10 کشور برتر تولیدکننده نفت جهان

تولید جهانی نفت در طول سال‌ها همچنان در حال افزایش است. در اینجا نگاهی به ۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت جهان خواهیم داشت.

به گزارش تک‌ناک، بازار جهانی نفت در سال‌های اخیر به شدت تحت تأثیر اختلالات ناشی از کووید-۱۹، جنگ‌های قیمتی بین کشورهای تولیدکنندۀ نفت، جنگ اوکراین و درگیری‌های خاورمیانه قرار گرفته است.

درست زمانی که تقاضا برای نفت با کاهش محدودیت‌های کووید در سراسر جهان در حال افزایش بود و قیمت‌ها را بالا می‌برد، جنگ روسیه علیه اوکراین آغاز شد و قیمت نفت را به شدت افزایش داد.

با وجود این، سال گذشته، کُندی فعالیت‌های اقتصادی ناشی از افزایش نرخ بهره و ترس از رکود، بار دیگر فشار نزولی بر قیمت نفت وارد کرد. در ژوئن ۲۰۲۳، اعضای اوپک توافق کردند که تولید خود را در ماه جولای به میزان قابل توجهی کاهش دهند و توافق گسترده‌تری را برای محدود کردن عرضه تا سال ۲۰۲۴ تمدید کنند.

علاوه بر آن، جنگ ماه‌های اخیر اسرائیل-حماس و حملات حوثی‌ها به کشتی‌های نفتکش در دریای سرخ، ناظران بازار نفت را به دنبال نشانه‌هایی از احتمال گسترش این درگیری به کشورهای تولیدکنندۀ نفت در خاورمیانه سوق داده است. این نگرانی‌های عرضه با کاهش پیش‌بینی تقاضا از چین و بازگشت تولید نفت ونزوئلا به بازار، تعدیل شده است.

تحلیلگران بازار نفت همچنان نسبت به این بخش خوشبین هستند و حمایت‌های افزایشی زیادی را برای قیمت‌ها پیش‌بینی می‌کنند. بر اساس گفتۀ اوپک، تقاضا برای نفت در سال ۲۰۲۴ به میزان ۲.۲۵ میلیون بشکه در روز و در سال ۲۰۲۵ به میزان ۱.۸۵ میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داشت.

با توجه به این رویدادهای اخیر بازار و رویدادهای دیگر، بسیاری از سرمایه‌گذاران کنجکاو هستند که بدانند کدام کشورها جزء 10 کشور برتر تولیدکنندۀ نفت به شمار می‌روند.

۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت در سال ۲۰۲۳

در ادامه نگاهی به ۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت در سال ۲۰۲۳، از جمله ایالات متحده، عربستان سعودی، روسیه و کانادا خواهیم انداخت. ۱۰ کشور برتر از کل تولید جهانی که ۱۰۱.۸۱ میلیون بشکه در روز است، در مجموع ۷۴.۵۹ میلیون بشکه در روز را به خود اختصاص داده‌اند.

آمارها از آژانس بین المللی انرژی (EIA) است و شامل کل تولید نفت و سایر مایعات می‌شود. این اطلاعات در زمان انتشار، به‌روزترین داده‌ها هستند.

ایالات متحدۀ آمریکا

تولید: ۲۱.۹۱ میلیون بشکه در روز (شامل نفت خام و مایعات)

ایالات متحده با تولید ۲۱.۹۱ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳، برای ششمین سال متوالی به عنوان بزرگ‌ترین کشور تولیدکنندۀ نفت جهان شناخته شد. ایالات متحده به دلیل نوسان تولید، همراه با قیمت‌های بازار، به عنوان یک «تولیدکنندۀ نوسانی» شناخته می‌شود. تگزاس با تولیدی حدود چهار برابر بیشتر از نیومکزیکو، دومین ایالت بزرگ تولیدکنندۀ نفت، پیشتاز این عرصه است.

علاوه بر اینکه ایالات متحده کشوری با بیشترین تولید نفت است، مصرف‌کنندۀ بزرگی نیز به شمار می‌رود. این کشور در سال ۲۰۲۳ به طور متوسط روزانه ۲۰.۵ میلیون بشکه فرآورده‌های نفتی مصرف کرد.

عربستان سعودی

تولید: ۱۱.۱۳ میلیون بشکه در روز (شامل مایعات گازی طبیعی)

تولید نفت عربستان سعودی در سال ۲۰۲۳ به ۱۱.۱۳ میلیون بشکه در روز رسید. این کشور دارای ۱۷ درصد از ذخایر اثبات شدۀ نفت جهان است و بزرگ‌ترین صادرکنندۀ نفت به شمار می‌رود. بخش نفت و گاز عربستان سعودی حدود ۵۰ درصد از تولید ناخالص داخلی و ۸۵ درصد از درآمد صادراتی آن را تشکیل می‌دهد.

همان‌گونه که ذکر شد، عربستان سعودی هم در تصمیم اوپک برای کاهش تولید نفت در سال ۲۰۲۰ و هم در سال ۲۰۲۳ نقش کلیدی ایفا کرد. در سال ۲۰۲۲، روابط این کشور با آمریکا تیره شد تا جایی که عربستان سعودی از افزایش تولید برای پایین آوردن قیمت رو به افزایش بنزین امتناع ورزید.

بر اساس گزارش Economy Middle East، عربستان سعودی به دلیل «تصمیم به اعمال کاهش تولید داوطلبانۀ ۱ میلیون بشکه در روز در اواسط ۲۰۲۳ و تا سه ماهۀ اول ۲۰۲۴»، جایگاه دوم خود را به روسیه واگذار کرد.

روسیه

تولید: ۱۰.۷۵ میلیون بشکه در روز (شامل مایعات گازی طبیعی)

تولید نفت روسیه قبل از کاهش تولید در سال ۲۰۲۰، چندین سال در حال افزایش بود و در سال ۲۰۲۳ به ۱۰.۷۵ میلیون بشکه در روز رسید. بیشتر ذخایر روسیه در غرب سیبری، بین کوه‌های اورال و فلات سیبری مرکزی، همچنین در منطقۀ اورال-ولگا که به دریای خزر کشیده می‌شود، قرار دارند.

در پاسخ به جنگ روسیه در اوکراین، کانادا، ایالات متحده، بریتانیا و استرالیا، واردات نفت روسیه را تحریم کردند که حدود ۱۳ درصد از صادرات روسیه را تشکیل می‌داد. آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در مارس ۲۰۲۲ هشدار داد که روسیه ممکن است مجبور شود ۳۰ درصد از تولید نفت خام خود را کاهش دهد که باعث بحران جدی در عرضۀ جهانی نفت می‌شود. آژانس بین‌المللی انرژی در آن زمان گفت: «پیامدهای احتمالی از دست رفتن صادرات نفت روسیه به بازارهای جهانی قابل اغماض نیست.»

با وجود این، به نظر می رسد که صادرات نفت روسیه در سال ۲۰۲۳ با تقاضای زیاد از سوی چین و هند، تا اوایل آوریل به سطوح قبل از جنگ بازگشته است.

خبرگزاری رویترز گزارش می‌دهد که تا اوایل آوریل ۲۰۲۴، تاکتیک اخیر اوکراین برای حمله به پالایشگاه‌های نفت کلیدی روسیه به عنوان بخشی از استراتژی دفاعی این کشور، بر ۱۵ درصد از ظرفیت پالایش نفت روسیه تأثیر گذاشته است.

کانادا

تولید: ۵.۷۶ میلیون بشکه در روز

کانادا کشور بعدی در این فهرست جزء ۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت است. تولید نفت سالانۀ این کشور در سال ۲۰۲۳ نسبت به سال قبل حدود ۱۰.۰۰۰ بشکه در روز افزایش یافته و به ۵.۷۶ میلیون بشکه در روز رسیده است.

تقریباً تمام ذخایر اثبات شدۀ نفت کانادا در آلبرتا واقع شده است و بر اساس گفتۀ دولت این استان، ۹۷ درصد از ذخایر نفت در آنجا به صورت شن‌های نفتی وجود دارد. بخش عمده‌ای از کل صادرات انرژی کانادا به ایالات متحده است. با وجود این، به دلیل ملاحظات اقتصادی و سیاسی، کانادا در حال توسعۀ راه‌هایی برای متنوع‌سازی شرکای تجاری خود، به ویژه با گسترش روابط با بازارهای نوظهور آسیا است.

برای امسال، تمام نگاه‌ها به توسعۀ خط لولۀ ترانس کوه در غرب کانادا بود، که سرانجام در اول ماه مه تکمیل و عملیاتی شد.

کریگ گولینوفسکی، رئیس و شریک مدیریتی در شرکت Carbon Infrastructure Partners، از طریق ایمیل به INN گفت: تولیدکنندگان نفت و گاز در کانادا با راه‌اندازی زیرساخت‌های جدید خطوط لولۀ نفت و LNG، ارزش قابل توجهی را برای حمایت از رشد حجم تولید در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ نشان می‌دهند.

چین

تولید: ۵.۲۶ میلیون بشکه در روز

تولید نفت سالانۀ چین در سال ۲۰۲۳، ۵.۲۶ میلیون بشکه در روز بود. این کشور دومین مصرف‌کنندۀ بزرگ نفت جهان است و در سال ۲۰۱۴ از دومین واردکنندۀ خالص نفت، به بزرگ‌ترین واردکننده تبدیل شد.

چین پرجمعیت‌ترین کشور جهان است و اقتصادی به سرعت در حال رشد دارد، عواملی که باعث افزایش شدید تقاضای کلی انرژی آن شده است. در واقع، این کشور آسیایی با ۵۵ درصد از واردات خود از کشورهای عضو اوپک، بزرگ‌ترین مصرف‌کنندۀ نفت است. جای تعجب نیست که تقاضای چین می‌تواند به شدت بر بازار نفت تأثیر بگذارد.

کارشناسان می‌گویند: در حالی که انتظار می‌رود تولید نفت چین در سال ۲۰۲۴ ثابت بماند، کاهش تولید در آیندۀ نزدیک برای این کشور قابل پیش‌بینی است، چرا که به نظر می‌رسد توسعۀ اکتشافات جدید همزمان با کاهش تولید از میدان‌های نفتی بالغ، دشوار است.

عراق

تولید: ۴.۴۲ میلیون بشکه در روز

عراق همچنان به عنوان دومین تولیدکنندۀ بزرگ نفت در اوپک، تولید نفت سالانۀ خود را از ۴.۵۵ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ به ۴.۴۲ میلیون بشکه در روز برای سال ۲۰۲۳ کاهش داد.

عراق بر اساس داده‌های سال ۲۰۲۰، با داشتن ۱۴۵ میلیارد بشکه، پنجمین ذخایر اثبات شدۀ نفت جهان را در اختیار دارد، که معادل ۸.۴ درصد از ذخایر جهانی است. اکونومی میدل ایست گزارش می‌دهد که این کشور «ظرفیت افزایش بیشتر تولید را دارد، امّا زیرساخت‌ها و گلوگاه‌های صادراتی مانع آن شده است.»

 برزیل

تولید: ۴.۲۸ میلیون بشکه در روز

بر اساس گزارش ادارۀ اطلاعات انرژی، مصرف کل انرژی اولیه در برزیل به دلیل رشد اقتصادی پایدار، تقریباً در دهۀ گذشته دو برابر شده است. نفت و سایر سوخت‌های مایع، پس از برق آبی و گاز طبیعی، بیشترین سهم از کل مصرف انرژی برزیل را دارند.

گزارش شده است که برزیل در مسیر تبدیل شدن به چهارمین تولیدکنندۀ بزرگ نفت جهان در سال‌های آینده قرار دارد. انتظار می‌رود تولید نفت این کشور در سال ۲۰۲۴ سهم قابل توجهی در رشد عرضۀ جهانی نفت داشته باشد.

 امارات متحدۀ عربی

تولید: ۴.۱۶ میلیون بشکه در روز

امارات متحدۀ عربی یکی دیگر از اعضای اوپک است و برای چندین دهه در میان ۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت جهان قرار داشت. در سال ۲۰۲۳، به دلیل کاهش تولید اوپک، تولید این کشور کمی کاهش یافت.

این کشور دارای ذخایر اثبات شدۀ نفت به میزان ۱۱ میلیارد بشکه است، که بیشتر آنها در ابوظبی قرار دارند. شرکت ملی نفت ابوظبی در اوایل ماه مه تولید نفت خام خود را به ۴.۸۵ میلیون بشکه در روز افزایش داد و هدف برنامه‌ریزی شدۀ ۵ میلیون بشکه در روز تا سال ۲۰۲۷ را دارد.

 ایران

تولید: ۳.۹۹ میلیون بشکه در روز

تولید نفت ایران از ۳.۶۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۲ به ۳.۹۹ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۳ افزایش یافت. بر اساس گزارش آژانس بین‌المللی انرژی (EIA)، ایران سومین ذخایر اثبات شدۀ نفت جهان، همچنین دومین ذخایر گاز طبیعی جهان را در اختیار دارد. با وجود ذخایر فراوان، تولید نفت ایران همچنان بسیار کمتر از ۴.۷۸ میلیون بشکه در روز است که این کشور در سال ۲۰۱۷ تولید کرد.

تحریم‌های آمریکا و اختلافات منطقه‌ای، همگی بر بخش تولید انرژی ایران تأثیر گذاشته است. اکثر ۱.۳ میلیون بشکه در روز صادرات نفت ایران در سال گذشته به آسیا ارسال شد.

 کویت

تولید: ۲.۹۱ میلیون بشکه در روز

آخرین کشور در این فهرست از ۱۰ کشور برتر تولیدکنندۀ نفت، کویت است که در سال های اخیر برای بازگرداندن تولید نفت خود به ۳.۵ میلیون بشکه در روز تلاش کرده است. اکونومی میدل ایست گزارش می‌دهد که پروژه‌های کلیدی زیرساختی به دلیل درگیری‌های سیاسی داخلی به تأخیر افتاده‌اند.

بخش نفت و گاز کویت حدود ۶۰ درصد از تولید ناخالص داخلی این کشور و حتی سهم بیشتری از درآمد صادراتی آن (حدود ۹۵ درصد) را تشکیل می‌دهد.