سازمان فضایی آمریکا (ناسا) در تازه‌ترین پروژه تحقیقاتی خود، مجموعه‌ای از پروازهای آزمایشی را برای ارتقای چتر نجات مافوق صوت انجام داده است.
به گزارش تکناک، این چتر قرار است در آینده به عنوان ابزار اصلی برای فرود ایمن محموله‌ها و تجهیزات علمی روی سطح مریخ به کار گرفته شوند. تیم EPIC (مخفف Enhancing Parachutes by Instrumenting the Canopy) مسئولیت هدایت این پروژه را برعهده دارد.
هدف اصلی این آزمایش‌ها، افزایش ایمنی و اطمینان‌پذیری چترهای مافوق صوت با استفاده از حسگرهای انعطاف‌پذیر پیشرفته است؛ حسگرهایی که بدون آسیب به ساختار چتر، اطلاعات ارزشمندی درباره فشار، دما و شرایط پرواز در اختیار دانشمندان قرار می‌دهند.
این آزمایش‌ها در مرکز تحقیقات پروازی آرمسترانگ ناسا در ادواردز، ایالت کالیفرنیا انجام شد. در یکی از پروازهای آزمایشی در ماه ژوئن ۲۰۲۵، یک پهپاد چهارپره (Drone) یک کپسول را پرتاب کرد که در جریان سقوط، چتر نجات خود را فعال کرد. این چتر، به حسگری منعطف برای اندازه‌گیری فشار مجهز بود و همان‌گونه که تیم EPIC پیش‌بینی کرده بود، عملکرد چتر را مختل نکرد. داده‌های ثبت‌شده توسط این حسگر نیز به عنوان مزیتی اضافی برای طراحی آزمایش‌های آینده مورد استفاده قرار خواهند گرفت.
مت کرنز، مدیر پروژه EPIC در ناسا، در این‌باره گفت:
«بازنگری در نتایج پروازهای تحقیقاتی، مسیر ما را برای گام‌های بعدی روشن‌تر می‌کند. در حال حاضر با شرکای بالقوه‌ای در حال رایزنی هستیم تا چارچوبی برای جمع‌آوری داده‌هایی تدوین کنیم که آنها به دنبال آن هستند.»
وی تصریح کرد که تیم تحقیقاتی در حال توسعه روش‌های آزمون دمایی برای این حسگرها، تحلیل داده‌ها و بررسی ابزارهای اندازه‌گیری دقیق برای آزمایش‌های آینده است.
سیستم کامل چتر نجات مافوق صوت و کپسول توسط مرکز تحقیقات لنگلی ناسا در همپتون، ویرجینیا طراحی شده است و تیمی از کارآموزان مرکز آرمسترانگ نیز با همکاری این مرکز، نمونه‌ای مشابه برای آزمایش‌های محلی ساختند. در مراحل اولیه این پروژه، تمرکز اصلی بر شناسایی حسگرهای تجاری موجود و ایجاد یک روش اتصال مؤثر برای آنها بود. این بخش از پروژه به عنوان بخشی از برنامه پژوهشی STMD برای محققان جوان ناسا اجرا شد.
چترهای مافوق صوت پیش‌تر نیز در مأموریت مریخ‌نورد Perseverance در سال ۲۰۲۱ استفاده شده بودند. این فضاپیما هنگام ورود به جو نازک مریخ با سرعت حدود ۱۲٬۵۰۰ کیلومتر در ساعت حرکت می‌کرد. چتر نجات آن با قطری برابر با ۲۰ متر و ضخامتی تنها معادل ۰٫۰۷۵ میلی‌متر، در زمانی کمتر از نیم ثانیه به‌طور کامل باز شد و توانست فشار آیرودینامیکی بیش از ۱۳٬۶۰۰ کیلوگرم را تحمل کند.
ناسا از آن زمان تاکنون، مشغول توسعه روش‌های عددی و مدل‌های رایانه‌ای برای شبیه‌سازی طراحی و باز شدن چتر نجات مافوق صوت بوده است. به گفته کارشناسان این سازمان، فیزیک باز شدن چنین چترهایی به‌دلیل وجود جریان‌های آشفته، موج‌های ضربه‌ای (Bow Shock)، عبور جریان‌های مافوق صوت از میان پارچه چتر و تغییر شکل دینامیکی آن، بسیار پیچیده است.
در مجموع، پروژه جدید ناسا توانست در روز ۴ ژوئن ۲۰۲۵، پنج پرواز آزمایشی را با موفقیت در مرکز آرمسترانگ انجام دهد. این پروازها نقطه عطفی در مسیر توسعه چترهای نجات نسل آینده به حساب می‌آیند؛ چترهایی که نه‌تنها در مأموریت‌های فضایی بلکه شاید روزی در صنایع دیگری مانند هوافضا و مسابقات اتومبیل‌رانی نیز کاربرد داشته باشند.
