اخیرا محققان توانسته اند سلول‌های ایمنی مغز را به نورون تبدیل کنند و با جایگزینی سلول‌های آسیب‌دیده عملکرد را در موش‌های مبتلا به سکته مغزی بازیابی کنند.
به گزارش تکناک، گام بعدی این است که ببینیم آیا می‌توان با استفاده از سلول‌های مغز انسان به نتایج مشابهی دست یافت و راه را برای درمان احتمالی سکته مغزی باز کرد یاخیر.
پس از سکته مغزی (stroke : death of a region of brain cells due to poor blood flow) یا سایر بیماری‌های عروق مغزی که مغز را از جریان خون محروم می‌کند، نورون‌ها یا آسیب می‌بینند یا از بین می روند و باعث نقص‌های فیزیکی و روانی مشخص می‌شوند. اکنون محققان دانشگاه کیوشو در ژاپن، میکروگلیا یا سلول‌های ایمنی اولیه مغز را به نورون تبدیل کرده‌اند تا عملکرد حرکتی موش‌های مبتلا به سکته را بازیابی کنند.
کینیچی ناکاشیما، نویسنده مسئول این مطالعه گفت: زمانی که ما دچار بریدگی یا شکستگی استخوان می‌شویم، پوست و سلول‌های استخوانی ما می‌توانند برای بهبود بدنمان تکثیر شوند. اما نورون های مغز ما نمی توانند به راحتی بازسازی شوند، بنابراین آسیب به آن ها اغلب دائمی است. بنابراین باید راه‌های جدیدی برای ترمیم نورون‌های از دست رفته پیدا کنیم.
محققان از تحقیقات قبلی خود می‌دانستند که میکروگلیا می‌تواند به سلول‌های عصبی در مغز موش‌های سالم تبدیل شود. پس از سکته مغزی، میکروگلیا که مسئول حذف سلول های آسیب دیده یا مرده مغز است، به سمت محل آسیب دیده حرکت کرده و به سرعت تکثیر می شود.
تاکاشی آیری، نویسنده اصلی این مطالعه می‌گوید: میکروگلیاها فراوان هستند و دقیقاً در جایی هستند که ما به آنها نیاز داریم، بنابراین آنها یک هدف ایده‌آل برای تبدیل هستند.
محققان با مسدود کردن موقت شریان میانی مغزی راست که یک رگ خونی اصلی در مغز است که معمولاً با سکته مغزی در انسان مرتبط است، سکته مغزی را در موش ها ایجاد کردند. پس از یک هفته، دیده شد که موش‌ها در عملکرد حرکتی و از دست دادن مشخص نورون‌ها در جسم مخطط که ناحیه‌ای از مغز است که در تصمیم‌گیری، برنامه‌ریزی اقدام و کنترل حرکت نقش دارد، مشکل داشتند.
آنها از یک لنتی ویروس یا زیرگروه رتروویروس که به عنوان یک ناقل ویروسی استفاده می شود، برای وارد کردن DNA به سلول های میکروگلیال در محل آسیب سکته استفاده کردند. DNA حاوی دستورالعمل‌هایی برای تولید NeuroD1 بود که پروتئینی است که تبدیل عصبی را القا می‌کند. طی هفته های بعدی، سلول ها به نورون تبدیل شدند.
سه هفته پس از قرار دادن DNA، موش ها عملکرد حرکتی بهبود یافته ای را از خود نشان دادند. تا هفته هشتم، نورون‌های تازه القا شده با موفقیت در مدار مغز ادغام شدند. زمانی که محققان نورون‌های جدید را حذف کردند، بهبود عملکرد حرکتی از بین رفت و تأیید کرد که نورون‌های جدید مستقیماً در بهبودی موش‌ها نقش داشته‌اند.
ناکاشیما گفت: این نتایج بسیار امیدوارکننده است. گام بعدی این است که آزمایش کنیم آیا NeuroD1 در تبدیل میکروگلیای انسانی به نورون نیز مؤثر است و تأیید کنیم که روش ما برای وارد کردن ژن به سلول‌های میکروگلیال ایمن است.
از آنجایی که این درمان در مرحله حاد پس از سکته مغزی و زمانی که میکروگلیاها به محل آسیب مهاجرت کرده اند، بر روی موش ها انجام شد، محققان قصد دارند ببینند که آیا می توانند در مراحل بعدی بهبودی در موش ها ایجاد کنند یا خیر.
این مطالعه در مجله PNAS منتشر شد.
دانش آموخته مترجمی زبان انگلیسی، مترجم و نویسنده حوزه سلامت و پزشکی
