ایده‌ها و ویژگی‌های طرح مفهومی جنگنده رادارگریز X-44 Manta که در دهه ۱۹۹۰ توسط لاکهید مارتین توسعه یافت و هرگز به مرحله ساخت نرسید، در برنامه نسل بعدی برتری هوایی نیروی هوایی آمریکا (NGAD) تأثیرگذار بوده است.
به گزارش تکناک، این جنگنده نسل ششم قرار است جایگزین F-22 Raptor شود و همانند X-44 از طراحی گوه‌ای و بدون دم بهره ببرد. نیروی هوایی آمریکا در اواخر جنگ سرد برای مقابله با پیشرفت‌های شوروی در سامانه‌های موشکی زمین‌به‌هوا و معرفی جنگنده‌های قدرتمندی مانند Sukhoi Su-27 Flanker و Mikoyan MiG-29 Fulcrum، برنامه Advanced Tactical Fighter (ATF) را آغاز کرد. هدف این برنامه توسعه یک جنگنده هوایی با فناوری‌های پیشرفته شامل مواد مرکب، اویونیک مدرن، سامانه‌های پرواز پیشرفته و توانایی پرواز سوپرکروز بود.
شرکت لاکهید مارتین به همراه بوئینگ و جنرال داینامیکس، نمونه اولیه YF-22 را طراحی کرد، که بعدها به F-22 Raptor تبدیل شد. هم‌زمان، نسخه‌ای اصلاح‌شده از این جنگنده رادارگریز با نام X-44 MANTA (Multi-Axis, No-Tail Aircraft) در دستور کار قرار گرفت، که تفاوت اصلی آن حذف کامل دم عمودی و سکان بود.
طراحی بدون دم X-44 با استفاده از برداردهی رانش برای کنترل پرواز، باعث کاهش چشمگیر امضای راداری و افزایش پنهانکاری می‌شد. این ویژگی می‌توانست توان بقا را در میدان نبرد به میزان قابل توجهی افزایش دهد، هرچند هدایت این هواپیما برای خلبانان چالش‌برانگیزتر بود.
بر اساس طرح، X-44 قادر بود به مجموعه‌ای از تسلیحات مجهز شود، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- توپ داخلی ۲۰ میلی‌متری
- دو موشک AIM-9 Sidewinder
- شش موشک AIM-120 AMRAAM
- دو بمب هدایت‌شونده GBU-32 به وزن ۱۰۰۰ پوند
برنامه جنگنده رادارگریز X-44 Manta در سال ۲۰۰۰ و قبل از ساخت حتی یک نمونه آزمایشی متوقف شد. اکنون نیروی هوایی آمریکا در حال توسعه جنگنده نسل ششم NGAD است، که از نظر طراحی، شباهت زیادی به X-44 دارد. این جنگنده جدید به عنوان بخش مرکزی یک «خانواده سامانه‌ها» عمل خواهد کرد و با پهپادهای “Collective Combat Aircraft” همراه می‌شود؛ پهپادهایی ارزان‌تر از جنگنده اصلی، که به سامانه‌ها و تسلیحات قابل تنظیم برای مأموریت‌های مختلف مجهز هستند.
هرچند X-44 Manta هرگز به آسمان نرسید، اما ایده‌های پیشرفته آن همچنان در مسیر توسعه جنگنده‌های رادارگریز آینده نقش‌آفرین هستند. کارشناسان اعتقاد دارند که اگر این طرح در دو دهه پیش ادامه می‌یافت، امروز دستیابی به جنگنده‌های نسل ششم مانند NGAD برای نیروی هوایی آمریکا آسان‌تر و سریع‌تر می‌بود.
