قویترین طوفان خورشیدی در بیش از دو دهه، روز جمعه زمین را درنوردید و باعث ایجاد شفق های قطبی دیدنی در سراسر جهان شد.
به گزارش تکناک، و بر اساس گفته مرکز پیش بینی آب و هوای فضایی اداره ملی اقیانوسی و جوی آمریکا (NOAA)، اولین مورد از چندین اخراج جرم تاج خورشیدی (CME) اندکی پس از 1600 GMT رخ داد.
این طوفان بعداً به یک طوفان ژئومغناطیسی “شدید” ارتقا یافت. این اولین طوفان از این نوع پس از طوفان های هالووین در اکتبر 2003 بود که باعث خاموشی در سوئد و آسیب به زیرساخت های برق در آفریقای جنوبی شد.
چراغ های سبز و آبی که انتظار می رود چند روز ادامه داشته باشد از بریتانیا تا تاسمانی مشاهده شد و مقامات در ایالات متحده گفتند که ممکن است تا آلاباما و شمال کالیفرنیا نیز دیده شوند.
در همین حال، مردم از سراسر آلمان عکس هایی از شفق قطبی را در شبکه های اجتماعی منتشر کردند.
مرکز پیشبینی آب و هوای فضایی سرویس ملی هواشناسی (SWPC) برای شب جمعه در آمریکا، یک هشدار نادر در مورد طوفان ژئومغناطیسی شدید صادر کرد. سرویس هواشناسی مت آفیس نیز هشدار مشابهی برای بریتانیا در روزهای جمعه و امروز شنبه صادر کرده است.
آنها نگران پرتابهای جرمی تاجی خورشیدی (CME) هستند، انفجارهایی از پلاسما و ذرات مغناطیسی که از خورشید میآیند و ممکن است بر زیرساختهای حیاتی از جمله شبکه برق، کابلهای اینترنت و ماهوارهها تأثیر بگذارند.
این اولین بار از سال ۲۰۰۵ است که SWPC برای طوفان خورشیدی با درجه G4 که دومین درجه بالای مقیاس است، هشدار صادر میکند. ، طبق گفته این مرکز، اپراتورهای زیرساختهای حیاتی مطلع شدهاند تا اقدامات پیشگیرانهای انجام دهند.
در بدترین حالت ممکن، تمام این ذرات بارداری که به سمت زمین پرتاب میشوند، میتوانند منجر به قطعیهای برق و اختلال در خدماتی شوند که به ماهوارهها وابسته هستند، از جمله GPS. اگر اپراتورهای شبکه و ماهواره بتوانند زیرساختهای خود را پیش از وقوع طوفان تقویت کنند و اگر طوفان از پیشبینیها شدیدتر نشود، ممکن است مردم متوجه اتفاق خاص نشوند. البته به جز نورهای شفق که ممکن است قابل مشاهدهتر شوند. هنوز برای پیشبینی تأثیرات زود است، اما هشدار طوفان به این معناست که آمادهسازی همیشه عاقلانه است.
در حالی که هشدار از شب قبل آغاز شدده، اوج طوفان ممکن است در اوایل عصر امروز، به وقت شرق شرقی، یا اواخر شنبه شب رخ دهد. آژانس تنها ۲۰ تا ۴۵ دقیقه زمان قبل را از وقوع طوفان را میتواند متوجه شود. آنها تا زمانی که تودههای تاجی خورشیدی تا فاصله ۱ میلیون مایلی از زمین نرسند (خورشید حدود ۹۳ میلیون مایل از زمین فاصله دارد)، میزان شدت آن را نخواهند دانست. زمانی که این تودهها به زمین میرسند، با میدان مغناطیسی سیاره ما تعامل میکنند. این امر میتواند ناگهان جریان الکتریکی را در خطوط برق، ریلهای راهآهن، خطوط لوله و اساساً هر قطعه طویل از زیرساختها که قادر به هدایت برق هستند را دچار اختلال کند.
آخرین طوفان خورشیدی با این شدت، رویداد معروف کرینگتون در سال ۱۸۵۹ بود، زمانی که یک طوفان ژئومغناطیسی G5 دستگاههای تلگراف سراسر جهان را از کار انداخت. قطعاً امروزه ما به فناوریهای بیشتری وابستهایم که ممکن است آسیبپذیر شوند. قطع برق نه تنها خانهها و کسبوکارها را تحت تأثیر قرار میدهد؛ بلکه میتواند برق شبکه کابلهای فیبر نوری زیردریایی که اینترنت را پشتیبانی میکنند نیز قطع کند. SWPC میگوید، باید تکرار کافی در این موارد اتفاق بیفتد تا از بروز مشکلات اساسی جلوگیری شود. اما همه اینها برای ما هنوز حوزههای ناشناختهای هستند.
راب استینبرگ، دانشمند فضایی در SWPC، در یک جلسه توجیهی گفت: «من فکر نمیکنم که ما هنوز تجربهای در زمان واقعی با طوفان خورشیدی [ژئومغناطیسی] قابل توجه و کابلهای فیبر نوری در زیر دریا داشته باشیم. تأثیراتی وجود خواهد داشت، اما نباید در حدی باشد که آنها را از کار بیاندازد.»
همچنین تغییراتی در جو زمین وجود دارد که می تواند خطراتی برای ماهواره ها ایجاد کند. یونوسفر، لایه بالایی اتمسفر، متراکم تر می شود و باعث ایجاد نیروی کششی بیشتر برای ماهواره ها در مدار پایین زمین می شود.
شان دال، پیشبینی کننده هواشناسی فضایی SWPC میگوید:«آنها کند میشوند.. اگر اقدامات لازم را انجام ندهند، ممکن است ارتفاع خود را از دست بدهند.»
در سال 2022، یک طوفان ژئومغناطیسی ممکن بود منجر به از بین رفتن 40 ماهواره استارلینک شود که نتوانستند به مدار مناسب خود برسند. تغییرات در یونوسفر همچنین بر ارتباطات رادیویی با فرکانس بالا و GPS تأثیر می گذارد و ممکن است سیگنال های بین ماهواره های GPS و گیرنده های روی زمین را قطع کند.
نکته مثبت این است که افراد بیشتری می توانند شفق شمالی و جنوبی را در این آخر هفته ببینند زیرا شفق های قطبی نتیجه ذرات ناشی از طوفان های خورشیدی هستند که با جو زمین در تعامل هستند. در سال 1859، شفق شمالی تا آمریکای مرکزی گسترش یافت. این بار ممکن است تا جنوب آلاباما نیز دیده شوند.
