مطالعه‌ای جدید به رهبری دانشگاه ساوت‌همپتون نشان داده است که داروهای ADHD (بیش‌فعالی و نقص توجه) تنها تأثیرات خفیفی بر افزایش فشار خون و ضربان قلب دارند.
به گزارش تکناک، مزایای این داروها بیشتر از خطرات احتمالی آنها است. با وجود این، پژوهشگران بر لزوم پایش منظم این علائم حیاتی در طول درمان تأکید کرده‌اند.
این مطالعه که در نشریه Lancet Psychiatry منتشر شده است، بزرگ‌ترین و جامع‌ترین تحلیل از اثرات قلبی-عروقی داروهای ADHD تاکنون به حساب می‌آید و داده‌های حاصل از ۱۰۲ کارآزمایی بالینی تصادفی را شامل می‌شود. این نوع مطالعات، معتبرترین شیوه برای ارزیابی ایمنی و اثربخشی داروها محسوب می‌شوند.
فهرست مطالب
بررسی خطرات و فواید داروهای ADHD
پروفسور ساموئل کورته‌زه، نویسنده ارشد این تحقیق توضیح داد: «در مصرف هر دارویی باید منافع و مضرات آن به صورت هم‌زمان ارزیابی شود. ما افزایش اندک فشار خون و ضربان قلب را در کودکانی مشاهده کردیم که داروهای ADHD دریافت می‌کنند.»
وی تصریح کرد: «مطالعات دیگر نیز نشان داده‌اند که این داروها باعث کاهش خطر مرگ‌ومیر و بهبود عملکرد تحصیلی می‌شوند. اگرچه احتمال اندکی برای افزایش فشار خون وجود دارد، اما خطر سایر بیماری‌های قلبی-عروقی افزایش نمی‌یابد. در مجموع، نسبت فایده به خطر این داروها اطمینان‌بخش است.»
یافته‌های اصلی
تخمین زده می‌شود که حدود ۴ درصد از کودکان در بریتانیا به ADHD مبتلا هستند و حدود ۴۵ درصد از آنها دارو دریافت می‌کنند. تیم بین‌المللی پژوهشگران با بهره‌گیری از متاآنالیز شبکه‌ای توانستند تأثیرات انواع داروها را حتی در غیاب مقایسه مستقیم در مطالعات، بررسی کنند.
نتایج نشان دادند که تقریباً تمامی داروهای ADHD تأثیرات جزئی بر فشار خون، ضربان قلب و پارامترهای نوار قلب دارند. تنها داروی گوانفاسین باعث کاهش فشار خون و ضربان قلب می‌شود؛ در حالی که سایر داروها افزایش این شاخص‌ها را به دنبال دارند.
همچنین تفاوت چشمگیری میان داروهای محرک (مانند متیل‌فنیدات و آمفتامین) و غیرمحرک (مانند آتوموکستین و ویلوکسازین) در تأثیرات قلبی مشاهده نشد.
دکتر لوئیس فرهات از دانشگاه سائوپائولو گفت: «یافته‌های ما باید در دستورالعمل‌های بالینی آینده بازتاب پیدا کند و لزوم پایش سیستماتیک فشار خون و ضربان قلب، چه در مصرف داروهای محرک و چه غیرمحرک، مورد توجه قرار گیرد.»
لزوم مطالعات بلندمدت و فردمحور
پروفسور الکسیس رووه از دانشگاه تولوز نیز بیان کرد: «کارآزمایی‌های تصادفی اغلب کوتاه‌مدت هستند و باید با مطالعات بلندمدت و مبتنی بر شرایط واقعی زندگی تکمیل شوند.»
پژوهشگران در مرحله بعدی بررسی می‌کنند که آیا برخی گروه‌های خاص بیشتر در معرض عوارض قلبی ناشی از این داروها قرار دارند یا خیر.
پروفسور کورته‌زه در پایان اعلام کرد: «اگرچه یافته‌های ما به طور میانگین اطلاعات ارزشمندی ارائه می‌دهند، اما احتمال دارد برخی افراد با خطر بالاتری مواجه باشند. امیدوار هستیم که در آینده پژوهش‌های مبتنی بر پزشکی دقیق، بتوانند در این زمینه شفاف‌سازی کنند.»
