کشف ویروسی که باکتری ها را در خواب می‌کشد

دانشمندان ویروسی را کشف کرده‌اند که می‌تواند به باکتری‌ها در هنگام خواب حمله کند و در صورت همراه شدن با داروها، عفونت‌ها را به طور موثری از بین ببرد.

به گزارش تک‌ناک باکتری‌ها در محیط‌های خصمانه مانند زمانی که در معرض آنتی‌بیوتیک‌ها قرار می‌گیرند،‌ می‌توانند به نوعی خواب زمستانی بروند، جایی که رشد و تقسیم شدن آنها متوقف می‌شود تا زمانی که همه چیز آرام شود.

این امر از بین بردن کامل آنها را دشوار می‌کند و به مشکل رو به رشد مقاومت آنتی‌بیوتیکی کمک می‌کند که این مشکل حتی عفونت‌های ساده را نیز کشنده می‌کند.

شکل دیگری از درمان از یک سری ویروس‌های شکارچی باکتری به نام فاژ برای از بین بردن عفونت‌ها استفاده می‌کند، اما این درمان نیز با مشکلاتی در کارآیی مواجه شده است که باز هم عمدتاً به دلیل توانایی باکتری‌ها در خواب زمستانی تا زمانی است که خطر برطرف شود.

دانشمندان در ETH زوریخ این فرضیه را مطرح کردند که باید گونه‌های فاژی وجود داشته باشند که بتوانند در این حالت خفته به باکتری‌ها حمله کنند. اکنون پس از سال‌ها جستجو، محققان دقیقاً چنین فاژی را شناسایی کرده‌اند که نام آن را پراید گذاشته‌اند.

محققان به این نتیجه رسیدند که پراید قادر به آلوده کردن گونه باکتری Pseudomonas aeruginosa است که مسئول طیف وسیعی از عفونت‌های رایج مانند ذات‌الریه و عفونت‌های ادراری است و به طور فزاینده‌ای در برابر دارو مقاوم می‌شود.

نکته مهم این است که این فاژ می تواند این کار را حتی زمانی که باکتری خفته است، انجام دهد، اگرچه دانشمندان هنوز دقیقاً مطمئن نیستند که چگونه این کار را انجام می دهد. در حال حاضر، آنها گمان می کنند که فاژ ابتدا از یک کلید مولکولی برای بیدار کردن آنها استفاده می کند، سپس با ربودن مکانیسم تکثیر باکتری ها، تکثیر می شود.

محققان عملکرد ضد باکتری پراید را در برابر کشت‌های ظروف آزمایشگاهی P. aeruginosa  آزمایش کردند. این فاژ به تنهایی قادر بود 99 درصد از باکتری ها را حتی در حالت خفته از بین ببرد.

این آمار ممکن است موثر به نظر برسد، اما 1٪ باقی مانده ممکن است دوباره جمع شوند و مشکلاتی ایجاد کنند. با این حال، هنگامی که فاژ درمانی با آنتی بیوتیکی به نام مروپنم همراه شد، این ترکیب توانست کل جمعیت باکتری را از بین ببرد.

مروپنم به تنهایی هیچ تاثیری بر باکتری‌های خفته ندارد، اما در حمله به باکتری فعال موثر است. ممکن است پراید همه باکتری‌ها را بیدار کند و بیشتر آنها را بکشد، در حالی که آنتی بیوتیک بقیه را پاک می‌کند.

در آزمایش‌های بعدی محققان فاژ، آنتی‌بیوتیک یا هر دو را به موش‌های مبتلا به عفونت مزمن تجویز کردند. هیچ یک از درمان‌ها به تنهایی خوب عمل نکردند، اما با هم اثر قابل توجهی در برابر باکتری داشتند.

انا مافی، نویسنده این مطالعه گفت: کشف ما فقط یک مصنوع آزمایشگاهی نیست، بلکه می‌تواند از نظر بالینی نیز مفید باشد. این اولین فاژ توصیف شده در علم است که در حالت غیر فعال به باکتری‌ها حمله می‌کند.

محققان می‌گویند که باید آزمایش‌های بیشتری انجام شود تا بررسی شود که پراید دقیقاً چگونه قربانیان خواب خود را از بین می‌برد، اما این یک گام امیدوارکننده برای بهبود اثربخشی فاژ درمانی و مقابله با مشکل ابر میکروب‌ها است.

این تحقیق در مجله Nature Communications منتشر شده است.