کلیه ها ممکن است کوچک باشند، اما بسیار مهم هستند. وظیفه آنها حذف مواد زائد و مایع اضافی از خون است که به صورت ادرار دفع می شود.
به گزارش تکناک، آنها همچنین میزان مواد مغذی کلیدی بدن مانند سدیم، پتاسیم، فسفر و کلسیم را کنترل می کنند که همگی برای حفظ عملکردهای حیاتی بدن ضروری هستند.
مؤسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK) می‌گوید کلیه ها فشار خون را نیز کنترل می‌کنند و استخوان‌ها را سالم نگه می‌دارند.
وقتی کلیه های شما در تعادل هستند، مانند دستگاهی هستند که به خوبی روغن کاری شده است، اما برخی بیماری ها می‌تواند باعث شود که آنها از مسیر خود منحرف شوند و اگر آن بیماری ها درمان نشوند، در نهایت می‌توانند منجر به نارسایی کلیه شوند. دو عامل اصلی بیماری های مزمن کلیوی، فشار خون و دیابت هستند که هر دو اغلب قابل پیشگیری هستند.
علاوه بر این، بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، فشار خون بالا و دیابت عامل سه مورد از چهار مورد نارسایی کلیه در ایالات متحده است.
دیابت نوع 1 یا نوع 2
دیابت علت شماره یک نارسایی کلیه در ایالات متحده است. حدود یک سوم بزرگسالان مبتلا به دیابت نیز به بیماری کلیوی مبتلا هستند.
وقتی گلوکز بیش از حد در خون شما وجود داشته باشد، به مرور زمان هم به رگ های خونی و هم به فیلترهای کلیه های شما آسیب می رساند. در نهایت کلیه های شما می توانند آنقدر آسیب ببینند که دیگر نتوانند کاری را که باید، انجام دهند.
اگر دیابت دارید، باید حداقل سالی یک بار ادرار خود را چک کنید تا به دنبال پروتئین باشید. همچنین مهم است که دیابت خود را به شدت کنترل کنید. دیابت یکی از قابل تغییرترین عوامل خطرناک بیماری های کلیوی است.
یک مطالعه که در سال 2018 در مجله The Lancet منتشر شد، نشان داد که حدود نیمی از افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که تحت یک برنامه فشرده مدیریت وزن قرار گرفتند، بهبودی کامل پیدا کردند. بهبودی در این مطالعه به این معنی بود که میانگین میزان گلوکز خون آنها بدون استفاده از داروهای دیابت، به حالت عادی بازگشت.
پیروی از چنین رژیم سختگیرانه ای برای مدیریت وزن می تواند برای افراد سخت باشد. با این حال، رعایت رژیم غذایی و اطمینان از اینکه در بیشتر روزهای هفته ورزش می کنید، حتی فقط یک پیاده روی سریع، می تواند کمک کننده باشد.
البته قبل از شروع هر گونه رژیم غذایی یا ورزشی جدید، برای راهنمایی با پزشک خود تماس بگیرید. پزشکان می توانند اطمینان حاصل کنند که هرگونه تغییری که شما در سبک زندگی خود ایجاد می کنید، ایمن است و برای شما خطری ندارد.
همچنین پزشک می‌تواند به طور منظم A1C شما را که یک آزمایش خون است که میانگین میزان گلوکز خون شما را در سه ماه گذشته نشان می‌دهد، بررسی کند. برای اکثر مردم، هدف زیر 7٪ می باشد.
فشار خون بالا
بر اساس گزارش NIDDK، فشار خون بالا دومین عامل اصلی نارسایی کلیه در ایالات متحده پس از دیابت است.
فشار خون بالا می تواند به رگ های خونی در کلیه ها آسیب برساند، بنابراین آنها به دیگر نمی توانند به خوبی کار کنند. اگر رگ های خونی کلیه های شما آسیب دیده باشد، ممکن است کلیه ها به اندازه کافی مواد زائد و مایعات اضافی را از بدن شما خارج نکنند. تجمع مایع اضافی در رگ های خونی ممکن است فشار خون را بیشتر افزایش دهد و چرخه خطرناکی ایجاد کند.
بهترین راه برای کاهش یا جلوگیری از بیماری کلیوی ناشی از فشار خون بالا، کنترل فشار خون است. اگر فشار خون شما بالا است یعنی چیزی بیش از 120/80، ممکن است بتوانید با تغییر سبک زندگی آن را کاهش دهید.
تغییرات سبک زندگی باعث افزایش سلامتی می شود. چنین تغییراتی شامل تلاش برای حفظ یک وزن سالم، ورزش، پیروی از یک رژیم غذایی مناسب و سیگار نکشیدن یا ترک سیگار در صورتی که قبلاً سیگار می کشید، می باشد.
NIDDK تاکنون اقدامات متعددی را برای اطمینان از داشتن یک رژیم غذایی سالم برای سلامت کلیه انجام داد. این اقدامات شامل:
- رژیم غذایی کم نمک
- داشتن یک رژیم غذایی حاوی مقدار پروتئین مناسب
- خوردن غذاهای مفید برای قلب
- انتخاب غذاها و نوشیدنی های با فسفر کمتر (گوشت، لبنیات، لوبیا و آجیل همگی نمونه هایی از غذاهای با فسفر بالاتر هستند)
- خوردن غذاها و نوشیدنی های کم پتاسیم
اگر بیماری کلیوی در شما تشخیص داده شده است و فشار خون بالا هم دارید، پزشک ممکن است داروهایی را برای کمک به کنترل آن تجویز کند. دو نوع داروی کاهنده فشار خون که یکی از آن ها مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE) و دیگری مسدودکننده‌های گیرنده آنژیوتانسین (ARBs) هستند، برای کاهش فشار خون و کاهش پیشرفت بیماری کلیوی به خوبی عمل می‌کنند.
برای افراد مبتلا به هر دو بیماری غیرعادی نیست که برای کنترل فشار خون خود حداقل به دو دارو نیاز داشته باشند.
پزشک شما ممکن است یک دیورتیک نیز تجویز کند. دیورتیک ها به کلیه های شما کمک می کنند مایعات و سدیم را از بدن شما دفع کنند. کاهش مایعات ناشی از دیورتیک ها به کاهش فشار خون کمک می کند زیرا با مایعات کمتر، حجم خون کمتری برای پمپاژ قلب وجود دارد.
گلومرولونفریت
گلومرولونفریت یکی دیگر از علل بیماری کلیوی است. گلومرولونفریت به معنای التهاب فیلترهای کلیه (که در غیر این صورت به عنوان گلومرول شناخته می شود) است.
طبق تحقیقات بنیاد ملی کلیه (NKF) دو نوع گلومرولونفریت وجود دارد: حاد و مزمن. نوع حاد آن می‌تواند پس از یک عفونت باکتریایی مانند گلودرد استرپتوکوکی ایجاد شود یا حتی توسط یک بیماری خودایمنی مانند لوپوس ایجاد شود. علائم گلومرولونفریت حاد عبارتند از:
- ورم در صورت به خصوص در صبح
- وجود خون در ادرار
- ادرار کردن کمتر از حد معمول
گلومرولونفریت مزمن کمی متفاوت است. گلومرولونفریت مزمن ممکن است ژنتیکی باشد یا همچنین می تواند ناشی از یک بیماری خودایمنی باشد. همچنین گلومرولونفریت حاد می تواند به گلومرولونفریت مزمن مبتلا شوید. علائم گلومرولونفریت مزمن شبیه به علائم نارسایی کلیه است، مانند دفع پروتئین در ادرار، تورم در مچ پا و رفتن زیاد به دستشویی در شب.
اگر بعد از یک دوره عفونت باکتریایی مانند استرپتوکوک متوجه هر یک از این علائم شدید، فوراً به پزشک خود مراجعه کنید.
وقتی صحبت از گلومرولونفریت حاد می شود، زمان بسیار مهم است. ممکن است بیمار برای کمک به حذف مایعات اضافی و جلوگیری از نارسایی کلیه نیاز به دیالیز موقت داشته باشد. اگر علائم شما به سرعت در حال پیشرفت باشد پزشک شما ممکن است به شما انجام پلاسمافرزیس را که خون را برای حذف پروتئین‌های مضر فیلتر می‌کند، توصیه کند.
بیماری کلیه پلی‌کیستیک
این بیماری یک اختلال ژنتیکی است که باعث ایجاد کیست در کلیه های شما می شود. با گذشت زمان، این کیست‌ها از کار کلیه‌های شما جلوگیری می‌کنند تا وظیفه خود را برای فیلتر کردن مواد زائد از خون انجام دهند. بیماری کلیه پلی کیستیک حدود 500000 نفر در ایالات متحده یا حدود 1 نفر از 500 تا 1000 نفر را تحت تاثیر قرار می دهد. علاوه بر این، معمولاً این بیماری تا بزرگسالی ایجاد نمی شود.
بیشتر اوقات تا زمانی که کیست‌های کلیه نسبتاً بزرگ نباشند، بیمار علائمی را متوجه نخواهید شد. تا زمانی که بیمار متوجه آن ها شود، کیست ها به قدری بزرگ می شوند که فرد کاملاً احساس درد و ناراحتی می کند و حتی ممکن است متوجه شود که اشتها خود را از دست داده است زیرا کلیه شما به اندام های گوارشی فشار می آورد.
سایر علائم هشدار دهنده این بیماری عبارتند از:
- درد پشت یا پهلو
- وجود خون در ادرار
- سردرد
- فشار خون بالا
- سنگ کلیه
تقریبا 90٪ از افراد مبتلا به این بیماری آن را از والدین خود به ارث برده اند. حدود 10٪ از افراد بدون هیچ سابقه خانوادگی شناخته شده به بیماری کلیه پلی کیستیک مبتلا می شوند، اما این موضوع خیلی نادر است. اگر در مورد سابقه خانواده خود در مورد این بیماری نگران هستید، پزشک شما می تواند در تعیین اینکه آیا آزمایش ژنتیکی یا تشخیص های بیشتر ضروری است یا خیر، به شما کمک کند.
درمان بیماری کلیه پلی کیستیک معمولاً شامل مصرف داروهای فشار خون برای کاهش فشار خون بالا و کند کردن پیشرفت بیماری کلیوی و همچنین رژیم غذایی کم سدیم است. پزشک شما همچنین ممکن است تولواپتان را تجویز کند که نوعی دارو است که به عنوان آنتاگونیست گیرنده وازوپرسین شناخته می شود و سرعت این بیماری را کاهش می دهد.
انسداد کلیه
انسداد کلیه می تواند مواردی مانند سنگ کلیه یا بزرگ شدن غده پروستات در مردان باشد. گاهی اوقات، چیز هایی که باعث انسداد کلیه می شود می توانند از تخلیه ادرار از یکی از کلیه ها جلوگیری کنند که همین مسئله باعث تورم کلیه می شود.
علامت اصلی انسداد کلیه درد در قسمت پهلو یا کمر است. اما ممکن است شما هنگام ادرار کردن متوجه درد شوید و تمایل بیشتری به رفتن به دستشویی داشته باشید. گاهی اوقات اگر ادرار دفع نشده باعث عفونت شود، ممکن است حالت تهوع و تب نیز داشته باشید.
پزشکان به احتمال زیاد با بررسی ادرار شما از نظر وجود خون یا باکتری برای جستجوی عفونت شروع می کنند و تشخیص سنگ کلیه در مراحل پیشرفته تر رخ خواه داد. آنها همچنین ممکن است یک آزمایش خون برای بررسی عملکرد کلیه شما انجام دهند.
درمان انسداد کلیه معمولاً برای علت زمینه‌ای این مشکل است؛ مثلا اگر عفونت عامل زمینه ای انسداد کلیه باشد، به این معنی است که باید آنتی‌بیوتیک مصرف شود و اگر سنگ کلیه باشد، درمان ممکن است با دارو انجام شود و اگر لازم بود جراحی نیز در نظر گرفته می شود. همچنین ممکن است پزشک ادرار دفع نشده را از طریق کاتتر از مثانه شما تخلیه کند. نکته کلیدی این است که در اسرع وقت باید به مشکلات کلیوی رسیدگی شود تا از آسیب دائمی به کلیه جلوگیری شود.
