به‌گزارش تکناک، هوش مصنوعی یا AI (artificial intelligence : field of computer science and engineering practices for intelligence demonstrated by machines and intelligent agents) دیگر تنها به پایگاه‌های داده‌ی عظیم و سرورهای دورافتاده محدود نمی‌شود؛ بلکه در دستگاه‌هایی که روزانه از آنها استفاده می‌کنیم (از تلفن‌های همراه و ساعت‌های هوشمند گرفته یا یخچال‌ها و خودروها)، به‌صورت فزاینده‌ای جای گرفته است.
در‌حال‌حاضر، بیشتر هوش مصنوعی به‌واسطه‌ی داده‌های عظیم پشتیبانی می‌شود. همه‌ی این مجموعه‌داده‌ها در Cloud ذخیره می‌شوند و دستگاه‌ها باید ازطریق اینترنت به این داده‌ها دسترسی داشته باشند تا ویژگی‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی را ارائه دهند. این داده‌ها بار محاسباتی دستگاه را کاهش می‌دهد؛ ولی از‌نظر امنیتی و حفظ حریم خصوصی مناسب نیست.
دستگاه‌هایی مانند تلفن‌همراه حاوی اطلاعات زیادی هستند. در اغلب مواقع، برای دسترسی به ویژگی‌های هوش مصنوعی که گوشی‌های هوشمند ارائه می‌دهند، باید داده‌های شخصی را در سرورهای هوش مصنوعی آپلود کنید. بعد‌از‌آن هوش مصنوعی روی دستگاه شروع به عمل می‌کند.
حال این سؤال پیش می‌آید که منظور از هوش مصنوعی روی دستگاه دقیقاً چیست؟ این فناوری چگونه کار می‌کند و چه مزایایی دارد؟ در این مقاله هرآنچه باید درباره‌ی هوش مصنوعی روی دستگاه بدانید، برایتان توضیح خواهیم داد.
فهرست مطالب
هوش مصنوعی روی دستگاه چیست و چگونه کار می‌کند؟
همان‌طور‌که از نام هوش مصنوعی روی دستگاه پیداست، این فناوری مربوط به دستگاه‌هایی است که امکان اجرای قابلیت‌های هوش مصنوعی را به‌صورت محلی فراهم می‌کنند. این یعنی تمام پردازش‌های هوش مصنوعی به‌جای Cloud روی خودِ دستگاه انجام می‌شود. بنابراین، به بارگذاری اطلاعات و متصل نگه‌داشتن دستگاه به اینترنت نیازی نیست.
شاید قبلاً با مدل‌های مختلف هوش مصنوعی آشنا شده باشید. به‌عنوان مثال، می‌توانیم به DALL-E ،Stable Diffusion ،Midjourney و GPT اشاره کنیم. این مدل‌های هوش مصنوعی در فضای Cloud عمل و از داده‌های زیادی استفاده می‌کنند. همچنین، آنها به قدرت محاسباتی فراوانی نیاز دارند؛ به‌همین‌دلیل، اجرای آنها بسیار گران تمام می‌شود.
این بدان‌معنا نیست که به این مدل‌های هوش مصنوعی با چیزی نسبتاً کم‌قدرت‌تر نمی‌توانید دسترسی پیدا کنید؛ بلکه این کار را ازطریق API و شیوه‌های مختلف یکپارچه‌سازی می‌توانید انجام دهید. بااین‌حال، این برنامه‌های یکپارچه API به‌صورت محلی اجرا نمی‌شوند و درعوض به مدل‌های ذخیره‌شده در Cloud متکی هستند.
برای اجرای هوش مصنوعی روی دستگاه، مدل‌های قبلی باید بهینه‌سازی شوند؛ وگرنه آنها در دستگاه‌های مدنظر به‌خوبی اجرا نخواهند شد. مدل‌های بهینه‌شده‌ی هوش مصنوعی در برنامه‌های مختلف قرار داده شده‌اند که کاربران می‌توانند آنها را در دستگاه‌هایشان بارگیری کنند.
هنگامی‌که برنامه‌های دارای هوش مصنوعی روی دستگاه به انجام کاری نیاز دارند، این برنامه‌ها نسخه‌ی آفلاین هوش مصنوعی را ارائه می‌دهند. تمام این پردازش‌ها با کمک پردازنده‌ی گرافیکی داخلی یا پردازنده‌ی گرافیکی مرکزی یا هردو انجام می‌شود. این یعنی تمام داده‌هایی که برای انجام کار ارائه می‌کنید، بدون ارسال چیزی از دستگاه اجرا می‌شود.
همین موضوع درباره‌ی کار خروجی برنامه‌های مجهز به هوش مصنوعی نیز صدق می‌کند. به‌عبارت‌دیگر، همه‌چیز از‌جمله داده‌های برنامه از Cloud جدا می‌ماند و تمام اتفاق‌های مربوط به کار به‌صورت آفلاین با هوش مصنوعی روی دستگاه رخ می‌دهد.
مزایای هوش مصنوعی روی دستگاه
حالا که درک درستی از هوش مصنوعی روی دستگاه به‌دست آوردیم، وقت آن فرا رسیده است که درباره‌ی برخی از مزایای آن صحبت کنیم.
حریم خصوصی و امنیت
همان‌طور‌که گفتیم، هوش مصنوعی مبتنی‌بر Cloud به شما نیاز دارد تا داده‌هایتان را بارگذاری کنید. این انتقال داده‌ها و استفاده از آنها در بسیاری از پلتفرم‌ها و سرویس‌های مختلف Cloud خطر حمله به حریم خصوصی را افزایش می‌دهد و به دست‌کاری داده‌ها و سرقت و ردیابی آنها می‌تواند منجر شود.
هوش مصنوعی روی دستگاه کمک می‌کند تا داده‌های کاربر ایمن و مجزا نگه داشته شوند که با انجام این کار حریم خصوصی بهتری فراهم می‌کند. این یعنی می‌توانید بدون نگرانی از ویژگی‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی روی دستگاه استفاده کنید؛ زیرا داده‌ها روی خودِ دستگاه باقی می‌مانند و درنهایت هوش مصنوعی به شما امکان می‌دهد تا ویژگی‌های شخصی‌سازی‌شده را دریافت کنید.
عملکرد بهتر هوش مصنوعی
به‌طور‌کلی، عملکرد هوش مصنوعی به روش‌های مختلفی اندازه‌گیری می‌شود. عملکرد هوش مصنوعی روی دستگاه در‌مقایسه‌با عملکرد هوش مصنوعی مبتنی‌بر Cloud بهبود درخورتوجه و در اغلب مواقع بهبود عملکرد دورقمی ارائه می‌دهد.
با‌توجه‌به راه‌اندازی اخیر هوش مصنوعی قدرتمند روی تلفن‌همراه، روند بهبود عملکرد هوش مصنوعی روی دستگاه به رشدش ادامه می‌دهد؛ البته بهینه‌سازی مدل‌های مختلف تلفن‌همراه نیز در این زمینه مؤثرند.
وقتی از هوش مصنوعی صحبت می‌شود، تأخیر در عملکرد برنامه نقش مهمی ایفا می‌کند. به‌عنوان مثال، چت‌بات‌ها در لحظه و بدون درنگ باید اجرا شوند تا تجربه‌ی کاربری مطلوبی ارائه دهند. هنگامی‌که این برنامه‌های چت‌بات به هوش مصنوعی روی دستگاه تکیه می‌کنند، هیچ مشکل تأخیری نخواهند داشت.
همچنین، این کاهش تأخیر در عملکرد به برنامه‌های هوش مصنوعی روی دستگاه اجازه می‌دهد تا بین کاربران محبوب‌تر و مطمئن‌تر باشند و کاربران عملیات جست‌وجو را در هر مکان و هر زمان بتوانند اجرا کنند.
ویژگی‌های شخصی‌سازی‌شده‌ی بهتر
به‌لطف حفظ حریم خصوصی بهتر، انواع مدل‌های هوش مصنوعی روی دستگاه را می‌توان برای برآورده‌کردن اهداف شخصی کاربران سفارشی یا شخصی‌سازی کرد. برای مثال، هوش مصنوعی روی دستگاه می‌تواند پاسخ‌های سفارشی‌سازی‌شده را بر‌اساس واکنش‌های کاربر و الگوهای استفاده از هوش مصنوعی و سایر عوامل شخصی‌سازی‌شده ارائه دهد. این موضوع می‌تواند به عملکرد بیشتر دستگاه‌های پزشکی و ردیاب‌های تناسب‌اندام کمک کند.
هوش مصنوعی روی دستگاه و هزینه‌های آن
در‌حال‌حاضر، ارائه‌دهندگان Cloud در تلاش هستند تا هزینه‌های عملیاتی و تجهیزات مرتبط با مدل‌های هوش مصنوعی را کاهش دهند. بسیاری از افراد استفاده از برنامه‌های دارای اشتراک برای مقابله با این هزینه‌ها را شروع کرده‌اند. در‌صورت کاهش‌نیافتن هزینه‌ها راه‌حل‌های هوش مصنوعی نمی‌توانند به‌درستی به خواسته‌های رو‌به‌رشد کاربران پاسخ دهند.
نکته‌ی مهم دیگر اینکه هوش مصنوعی روی دستگاه فشار محاسباتی را کاهش می‌دهد. از این گذشته، تمام فرایند‌ها به‌صورت محلی انجام می‌شوند و به انتقال داده به Cloud نیازی نیست. همچنین، مصرف‌کنندگان برای دسترسی به ویژگی‌های مبتنی‌بر هوش مصنوعی به پرداخت هزینه اضافی احتیاجی ندارند؛ زیرا دستگاه‌های خودشان می‌توانند آنها را به‌صورت آفلاین اجرا کنند.
