قهوه قارچ چیست و چه فوایدی دارد؟

قهوه قارچ اشاره به نوشیدنی است که با استفاده از قارچ‌های خاصی مانند قارچ گانودرما (Ganoderma) یا قارچ چاگا (Chaga) تهیه می‌شود.

به گزارش تک‌ناک،این نوع قهوه معمولاً به دلیل خواص سلامتی بخشی که به قارچ‌های دارویی نسبت داده می‌شود، مورد توجه قرار گرفته است.

قارچ گانودرما به خاطر خواص آنتی‌اکسیدانی و تقویت کنندگی سیستم ایمنی شناخته شده است. قهوه قارچ معمولاً حاوی عصاره یا پودر این قارچ‌ها است و می‌تواند طعم و مزایای متفاوتی نسبت به قهوه سنتی داشته باشد.

قهوه به تنهایی  یکی از پرمصرف ترین نوشیدنی ها در جهان است. در واقع، بیش از 64 درصد از آمریکایی ها به طور روزانه قهوه می‌نوشند.

قهوه نه تنها انرژی‌زا و خوشمزه است، بلکه مصرف آن با پیامدهای سلامتی مثبتی مانند کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های کبدی و مرگ ناشی از بیماری قلبی همراه است.

در حالی که قهوه ساده فواید قابل توجهی دارد، برخی از مخلوط‌های قهوه با مواد اضافی مانند قارچ‌های دارویی ساخته می‌شوند که تصور می‌شود اثرات مثبت قهوه بر خلق و خو، انرژی و موارد دیگر را افزایش می‌دهند.

در این مطلب هر آنچه که باید در مورد قهوه قارچ بدانید را به شما خواهیم گفت.

قهوه قارچ چیست؟

قهوه قارچ ترکیبی از دانه های قهوه و قارچ‌های دارویی آسیاب شده یا عصاره قارچ است.

اگرچه انواع قارچ‌ها و سایر قارچ‌های مورد استفاده در محصولات قهوه متفاوت است، اکثر آنها حاوی یک یا چند مورد از قارچ‌های زیر هستند:

• چاگا
• دم بوقلمون
• ریشی
• یال شیر
• کوردیپس

این قارچ‌ها دارویی محسوب می‌شوند، زیرا مزایای سلامتی آنها فراتر از ارزش غذایی موجود در قارچ‌های خوراکی رایج مانند قارچ پورتوبلو یا قارچ دکمه‌ای است.

به عنوان مثال، برخی از این قارچ‌ها از جمله قارچ‌های یال شیری و قارچ‌های ریشی، قارچ‌های آداپتوژن محسوب می‌شوند.

آداپتوژن‌ها موادی هستند که مقاومت بدن را در برابر استرس افزایش می‌دهند و از بدن در برابر آسیب‌های ناشی از استرس محافظت می‌کنند. آداپتوژن ها با تأثیر بر هیپوتالاموس-هیپوفیز-آدرنال یا محور  HPA که سیستم اصلی پاسخ به استرس بدن است، به بدن شما کمک می کنند تا با استرس مقابله کند.

برخی تحقیقات از استفاده از مکمل‌های قارچ آداپتوژن مانند مکمل‌های قارچ یال شیر، برای بهبود میزان استرس حمایت می‌کنند. به عنوان مثال، مطالعه‌ای در سال 2023 که شامل 41 بزرگسال سالم بود، نشان داد که مصرف مکمل حاوی 1.8 گرم قارچ یال شیر به مدت 28 روز، با میزان استرس کمتری در مقایسه با درمان دارونما همراه بود.

علاوه بر این، مطالعات نشان داده‌اند که مکمل‌های حاوی عصاره قارچ دارویی یا قارچ آسیاب شده ممکن است به بهبود جنبه‌های خاصی از سلامت، از جمله سلامت قلب و عملکرد شناختی کمک کند.

بر اساس این یافته‌ها، شرکت‌های تولید قهوه قارچ ادعا می‌کنند که نوشیدن قهوه با عصاره یا پودر قارچ دارویی می‌تواند به هر چیزی از کاهش میزان استرس گرفته تا بهبود عملکرد سیستم ایمنی، کمک کند.

متأسفانه هیچ مدرک محکمی وجود ندارد که قهوه قارچ را با فواید سلامتی مرتبط کند.

مطالعات انسانی در مورد اثرات قارچ‌های دارویی نسبتا محدود است و برخی از یافته‌ها متفاوت است. همچنین، اگرچه مکمل‌های قارچ دارویی ممکن است فواید متعددی برای سلامتی داشته باشند، اما مشخص نیست که نوشیدن قهوه قارچ چگونه بر سلامتی تأثیر می‌گذارد و آیا فواید قابل توجهی دارد یا خیر.

علاوه بر قارچ های دارویی، برخی از محصولات قهوه قارچ حاوی مواد فعال دیگری مانند گیاهانی مانند آشواگاندا و اسیدهای آمینه مانند L-theanine هستند.

همچنین برخی از محصولات حاوی موادی مانند قند افزوده و پودر نارگیل هستند، بنابراین مهم است که برچسب‌های تغذیه و مواد تشکیل دهنده را بخوانید، به خصوص اگر آلرژی، عدم تحمل یا محدودیت‌های غذایی دارید.

فواید قهوه قارچ برای سلامتی

نوشیدن قهوه قارچ ممکن است از چندین جهت برای سلامتی مفید باشد. با این حال، به خاطر داشته باشید که بیشتر این فواید مربوط به نوشیدن قهوه است، نه به طور خاص قهوه قارچ.

ممکن است انرژی، خلق و خو و عملکرد شناختی را بهبود بخشد

کافئین یک محرک سیستم عصبی مرکزی است، به این معنی که بر فعالیت عصبی در مغز تأثیر می گذارد، که هوشیاری را افزایش می دهد و به شما کمک می کند تا انرژی بیشتری داشته باشید.

یک فنجان قهوه حدود 96 میلی گرم کافئین دارد که می تواند به طور موقت سطح انرژی شما را افزایش دهد. علاوه بر بهبود انرژی، نوشیدن قهوه به طور مثبت بر سلامت روان در درازمدت تأثیر می گذارد و عملکرد شناختی را افزایش می دهد.

بررسی 29 مطالعه در سال 2023 نشان داد که نوشیدن حدود یک فنجان قهوه در روز با کاهش 4 درصدی خطر افسردگی مرتبط است.

همچنین مصرف قهوه با عملکرد بهتر در کارهای شناختی و بهبود تمرکز مرتبط است، به همین دلیل است که بسیاری از افراد برای انجام کارهای روزانه خود به قهوه وابسته هستند.

قارچ هایی که معمولاً به مخلوط قهوه قارچ اضافه می شوند ممکن است جنبه های خاصی از سلامت شناختی را نیز بهبود بخشند. به عنوان مثال، هریکیوم اریناسئوس یا یال شیر، گانودرما لوسیدوم یا ریشی و Trametes versicolor یا دم بوقلمون، هنگامی که به صورت مکمل مصرف شوند، اثرات تقویت شناختی دارند.

یک مطالعه در سال 2023 که شامل 41 بزرگسال سالم بود، نشان داد که کسانی که 1.8 گرم قارچ یال شیر را به‌صورت مکمل مصرف کرده بودند، فواید شناختی فوری و بلندمدت را تجربه کردند. مصرف حاد مکمل‌های یال شیر به بهبود عملکرد در آزمون شناختی کمک کرد، در حالی که مصرف طولانی‌مدت 28 روزه با سطوح استرس کمتری در مقایسه با گروه دارونما همراه بود.

با این حال، این نتایج را نمی توان برای قهوه قارچ اعمال کرد، زیرا اکثر محصولات قهوه قارچ حاوی ترکیبات قارچی اختصاصی هستند که میزان هر یک از مواد تشکیل دهنده در هر وعده را فاش نمی‌کنند. به همین دلیل، غیرممکن است که بدانیم آیا این محصولات حاوی دوزهای قارچ دارویی لازم برای تأثیرگذاری بر سلامت هستند یا خیر.

ممکن است خطر ابتلا به بیماری‌های رایج را کاهش دهد

مصرف قهوه با کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های رایج مانند بیماری‌های قلبی، سرطان های خاص، بیماری کبد و دیابت مرتبط است.

علاوه بر این، نوشیدن قهوه ممکن است به شما کمک کند زندگی طولانی‌تر و سالم‌تری داشته باشید. یک مطالعه در سال 2022 که شامل داده‌های روی 468629 نفر بین 40 تا 69 سال بود، نشان داد که در مقایسه با افرادی که قهوه نمی‌نوشند، افرادی که روزانه نصف فنجان تا سه فنجان قهوه می‌نوشند، 12 درصد کمتر در معرض خطر مرگ و میر ناشی از هر علتی قرار دارند و خطر مرگ و میر ناشی از بیماری قلبی 17 درصد در آنها کاهش یافت.

اگرچه در تحقیقات متعددی ثابت شده است که قهوه تأثیر مثبتی بر سلامت و خطر بیماری دارد، اما مشخص نیست که آیا نوشیدن قهوه با عصاره یا پودر قارچ افزوده شده، فواید بیشتری دارد یا خیر.

محتوی ترکیبات گیاهی محافظ

قهوه منبع غنی از ترکیبات آنتی اکسیدانی و ضد التهابی مانند اسید فرولیک، اسیدهای کلروژنیک، کافئیک اسید، کورستین و اسید کوئینیک است. در واقع قهوه منبع اصلی آنتی اکسیدان‌هایی مانند اسیدهای فنولیک و پلی فنول‌ها در رژیم غذایی افرادی است که قهوه می نوشند.

قارچ‌های دارویی و سایر قارچ‌هایی که معمولاً به قهوه اضافه می‌شوند، مانند کوردیپس، فلینوس  (Phellinus linteus)، چاگا  (Inonotus obliquus)، قارچ Agaricus (Agaricus blazei)، ریشی، دم بوقلمون و یال شیر، در ترکیباتی متمرکز شده‌اند که دارای خواص تقویت کننده، ضد التهابی و آنتی اکسیدانی هستند.

به عنوان مثال، کوردیپس که نوعی قارچ است که روی حشرات خاصی رشد می کند، حاوی کوردیسپین است که یک ترکیب فعال بیولوژیکی است که اثرات ضد توموری، تعدیل کننده ایمنی، ضد التهابی، ضد ویروسی، ضد سرطانی، ضد دیابتی و ضد چاقی دارد. چاگا حاوی انواع فلاونوئیدها و پلی فنول‌ها است که هر دو دارای اثرات آنتی اکسیدانی قوی هستند.

علاوه بر این، تعدادی از قارچ های دارویی مانند Chaga و Phellinus، غنی از پلی ساکاریدها مانند β-گلوکان هستند. بتا گلوکان‌ها انواع فیبرهای محلول هستند که در دیواره‌های سلولی قارچ‌ها وجود دارند که دارای خواص ایمنی، ضد التهابی و ضد سرطانی هستند و ممکن است از چندین طریق از سلامتی حمایت کرده و از آن محافظت کنند.

اگرچه تحقیقات در مورد بررسی مشخصات آنتی اکسیدانی قهوه قارچ محدود است، یافته‌های یک مطالعه در سال 2020 نشان می‌دهد که قهوه تهیه شده از عصاره قارچ‌های ترکیبی، چندین ماده را فراهم می‌کند که می تواند سلامت کلی را ارتقا دهد، از جمله β-گلوکان. این مطالعه نشان داد که دانه‌های قهوه سبز مخلوط با عصاره‌های قارچ‌های کوردیپس، فلینوس و چاگا حاوی سطوح بالاتری از آنتی‌اکسیدان‌های پلی فنول کل نسبت به قهوه معمولی هستند و همچنین حاوی کوردیسپین و بتا گلوکان هستند که قهوه معمولی فاقد آن است.

این بدان معناست که نوشیدن قهوه قارچ با قهوه معمولی ممکن است به افزایش مصرف آنتی اکسیدان‌ها و ترکیبات گیاهی مفید مانند پلی فنول ها و β-گلوکان‌ها کمک کند.

با این حال، مشخص نیست که آیا قهوه قارچ مزایای سلامتی قابل توجهی نسبت به قهوه معمولی دارد یا خیر، زیرا هیچ مطالعه‌ای در مورد اثرات قهوه قارچ بر سلامت انسان وجود ندارد.

خطرات و مضرات قهوه قارچ

نقطه ضعف اصلی اکثر محصولات قهوه قارچ این است که میزان عصاره قارچ یا قارچ آسیاب شده در محصول خود را فاش نمی‌کنند. در حالی که برخی از شرکت‌ها وزن کل مخلوط قارچ‌های اختصاصی را ذکر می‌کنند، هنوز مشخص نیست که چه مقدار از هر قارچ را مصرف می کنید. اگرچه مصرف قارچ‌های دارویی در مقادیر خاص ممکن است فوایدی برای سلامتی داشته باشد، بیشتر مطالعات از دوزهای بالاتر قارچ آسیاب شده یا عصاره قارچ به شکل مکمل استفاده کرده‌اند. تا زمانی که محصولی مقدار هر قارچ را در یک محصول قهوه قارچی ذکر نکرده باشد، نمی‌توان فهمید که چقدر مصرف می کنید.

فقط به این دلیل که یک محصول حاوی یک ماده است، خواه قارچ‌های دارویی باشد یا ویتامین‌ها و مواد معدنی، لزوماً به این معنی نیست که به اندازه کافی حاوی مواد تشکیل دهنده‌ای است که تأثیر معنی داری بر سلامتی داشته باشد.

همچنین اکثر مطالعات انسانی که قارچ های دارویی را بررسی می کنند، اثرات مکمل های حاوی فقط یک نوع قارچ و نه چند نوع، را بررسی کرده‌اند. این امر ارزیابی اینکه چگونه یک محصول حاوی بیش از یک قارچ دارویی در نسبت‌های نامشخص بر سلامت تأثیر می‌گذارد را دشوار می‌سازد.

علاوه بر این، هیچ شواهد انسانی وجود ندارد که نشان دهد نوشیدن قهوه قارچ بیشتر از نوشیدن قهوه معمولی برای سلامتی مفید است. افرادی که علاقه مند به استفاده از قارچ های دارویی برای هدف خاصی مانند کاهش استرس هستند، بهتر است از مکمل های تک ماده ای استفاده کنند که حاوی دوز کافی برای تأثیرگذاری بر سلامتی باشد.

علاوه بر این، اگرچه مصرف بیشتر قارچ‌های دارویی به شکل مکمل بی‌خطر است، اما برای همه مناسب نیستند.

به عنوان مثال، فرآورده های قارچ ریشی ممکن است عوارض جانبی مانند سردرد و سرگیجه ایجاد کنند و برای افرادی که مشکلات خاصی مانند اختلالات خونریزی دارند، توصیه نمی شود.

همچنین تاکنون ایمنی قارچ‌های دارویی در دوران بارداری و شیردهی مورد بررسی قرار نگرفته است، بنابراین افرادی که باردار هستند یا در دوران شیردهی هستند باید از نوشیدن قهوه قارچ و مصرف سایر فرآورده های قارچ دارویی خودداری کنند.

اگر از داروهای خاصی مانند داروهای کاهش دهنده فشار خون استفاده می‌کنید یا یک یا چند بیماری دارید، باید از مصرف محصولات قارچ دارویی مانند قهوه قارچ خودداری کنید. برخی از قارچ‌های دارویی با داروهای رایج تداخل دارند و ممکن است برای کسانی که مبتلا به برخی از بیماری‌ها هستند، بی‌خطر نباشند، بنابراین بهتر است با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که محصولات قارچ دارویی انتخاب مناسبی برای شما هستند.

از آنجایی که هیچ فواید ثابت شده‌ای برای قهوه قارچ وجود ندارد و از آنجایی که بیشتر محصولات قهوه قارچ، میزان قارچ‌های دارویی موجود در محصولات خود را فاش نمی کنند، ممکن است قهوه قارچ ارزش هزینه کردن را نداشته باشد.