چین برای نخستین بار زیردریایی سرنشیندار خود را به نام ژیائولنگ (Jiaolong)، به یک سفر اکتشافی در زیر یخهای قطب شمال فرستاد.
به گزارش تکناک، این دستاورد که از آن با عنوان «جهشی در تواناییهای اکتشاف اعماق دریا» یاد میشود، بخشی از بزرگترین مأموریت علمی چین در اقیانوس منجمد شمالی است، که با حضور چهار کشتی تحقیقاتی و بازگشت آنها به بندر شانگهای در تاریخ ۲۶ سپتامبر به پایان رسید.
برجستهترین بخش این سفر علمی استفاده از زیردریایی ژیائولنگ برای انتقال تیمی از پژوهشگران به بستر دریا در زیر آبهای یخپوش قطب شمال بود؛ موفقیتی که تاکنون تنها چند کشور به آن دست یافتهاند.

ایالات متحده نخستین کشوری بود که در دوران جنگ سرد چنین کاری را انجام داد. در سال ۱۹۵۸ زیردریایی هستهای ناتیلوس (USS Nautilus) توانست نخستین عبور زیرآبی از قطب شمال را تکمیل کند و نشان دهد که امکان فعالیت در زیر یخهای قطبی وجود دارد. در سالهای بعد نیز زیردریاییهای دیگری مانند: USS Skate و USS Pargo این مسیر را تکرار کردند.
اتحاد جماهیر شوروی نیز در سال ۱۹۶۲ با زیردریایی هستهای «لنینسکی کومسومولتس» و سپس بریتانیا در سال ۱۹۷۱ با زیردریایی «اچاماس دردنات» موفق به انجام چنین مأموریتی شدند.
حرکت در زیر صفحات یخ قطبی بسیار دشوار است، چرا که سامانههای ارتباطی و ناوبری در این شرایط کارایی محدودی دارند و استفاده از ماهواره یا هماهنگی با کشتیهای سطحی تقریباً ناممکن است. علاوه بر این، وجود تودههای یخ شناور و دمای زیر صفر، خطرات قابل توجهی برای تجهیزات و جان سرنشینان ایجاد میکند.
علاقه به مأموریتهای زیردریایی سرنشیندار در قطب شمال دوباره در سال ۲۰۰۷ اوج گرفت، زمانی که روسیه با استفاده از زیردریاییهای کوچک Mir-1 و Mir-2، پرچم ملی خود را بر بستر قطب شمال نصب کرد؛ اقدامی که مسکو آن را بیانگر حاکمیت خود دانست، اما بسیاری از ناظران بینالمللی آن را تلاشی تحریکآمیز برای تسلط بر منابع و نفوذ نظامی در این منطقه تعبیر کردند.

در همین نقطه چین وارد صحنه شد. طی سالهای اخیر، قطب شمال به عرصه رقابت قدرتهای بزرگ برای دسترسی به منابع دستنخورده، مسیرهای راهبردی کشتیرانی و منافع امنیتی تبدیل شده است. تغییرات اقلیمی با ذوب شدن یخها به این رقابت شتاب بخشیده و مسیرهای جدیدی را برای بهرهبرداری گشوده است.
چین از سال ۲۰۱۵ قطب شمال را به عنوان «مرز راهبردی نوین» تعریف کرد و خود را «کشور نزدیک به قطب شمال» نامید. بخشی کلیدی از این راهبرد، توسعه علمی است؛ بهگونهای که بین سالهای ۲۰۰۰ تا ۲۰۲۴ سهم مقالات علمی پژوهشگران چینی در موضوعات مرتبط با قطب شمال پنج برابر افزایش یافته، در حالی که سهم پژوهشگران آمریکایی کاهش یافته است.
اگرچه تازهترین مأموریت چین در قطب شمال ماهیتی علمی و صلحآمیز داشت، اما آشکار است که این کشور توجه ویژهای به این بخش یخی از جهان دارد و آن را بخشی از آینده راهبردی خود میبیند.