نتایج مطالعهای که در Nature Ecology & Evolution منتشر شد نشان میدهد که نحوه تکامل بخشهای مختلف مغز انسان، ما را از خویشاوندان نخستیمان جدا میکند.
به گزارش تکناک، یافتههای ما بینشی را در مورد آنچه ما را انسان میسازد، ارائه میکند و تمایز بین خودمان و پسرعموهای منقرض شدهمان را یعنی ، نئاندرتال ها را محدودتر میکند.
ردیابی تکامل مغز
مغز پستانداران دارای چهار ناحیه یا لوب مجزا است که هر کدام وظایف خاصی دارند. لوب پیشانی با استدلال و تفکر انتزاعی، لوب گیجگاهی با حفظ حافظه، لوب پس سری با بینایی همراه است و لوب جداری به ادغام ورودی های حسی کمک می کند.
ما بررسی کردیم که آیا لوبهای مغز مستقل از یکدیگر تکامل یافتهاند، یا اینکه آیا به نظر میرسد تغییرات تکاملی در هر یک از لوبها لزوماً با تغییرات در سایر لوبها مرتبط است؟ این ارتباط یعنی شواهدی مبنی بر یکپارچه بودن تکامل لوبها.
به طور خاص، ما میخواستیم بدانیم که مغز انسان از این نظر چه تفاوتی با سایر نخستیها دارد.
یکی از راههای پرداختن به این سوال این است که ببینیم چگونه لوبهای مختلف در طول زمان در میان گونههای مختلف تغییر کردهاند، و اندازهگیری اینکه چقدر تغییر شکل در هر لوب با تغییر شکل لوب ها در سایر گونهها مرتبط است.
از طرف دیگر، میتوانیم میزان ادغام لوبهای مغز با یکدیگر را هنگام رشد حیوان در مراحل مختلف چرخه زندگیاش اندازهگیری کنیم.
آیا تغییر شکل در یک قسمت از مغز در حال رشد با تغییر در قسمت های دیگر مرتبط است؟ این می تواند آموزنده باشد زیرا مراحل تکاملی اغلب می تواند از طریق رشد یک حیوان مورد بررسی قرار گیرند. یک مثال رایج، ظهور کوتاه شکاف های آبشش در جنین های اولیه انسان است که نشان دهنده این واقعیت است که ما می توانیم تکامل خود را در ماهی ها ردیابی کنیم.
ما از هر دو روش استفاده کردیم. اولین تجزیه و تحلیل ما شامل مدلهای مغزی سهبعدی صدها نخستیهای زنده و فسیلی (شامپانزه ها و میمونها، و همچنین انسان و خویشاوندان فسیلی نزدیک ما) بود. این تجزیه و تحلیل به ما امکان داد تا تکامل مغز را در طول زمان ترسیم کنیم.
دیگر مجموعه دادههای دیجیتال مغز ما شامل گونههای میمون زنده و انسان در مراحل مختلف رشد است که به ما امکان میدهد تا ادغام بخشهای مغز را در گونههای مختلف هنگام بلوغ ترسیم کنیم. مدل های مغز ما بر اساس سی تی اسکن جمجمه بود. با پر کردن دیجیتالی حفرههای مغز، میتوانید تقریب خوبی از شکل مغز به دست آورید.
یک نتیجه شگفت انگیز
نتایج تحلیل شگفت آور بود. با ردیابی تغییرات در طول زمان در دهها گونه از پستانداران، متوجه شدیم که انسانها دارای سطوح بالایی از یکپارچگی مغز، به ویژه بین لوبهای جداری و پیشانی هستند.
اما ما همچنین متوجه شدیم که منحصر به فرد نیستیم. ادغام بین این لوب ها در نئاندرتال ها نیز به طور مشابه بالا بود.
با نگاهی به تغییرات شکل مغز از بواسطه رشد، نتایج نشان داد که در میمونهایی مانند شامپانزه، ادغام بین لوبهای مغز تا زمانی که به سن بلوغ میرسند با انسانها قابل مقایسه است.
در این مرحله، ادغام به سرعت در میمون ها از بین می رود، اما در انسان تا بزرگسالی ادامه می یابد.
ما و آنها
نتایج ما هر گونه خط جدایی بین ما و آنها را بیشتر محو می کند. با این اوصاف، بسیاری همچنان متقاعد شدهاند که برخی از برترهای عقلانی ذاتی به ما انسانها مزیت رقابتی داده است، و به ما این امکان را میدهد که عموزادههای پایین رتبه خود را به سمت انقراض سوق دهیم.
دلایل زیادی وجود دارد که چرا یک گروه از افراد ممکن است بر گروهی دیگر مسلط شوند یا حتی آنها را ریشه کن کنند. دانشمندان غربی اولیه به دنبال شناسایی ویژگیهای جمجمه مرتبط با هوش بیشتر خودشان بودند تا تسلط اروپاییها بر جهان را توضیح دهند. البته، اکنون می دانیم که شکل جمجمه هیچ ربطی به این موضوع ندارد.
ما انسان ها ممکن است 70هزار سال پیش به طرز خطرناکی به انقراض نزدیک شده باشیم. اگر چنین بود، به این دلیل نیست که ما باهوش نبودیم. اگر ما منقرض شده بودیم، شاید نوادگان نئاندرتالها امروز سر خود را میخاراندند و سعی میکنند بفهمند چگونه مغز برتر آنها به آنها برتری داده است.