قوانین فعلی کشور فناوری های جدید را پوشش نمی دهند

مشاور و مدرس صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: هنوز قوانین ما با بسیاری از فناوری های جدید دنیا؛ فناوری هایی که اختراعات جهان روی آنها استوار هستند مانند فرآوری ژنی، هوش مصنوعی و حوزه دیجیتال تطبیق ندارند.

به گزارش تک ناک و به نقل از سیناپرس، نگارش اظهار نامه ثبت، جست و جو و اطلاعات پتنت از جمله مباحثی است که در دومین تور ملی فناوری با موضوع مالکیت فکری مطرح شد. همچنین در این مبحث به ضرورت و اهمیت خواندن اسناد پتنت و کسب اطلاعات پتنت اشاره شد.

لیلا زارعی، مشاور و مدرس کانون پتنت، مشاور و مدرس صندوق نوآوری و شکوفایی در دومین تور ملی فناوری با موضوع مالکیت فکری گفت: اسناد پتنت می توانند در پیدا کردن ایده های جدید به ما کمک کنند و باعث شوند بهتر بودجه هایمان را نگهداری و مدیریت کنیم. همچنین خواندن و کسب اطلاعات از پتنت باعث می شود دوباری کاری نداشته باشیم و خوراک تحقیقاتی مراکز پژوهشی، علمی و تحقیقاتی را با استفاده از اطلاعات پایه مختلف به صورت رایگان تامین کنیم.

عضو کارگروه مالکیت فکری وزارت بهداشت افزود: هریک از این اطلاعات پایه مزایای زیادی دارند. علاوه بر این استفاده از آنها با یک سری دشواری ها همراه است. هریک از اجزای سند یک پتنت نیز ارزش و نقش دارند. به عنوان مثال وظیفه سند پتنت، انحصاری کردن اختراعات است اما هریک از قسمت های پتنت مانند ادعاها و توصیف ها نیز وظیفه ای برعهده دارند بنابراین نگارش ادعا برای اجزا، المان ها و عناصر مختلف یک اختراع از اهمیت زیادی برخودار است.

مخترعان در نوشتن ادعا باید بیشتر به جنبه های نوآوری المان ها توجه کنند. همچنین باید ارتباط آن اجزا با دیگر قسمت ها را به خوبی بیان کنند. بقیه قسمت ها مانند توصیف و خلاصه هم می توانند پشتیبان ادعاها باشند.

وی اظهارداشت: قوانین ثبت اختراع داخلی نیز از اهمیت زیادی برخودار هستند. این قوانین به وظایفی که بر دوش پتنت است، کمک می کنند. همچنین داوران ثبت اختراع نیز نقش مهمی در “بهبود عملکرد پتنت” و” کسب منفعت اقتصادی نوآوران از پتنت” برعهده دارند.

زارعی تصریح کرد: پتنت یک اختراع زمانی منجر به منفعت نوآوران می شود که در جایگاه نوآورانه خودش سودی برای جامعه داشته باشد. در این شرایط مخترعان نیاز به احراز اختراع دارد.

مشاور و مدرس کانون پتنت بیان کرد: درست بودن شرایط احراز اختراع از اهمیت زیادی برخوردار است. در حال حاضر شرایط احراز اختراع در کشورمان برعهده مراجعی است که اختراعات را برون سپاری می کنند. برون سپاری شدن احتمال اعمال سلیقه را بیشتر می کند که متاسفانه با منافع این افراد متضاد است.

مشاور و مدرس صندوق نوآوری و شکوفایی گفت: مساله داوری نیز از جمله مباحث مهم این حوزه است. در این مبحث علاوه بر اصلاحات قوانین و اعمال آنها باید به متمرکز بودن مراجع داوری نیز تمرکز ویژه ای شود. مراجع داوری نباید پراکنده باشند مانند مدلی که اکنون در جامعه حکم فرماست. همچنین کارها نباید برون سپاری شود زیرا در تضاد با منافع مخترعان است. متاسفانه هم اکنون در چنین شرایطی اختراعات احراز شده و مورد بررسی قرار می گیرند.

عضو کارگروه مالکیت فکری وزارت بهداشت افزود: نقص قوانین و آیین نامه های اجرایی نیز از دیگر مشکلات این حوزه است. اکنون این قوانین و آیین نامه های ناقص در اختیار داوران است. داوران نیز طبق قاعده برون سپاری کارهای خود را انجام می دهند. همین امر باعث سردرگمی داوران شده است و آنها نمی دانند که باید چگونه داوری درستی داشته باشند. این داوران باید یک آموزش منسجم و استانداردی داشته باشند. قواعد و آیین نامه استانداری داشته باشند تا زمانی که فردی به آنها مراجعه می کند، بتوانند با استناد از آن منبع، داوری صحیحی انجام دهند. متاسفانه اکنون این مساله در کشورمان مورد غفلت واقع شده است و داوران به علت شفاف نبودن قوانین و آیین نامه ها سردرگم شده اند بنابراین ضرورت دارد قوانین کشور تغییر داده شوند.

وی تاکید کرد: همچنین ما نسبت به اصل قوانین نیز دچار ابهام هستیم. هنوز نتوانسته ایم قوانین را با بسیاری از فناوری های جدید دنیا؛ فناوری هایی که اختراعات جهان روی آنها استوار هستند مانند فرآوری ژنی، هوش مصنوعی و حوزه دیجیتال تطبیق دهیم. این در حالی است که مخترعان و نوآورانی که اکنون در این حوزه فعالیت دارند باید طبق قوانین مالکیتی حفاظت شوند. قوانین مالکیتی برای انجام کار بیشتر و کسب منافع مادی به پژوهشگران انگیزه می دهد اما متاسفانه این نگرانی در آنها وجود دارد که نوآوری یا ایده شان توسط افراد دیگر کپی برداری نشود.

وی در پایان گفت: متاسفانه ما در قوانین به طور جدی وضعیت و تکلیف مخترعان و فناوران حوزه های فناوری و نوآوری جدید را مشخص نکرده ایم. مسیر شفافی را در اختیار این افراد قرار نداده ایم تا بتوانند از نوآوری خودشان حفاظت کنند در حالی که کشورهای دیگر مدام قوانین خودشان را به روز رسانی می کنند. ما اکنون نسبت به کشورهای دیگر در تحقق این مساله بسیار عقب مانده ایم.

گزارش: فرزانه صدقی