چین گام بزرگی در تحول زیرساخت‌های ابری برداشته و قرار است در ماه اکتبر نخستین دیتاسنتر تجاری زیرآب خود را در نزدیکی شانگهای به بهره‌برداری برساند.
به گزارش تکناک، این پروژه که توسط شرکت Highlander اجرا می‌شود، یک کپسول سرور غول‌پیکر را به زیر آب منتقل می‌کند تا با استفاده از سرمای طبیعی دریا هزینه‌های خنک‌سازی به‌شدت کاهش یابد. نخستین مشتریان این مرکز داده نیز شامل نهادهای دولتی و اپراتورهایی مانند China Telecom خواهند بود.
هرچند ایده دیتاسنترهای زیرآبی تازه نیست و مایکروسافت در سال ۲۰۲۴ آزمایشی مشابه را در سواحل اسکاتلند به پایان رساند، اما آن پروژه هیچ‌گاه تجاری‌سازی نشد. چین اما با آغاز پروژه زیرآبی در هاینان در سال ۲۰۲۳ و ادامه فعالیت آن، اکنون در آستانه راه‌اندازی دومین مرکز زیرآبی خود قرار دارد؛ مرکزی که این بار با کاربری واقعی وارد چرخه خدمات خواهد شد.
بزرگ‌ترین مزیت این فناوری، صرفه‌جویی عظیم در مصرف انرژی است. به گفته یانگ یه، معاون Highlander، قرار گرفتن مراکز داده در اعماق دریا مصرف انرژی خنک‌سازی را تا حدود ۹۰ درصد کاهش می‌دهد. افزون بر آن، این پروژه قرار است ۹۵ درصد انرژی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین کند تا اثرات کربنی آن نیز به حداقل برسد.
با این حال، چالش‌های مهندسی قابل توجهی بر سر راه قرار داشته است. ژو جون، یکی از مهندسان پروژه، می‌گوید ساخت این مرکز داده زیرآبی «بسیار پیچیده‌تر از انتظار» بود. آب شور دشمن اصلی تجهیزات الکترونیکی است، بنابراین Highlander از پوششی ویژه با ذرات شیشه‌ای برای محافظت از کپسول فولادی در برابر خوردگی بهره برده است. همچنین یک بخش بالای سطح آب به‌عنوان ایستگاه دسترسی برای تیم‌های نگهداری طراحی شده است.
به نقل از تامزهاردور، در کنار مزایا، نگرانی‌های زیست‌محیطی نیز وجود دارد. برخی کارشناسان هشدار می‌دهند که انتقال مداوم گرما به آب دریا می‌تواند در درازمدت به گرمایش اقیانوسی و تغییرات اکولوژیک منجر شود. اندرو وانت، استاد دانشگاه Hull، می‌گوید تحقیقات کافی برای ارزیابی کامل این خطرات انجام نشده است. با این وجود، Highlander تأکید کرده ارزیابی مستقل نشان داده تغییرات دمایی در محدوده مجاز باقی مانده‌اند.
این پروژه می‌تواند الگویی نوین برای کاهش هزینه‌های سرسام‌آور انرژی مراکز داده و حرکت به‌سوی زیرساخت‌های پایدار باشد. با تجاری‌سازی دیتاسنترهای زیرآبی، چین نه‌تنها یک گام مهم در کاهش مصرف انرژی برداشته، بلکه رقابت جهانی برای بهره‌گیری از اعماق دریا به‌عنوان بستر آینده محاسبات ابری را رسماً آغاز کرده است.
