مختصر‌سازی حساب چیست و چگونه کار می‌کند؟

مختصر‌سازی حساب (account abstraction) می‌تواند در صورت گم شدن کلید خصوصی یا ۱۲ کلمه بازیابی، به دسترسی و بازیابی حساب‌ها کمک و مشکل آزاردهنده بسیاری از کاربران را در والت‌های اتریوم برطرف کند.

به گزارش تکناک، مختصرسازی حساب، یک نوآوری است که احتمالا کاربران پس از اجرا، دیگر نتوانند بدون آن زندگی کنند.

در این مقاله، توضیح می‌دهیم که account abstraction چیست و چگونه می‌تواند یک انقلاب در والت‌های اتریوم ایجاد کند و باعث همگانی تر شدن استفاده از کریپتو شود.

account abstraction یا مختصر‌سازی حساب چیست؟

این موضوع در حقیقت بسیار فنی است اما سعی می‌کنیم آن را به ساده‌ترین شکل ممکن بیان کنیم تا قابل فهم تر باشد.

مختصر‌سازی حساب یا account abstraction پیشنهادی برای تغییر معماری کیف پول‌های اتریوم و ساده‌ و کاربرپسندتر کردن آن‌هاست. در صورتی که این طرح پیشنهادی اجرایی شود، می‌تواند تحول بزرگی در رابطه با بکارگیری و استفاده عمومی از کریپتو بوجود آورد. account abstraction می‌تواند امکانات و ویژگی‌های زیر را در اختیار کاربران قرار دهد:

امکان بازیابی حساب‌ها از طریق حساب‌های دوستان و آشنایان معتمد

به جای بازیابی حساب‌ها با seed phrase یا همان ۱۲ کلمه بازیابی، می‌توان آنها را از طریق حساب‌های مورد اعتماد دیگری که متعلق به دوستان و آشنایان هستند بازیابی کنید.

امکان بهره‌گیری از قابلیت چندامضایی کردن حساب‌ها و امنیت بیشتر

این ویژگی عملا همان اعتبارسنجی دوعاملی والت‌های کریپتویی است.

بهتر انجام شدن تراکنش ها

امکان دسته‌بندی چندین تراکنش با هم و پرداخت کارمزد انجام تراکنش‌های کاربران بوسیله پروتکل‌ها.

مختصر‌سازی حساب یا account abstraction چه مسئله‌ای را حل می‌کند؟

در وب ۲ و حساب‌هایی که در سایت‌های مختلف دارید، فراموش کردن رمز عبورتان خیلی آزاردهنده نیست و تا زمانی که بتوانید به حساب ایمیل خود دسترسی داشته باشید، فقط با یک ایمیل بازیابی به راحتی می‌توانید رمز عبور جدیدی تعیین کنید و دوباره به حسابتان دسترسی داشته باشید.

اما اگر رمز عبور کیف پول کریپتویتان را فراموش یا گم کنید، می‌تواند برایتان بسیار آزاردهنده یا در مواردی نابود کننده باشد. اگر seed phrase یا ۱۲ کلمه بازیابی حساب خود را ذخیره نکرده باشید، به معنی این است که وجوهی که در والت یا کیف پولتان داشته اید، از دستتان رفته است.

این امکان از دست رفتن همه چیز، برای کاربران تازه وارد خیلی خوشایند و جذاب نیست. به همین دلیل است که بسیاری از آنها یا کلا عطای استفاده از رمزارزها را به لقایش می‌بخشند و یا ترجیح می‌دهند که وجوهشان را در والت‌های صرافی‌های متمرکز نگهداری کنند. ضمن اینکه، قرار دادن دارایی‌ها در والت‌های غیر حضانتی صرافی‌های متمرکز که به جز یک seed phrase گنگ و مبهم و نامطمئن فاقد امکان بازیابی هستند، برای کاربران تازه وارد تجربه‌ای کابوس وار است.

مختصر‌سازی حساب یا account abstraction این مسئله را برطرف می‌کند. اما برای اینکه بفهمید مختصر‌سازی حساب چگونه کار می‌کند، باید نحوه کار حساب‌های اتریوم را بدانید.

انواع حساب‌های اتریوم

در اتریوم دو نوع حساب داریم: حساب‌هایی که در تملک نهادهای بیرونی است (EOA) و حساب‌های قراردادی. حساب‌های EOA حساب‌هایی معمولی مانند کیف پول‌های MetaMask هستند. شما از آنها برای ارسال و دریافت توکن‌ها و تعامل با قراردادهای هوشمند استفاده می‌کنید.

حساب‌های قراردادی، همان قراردادهای هوشمند هستند. (ماشین‌های خرید و فروش خودکاری هستند که با کدها کار می‌کنند) قرارداد‌های هوشمند برای انجام عملیات‌های ثابتی مانند تعویض توکن‌ها برنامه‌ریزی شده‌اند که وقتی کد مربوطه را اجرا می‌کنید فعال می‌شوند. البته برای اجرا کردن کد آنها باید کارمزد یا به عبارتی گس فی (Gas Fee) بپردازید.

حساب‌های قراردادی کد مخصوص به خود را دارند ولی حساب‌هایی که در تملک نهادهای بیرونی هستند (EOA) اینطور نیستند. از آنجایی که حساب‌های قراردادی کد خاص خود را دارند، می‌توانند کارهای بیشتری نسبت به حساب‌هایی که در تملک نهادهای بیرونی هستند (EOA) انجام دهند. به عنوان مثال، آنها می‌توانند قراردادهای جدیدی ایجاد کنند، کاری که حساب‌های EOA نمی‌توانند انجام دهند.

مهمتر از همه این که، حساب‌های قراردادی کلید خصوصی ندارند. آنها توسط کدهای برنامه نویسی کنترل می‌شوند. حساب‌های EOA توسط یک شخص کنترل می‌شوند.

در حال حاضر، حساب و مالک حساب (نهاد کنترل کننده کلید عمومی و خصوصی) یکسان هستند. اما بهترین حالت این است که حساب از مالک حساب جدا باشد و مالک حساب بتواند بدون دسترسی به کلیدهای خصوصی، حساب خود را بازیابی کند و به آن دسترسی یابد. مختصر‌سازی حساب یا account abstraction این امکان را فراهم می‌کند.

مختصر‌سازی حساب یا account abstraction چگونه کار می‌کند؟

بزرگترین تغییری که مختصر‌سازی حساب امکان پذیر می‌کند تبدیل حساب‌های معمولی افراد (EOA) به حساب‌های قراردادی است. با این تغییر، به جای اینکه کنترل یک کیف پول معمولی را در دست داشته باشید، یک قرارداد هوشمند را کنترل می‌کنید که کیف پول شما را کنترل می‌کند. همچنین می‌توانید به موجب آن، کیف پولتان را از طریق کیف پول‌های معتمد دیگری که مربوط به دوستان یا آشنایانتان هستند بازیابی کنید و از طریق یک سری کیف پول که آنها را در لیست سفید قرار داده اید، کیف پول جدیدی برای خود ایجاد کنید.

چنین تحولی، به کاربران اجازه می‌دهد بسته به نیازهای خاصی که دارند به صورت سفارشی، اختیارات و مجوزها و قوانینی برای حساب‌های خودشان تعیین کنند. همچنین، کاربران می‌توانند حساب هایشان را چند امضایی کنند و به موجب آن انجام تراکنش‌ها را مشروط به امضای چند طرف کنند. حالا این چند طرف امضا کننده می‌تواند شامل چند کیف پول و یا صرفاً چیزی در حد همان احراز هویت دو مرحله ای باشد.

با این حال، مختصر‌سازی حساب در زیست بوم بلاکچین اتریوم وجود ندارد و هنوز در آن اجرایی نشده است بلکه ابتدا در زنجیره‌های لایه دو مانند zkSync و Starknet مطرح و اجرایی شده است، به همین دلیل است که کیف پول‌هایی مانند Argent بر روی این بلاکچین‌ها مستقر شده‌اند. تا کنون چندین طرح پیشنهادی بهبود بلاکچین اتریوم (EIP) مطرح شده است و سعی کرده اند این مشکل را برطرف کنند و EIP-4337 آخرین مورد آنها است.

طرح پیشنهادی بهبود بلاکچین اتریوم EIP-4337 چیست؟

از آنجایی که مختصر‌سازی حساب، در زیست بوم اتریوم وجود ندارد، طی سال‌های گذشته چندین EIP مطرح شده‌اند و تلاش کرده‌اند تا این تغییر را ایجاد کنند. هر دو طرح پیشنهادی EIP-2938 و EIP-3074 در نظر داشتند تا با پرداختن به موضوع account abstraction یا همان مختصر‌سازی حساب ها، بلاکچین اتریوم را ارتقا دهند. به زبان ساده، EIP-2938 در نظر داشت قراردادهای هوشمند را طوری ارتقا بخشد که به عنوان حساب‌های سطح بالاتر عمل کنند، اما EIP-3074 قصد داشت به EOA‌های موجود، این امکان را بدهد تا کنترل حساب را به یک قرارداد هوشمند واگذار کنند. هر دوی این EIP‌ها اکنون منسوخ شده اند و EIP-4337 آخرین موردی است که سعی در بهبود وضعیت دارد.

طرح پیشنهادی EIP-4337 به نوعی تقلیدی از ایده مختصر‌سازی حساب‌ها است. به عبارت دیگر، بین حساب‌های EOA (حساب‌های عادی) و حساب‌های قراردادی (قراردادهای هوشمند) تمایز قائل می‌شود. اما با دو سویه کردن برخی از زیرساخت‌های درون زنجیره‌ای و خارج از زنجیره‌ای مورد نیاز، کار نوشتن کد و اجرایی کردن کیف پول‌های قرارداد هوشمند در اتریوم را ساده‌تر می‌کند.

مزایای Account abstraction یا مختصر‌سازی حساب چیست؟

مهمترین مزیت این نوآوری، این است که می‌توان به کمک آنها والت‌های خودحضانتی را به راحتی در اختیار همه افراد قرار داد و آن را متداول کرد. مختصر‌سازی حساب یا Account abstraction حضانت و حراست کامل از والت‌هایتان را به خودتان می‌سپارد. مختصر‌سازی حساب رویکرد و روش جدیدی در خصوص بازیابی حساب‌ها ارائه می‌دهد.

انجام چندین تراکنش در آن واحد به صورت تجمیع شده

به کمک مختصر‌سازی حساب‌ها به جای اینکه مجبور باشید برای انجام کاری مانند مبادله توکن، چندین تراکنش و فرایند خسته‌کننده را طی کنید، می‌توانید همه آن فرایندها و تراکنش‌ها را یکجا و تجمیع کنید. به عبارت دیگر به کمک account abstraction می‌توانید با یک کلیک چندین تراکنش را با هم انجام دهید. تصور کنید که با بهره‌گیری از آن می‌توانید توکن‌ها را در چند ثانیه بدون نیاز به امضای قراردادهای متعدد تعویض کنید.

کلیدهای نشست (session keys)

کاربران با استفاده از کلیدهای نشست می‌توانند برای مدت مشخصی و با گس فی یا کارمزد معین و ثابتی و یا برای حجم مشخصی از تراکنش‌ها به قراردادهای هوشمند امکان دسترسی به حساب‌های خود را بدهند. یکی از کاربردهای این کلیدها در بازی‌های وب۳ خواهد بود. به جای اینکه هر بار اجازه دسترسی به والتتان را بدهید می‌توانید با شرایطی که خودتان تعیین می‌کنید تعاملاتی که قراردادهای هوشمند با والتتان دارند را تایید کنید.

بازیابی حساب از طریق حساب‌های دوستان و آشنایان (Social Recovery)

ویتالیک بوترین می‌گوید این روش، روش ترجیحی او برای ایمن کردن کیف‌های پول است.

هدف از Social Recovery این است که در صورتی که افراد دسترسی شان به حساب خود را به علت گم کردن یا فراموش کردن عبارات بازیابی حساب (Seed phrase) از دست دادند، بتوانند در عین اینکه همچنان صیانت و حراست خود نسبت به حساب هایشان را در دست دارند، با کمک آدرس‌هایی که قبلاً در لیست سفید قرار داده‌اند، مانند آدرس‌های دوستان و خانواده که مورد اعتمادشان هستند، مجددا آنها را بازیابی کنند و به وجوه خود دسترسی یابند.

کنترل مجوزها

مختصر‌سازی حساب به نوعی، احراز هویت و اعتبارسنجی دومرحله‌ای است، فهرستی از آدرس‌های کلاهبردار را نگه می‌دارد و هر گونه تراکنش از سوی آنها و یا به سوی آنها را مسدود می‌کند و محدودیت‌هایی برای انتقال وجوه از حساب‌ها تعیین می‌کند. البته می‌توانید برای حفاظت بیشتر از حسابتان، از سرویس‌های خارج از زنجیره هم استفاده کنید؛ مثلا از یک سرویس امنیتی که صحت مجموعه‌های NFT را بررسی و تایید می‌کند، بهره بگیرید.

پلاگین ها

پلاگین‌ها کارایی و کاربری‌های حساب‌های شما را افزایش می‌دهند. می‌توانید آن‌ها را به چشم برنامک‌ها یا افزونه‌های مرورگر ببینید که از آنها برای بازی، بازیابی حساب با استفاده از حساب‌های دوستان و آشنایان (Social Recovery)، کلیدهای نشست (session keys) و دیگر موارد استفاده می‌کنید.

مزایای دیگر پلاگین‌ها عبارتند از: