فهرست مطالب
تصاویر تازه از ستاره دنباله‌دار 3I/ATLAS نشان می‌دهد که برخلاف انتظار دم ندارد و این پدیده، احتمال نظریه جنجالی آوی لوب را تقویت می‌کند.
به گزارش سرویس علمی تکناک، ماه گذشته، جرم میان‌ستاره‌ای ناشناخته‌ای با نام 3I/ATLAS در گذر غیرمعمول خود از منظومه شمسی تا فاصله ۱۸ میلیون مایلی (۳۰ میلیون کیلومتر) مریخ نزدیک شد؛ رخدادی نادر که توجه اخترشناسان سراسر جهان را به خود جلب کرد. در جریان این عبور، مدارگرد “Mars Reconnaissance Orbiter” ناسا با استفاده از دوربین فوق‌دقیق HiRISE، تصاویری با وضوح بالا از این میهمان اسرارآمیز ثبت کرد؛ جرمی که بیشتر کارشناسان آن را یک دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای می‌دانند. اما درست چند روز پس از ثبت این تصاویر، تعطیلی دولت فدرال آمریکا آغاز شد و اکنون بیش از یک ماه است که محققان هنوز به این داده‌ها دسترسی ندارند.
«آنا پولینا لونا»، نماینده کنگره از ایالت فلوریدا، در نامه‌ای به «شان دافی»، مدیر موقت ناسا، خواستار انتشار فوری تصاویر ستاره دنباله‌دار 3I/ATLAS شد. او تاکید کرد که وضوح این عکس‌ها سه‌برابر بیشتر از تصاویر ثبت‌شده با تلسکوپ فضایی هابل است و می‌تواند درک بشر از اجرام میان‌ستاره‌ای و تعامل آنها با منظومه شمسی را گسترش دهد. به گفته لونا، حتی درخشان‌ترین پیکسل این تصاویر می‌تواند دقیق‌ترین اندازه‌گیری موجود از ابعاد واقعی این جرم را ارائه کند. با وجود این، «دافی» در پاسخ اعلام کرد که ناسا تا زمان پایان تعطیلی دولت قادر به انتشار این داده‌ها نیست. لونا در پیامی در شبکه اجتماعی ایکس نوشت:
«گفت‌وگویی سازنده با ناسا درباره 3I/ATLAS داشتم. به‌محض بازگشایی دولت، تصاویر و داده‌ها منتشر خواهند شد، اما فعلا به دلایل اداری این امکان وجود ندارد.»
بیشتر بخوانید: دنباله‌دار 3I/ATLAS به نزدیک‌ترین نقطه به خورشید رسید + ویدیو
01
از 02تمام چشم‌ها به ستاره دنباله‌دار 3I/ATLAS دوخته شده است!
در حالی که جهان منتظر انتشار تصاویر ناسا از جرم میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS است، خبرهای تازه از شرق می‌رسد. «آوی لوب»، ستاره‌شناس برجسته دانشگاه هاروارد و از همراهان آنا پولینا لونا، نماینده کنگره آمریکا، در یادداشتی نوشت که مدارگرد ناسا تنها چشم ناظر بر این جرم مرموز نبوده است. سازمان ملی فضایی چین (CNSA) نیز تصاویری از این جرم منتشر کرده، که توسط دوربین فوق‌دقیق HiRIC در مدارگرد «تیان‌ون-۱» ثبت شده؛ فضاپیمایی که تا فاصله‌ای حدود ۱۸ هزار مایل از 3I/ATLAS پیش رفته است. لوب در این باره گفت: «تصاویر HiRIC هسته این جرم و هاله‌ای عظیم از گاز و غبار را نشان می‌دهند، که قطر آن به چند هزار کیلومتر می‌رسد» همان پوشش درخشان و مه‌آلودی که معمولا دنباله‌دارها را در بر می‌گیرد.
حتما بخوانید: ۳I/ATLAS یک دنباله‌دار عجیب یا فضاپیمای بیگانه؟
به باور او، دستیابی به تصاویر دقیق‌تر و با وضوح بالاتر می‌تواند اندازه واقعی هسته 3I/ATLAS را مشخص کند. لوب پیش‌تر محاسبه کرده بود که دنباله‌دار 3I/ATLAS «به‌طور غیرعادی پرجرم» است و دارای «هسته‌ای با چگالی بالا است»، که قطر آن بیش از ۳.۱ مایل و جرم آن بالغ بر ۳۳ میلیارد تن تخمین زده می‌شود. 3I/ATLAS تنها سومین جرم میان‌ستاره‌ای تأییدشده‌ای است که از منظومه شمسی عبور می‌کند، اما به گفته لوب، رفتارهای آن به‌قدری غیرمنتظره بوده است که به احتمال زیاد هنوز رازهای نادیده‌ای در دل خود پنهان دارد.
02
از 02دنباله‌دار بی‌دم؟
تصاویر تازه‌ای که در تاریخ ۵ نوامبر توسط رصدخانه R. Naves در اسپانیا ثبت شده‌اند، پدیده‌ای شگفت‌انگیز را آشکار کرده‌اند: دنباله‌دار میان‌ستاره‌ای 3I/ATLAS برخلاف انتظار، هیچ دمی ندارد؛ موضوعی غیرمعمول برای جرمی که به‌تازگی از پری‌هلیون، یا همان نزدیک‌ترین فاصله با خورشید، گذشته است. آوی لوب در یادداشتی تحلیلی نوشت: «با تکیه بر قانون بقای تکانه، دریافتم که این جرم آسمانی در زمان عبور از پری‌هلیون بیش از سیزده درصد از جرم خود را از دست داده است. در حالت عادی، چنین کاهش جرمی باید دمی عظیم از غبار و گاز ایجاد می‌کرد که تحت فشار تابش و بادهای خورشیدی، در جهتی مخالف خورشید گسترش می‌یافت.» وی تصریح کرد: «اما هیچ نشانی از چنین دمی در تصاویر جدید ۵ نوامبر ۲۰۲۵ دیده نمی‌شود.»
با وجود این، هنوز معلوم نیست که این داده‌های تازه می‌توانند از فرضیه جنجالی‌تر لوب پشتیبانی کنند یا خیر؛ فرضیه‌ای که احتمال می‌دهد دنباله‌دار 3I/ATLAS یک جرم طبیعی نیست، بلکه بازمانده‌ای از فناوری یا سازه‌ای متعلق به تمدنی فرازمینی باشد، که شاید آگاهانه به سوی اعماق منظومه شمسی فرستاده شده است.
