سیستم جدید قابلیت پوشش ۳۶۰ درجه‌ای را فراهم می‌کند؛ در حالی‌ که مدل قبلی دارای میدان دید محدودی بود.

تغییر دیگر، طرح استتاری جدید بدنه J-20S است که عمدتاً به رنگ خاکستری تیره متمایل به مشکی رنگ‌آمیزی شده است و لبه‌های کنترل پرواز، دهانه ورودی موتور و رادوم از این پوشش مستثنا شده‌اند. کارشناسان احتمال می‌دهند که این تغییر رنگ به‌ منظور استفاده از نوع جدیدی از پوشش‌های جاذب امواج راداری برای افزایش ویژگی پنهان‌کاری اعمال شده باشد.

از سوی دیگر، تصاویر جدیدی از نسخه دریایی جنگنده J-35 نیز منتشر شده، که تمرکز آنها بر نمایش قلاب فرود این جنگنده برای استفاده در ناو هواپیمابر است. در یک گزارش تلویزیونی، یک فروند J-35 که هنوز با آستر پوشیده شده، در یک سالن تولید با قلاب بازشده دیده شده است. همچنین تصاویر هوایی نشان می‌دهد که این قلاب در حالت جمع‌شده، کاملاً بین موتورها مخفی می‌شود؛ طراحی‌ که با نمونه F-35C متفاوت است.

با وجود توسعه جنگنده‌های نسل ششم در چین، که دو نمونه آزمایشی آنها هم‌اکنون تحت تست قرار دارند، J-20 همچنان به‌ عنوان مهم‌ترین پروژه جنگنده تاکتیکی نیروی هوایی چین باقی مانده است. آخرین تصاویر منتشرشده، بار دیگر جایگاه کلیدی J-20 را در تحقق اهداف راهبردی و بلندپروازانه پکن در حوزه برتری هوایی تأیید می‌کنند.