فراز و فرود هوش مصنوعی در دنیای فناوری

مطالعات دانشگاه استنفورد نشان می دهد که با وجود گسترش موج هوش مصنوعی در دنیا، توجه موسسات دانشگاهی و خصوصی به توسعه آن در حال کاهش است.

به گزارش تکناک، دنیای فناوری همیشه متاثر از موج ها و جریان های مختلف علم و فناوری است. می توان گفت در سال گذشته، ساخت متاورس یکی از مهم‌ترین موضوعات این دنیا بود ولی توجه افراد به تدریج به موضوع هوش مصنوعی(AI)  جلب شد و امروز تقریباً هوش مصنوعی در کل دنیا مورد توجه است.

مشخص نیست که  این موج دوام خواهد داشت یا به تدریج از بین خواهد رفت. برای درک این امر، لازم است به منابع معتبری در این حوزه از جمله آنچه که دانشگاه استنفورد منتشر کرده است، مراجعه کنیم.

از سال‌ها پیش، موسسه هوش مصنوعی انسان محور در دانشگاه استنفورد به صورت سالانه شاخص توسعه هوش مصنوعی خود را منتشر می‌کند. این شاخص با بهره‌گیری از تخصص‌های موجود در موسسات دانشگاهی و خصوصی یک نمای کامل از روند رشد هوش مصنوعی و آینده این فناوری ارائه می‌دهد.

با توجه به جذابیت موضوع هوش مصنوعی برای افراد در چند ماه گذشته،  شاخص توسعه هوش مصنوعی یک منبع ارزشمند برای بررسی آینده است.

گزارش حاضر تغییر چشمگیری در عرضه مدل‌های هوش مصنوعی را به تصویر می‌کشد؛ زیرا در حالی که تا چند سال پیش دانشگاه‌ها به عنوان رهبران توسعه مدل‌های بزرگ هوش مصنوعی شناخته می‌شدند، امروزه بخش خصوصی این نقش را بازی می‌کند و به عنوان پیشگام در این حوزه شناخته می‌شود.

بر اساس شاخص توسعه هوش مصنوعی، مدل‌های راهبردی بسیار بزرگ‌تر هستند و داده‌های بسیار بیشتری (یک میلیون برابر بیشتر از آنچه ده سال پیش در دانشگاه‌ها استفاده می‌شد) را پردازش می‌کنند. به علاوه، بخش خصوصی با انتشار تعداد زیادی از مدل‌های هوش مصنوعی، به طور قابل توجهی پیشرو است. به عنوان مثال، در سال 2022، بخش خصوصی 22 مدل را رونمایی کرد که در مقایسه با سه مدل منتشر شده توسط دانشگاه‌ها ، تعداد آنها بسیار بیشتر است.

به علاوه، این گزارش نشان می‌دهد که مدل‌های هوش مصنوعی نسبت به دو سال پیش، بسیار قدرتمندتر شده‌اند و برای ارزیابی کارایی کلی آن‌ها، مجموعه‌ شاخص جامع‌تری باید ارائه شود.

همچنین، این گزارش بیان می‌کند که تعداد بیشتری از شرکت‌ها از هوش مصنوعی حمایت و در فرآیند کسب و کار خود از آن استفاده می‌کنند تا بهره‌وری کارکنان را افزایش دهند. شرکت‌هایی که تاکنون هوش مصنوعی را در سازمان خود به کار برده‌اند، کاهش هزینه‌ها و بهبود درآمدهای خود را گزارش کرده‌اند.

با وجود این که شرکت‌ها به دنبال مهارت‌های مرتبط با هوش مصنوعی هستند، اما تغییر در عمل بسیار کندتر از آن است که در رسانه‌ها به نظر می‌رسد. بر اساس آمار بین سال‌های 2021 و 2022، آگهی‌های شغلی مرتبط با هوش مصنوعی تنها به اندازه 0.2 درصد افزایش یافته و از 1.7 درصد به 1.9 درصد رسیده‌است.

ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی مانند Co-Pilot منجر به افزایش بهره وری برای کارمندان نیز شده است چراکه آن ها می توانند  با کمک ابزارهای هوش مصنوعی بر ارائه خدمتی رضایت بخش تر تمرکز کنند.

گرچه توسعه هوش مصنوعی باعث شتاب در پیشرفت علمی شده است، اما در واقع سرمایه‌گذاری‌های خصوصی در این حوزه کاهش یافته است. سرمایه‌گذاری‌های جهانی در حوزه توسعه هوش مصنوعی در سال 2022 به میزان چشمگیر 26 درصد کاهش یافته است و تعداد کمتری از شرکت‌های هوش مصنوعی مورد حمایت قرار گرفته‌اند.

همزمان با افزایش قابل توجه تقاضا برای توانایی‌های مرتبط با هوش مصنوعی، هزینه‌های توسعه مدل‌های هوش مصنوعی نیز بسیار بالا رفته است. به عنوان مثال، در سال 2019، شرکت OpenAI هزینه‌ تخمینی 50 هزار دلار برای آموزش مدل GPT خود داشت. همچنین، مدل زبان بزرگ گوگل PaLM در سال گذشته با هزینه‌ 8 میلیون دلار توسعه داده شده است.