در این مطلب، سلطه اندروید ۱۳ بر اکوسیستم گوگل را بررسی می‌کنیم و به آینده بازار این سیستم‌عامل نگاهی می‌اندازیم.
در دنیای پرتحول تکنولوژی، سیستم‌عامل اندروید همواره نقش پیشرو را ایفا می‌کند. با‌توجه‌به جدیدترین به‌روزرسانی‌ها، شاهد تحولات چشمگیری در توزیع نسخه‌های این سیستم‌عامل هستیم. پس از یک دوره سکوت، گوگل اطلاعات جدیدی از توزیع نسخه‌های مختلف اندروید منتشر کرده است که فرصتی برای تحلیل و بررسی دقیق‌تر فراهم می‌آورد. پس از آخرین گزارش در می ۲۰۲۳ که از کمبودهایی حکایت می‌کرد، حال با گذشت پنج ماه، شاهد تسلط اندروید 13 بر بازار هستیم که بلافاصله پس‌از‌آن اندروید 12 قرار دارد.
در این مقاله، تک‌ناک نگاهی عمیق به این پیشرفت‌ها خواهد انداخت. اگرچه هنوز برای بحث درباره‌ی اندروید 14 زود است، این تحولات نویدبخش دورنمای جدیدی از آینده‌ی دیجیتال هستند.
آخرین روند‌ها در توزیع نسخه‌های اندروید
در گذشته، گوگل اطلاعات مربوط به توزیع نسخه‌های اندروید را هر ماه بهروزرسانی می‌کرد؛ اما حالا این فرایند چند سالی است که متوقف شده و انتظار دو بهروزرسانی در سال را در اندروید داریم. جدیدترین بهروزرسانی از 1اکتبر2023 در‌دسترس است و اطلاعات ارزشمندی درباره‌ی وضعیت فعلی نسخه‌های Android (open-source operating system for mobile devices created by Google) ارائه می‌دهد.
نگاهی به نسخه‌های اندروید
اندروید 13 بیش از یک سال است که منتشر شده و پس از انتشار نسخه‌ی بتای اندروید 14، دیگر جدیدترین نسخه اندروید به‌حساب نمی‌آید. اندروید 13 با افزایش 7.4درصدی سهم بازار در پنج ماه پس از آخرین بهروزرسانی، پیشرفت درخورتوجهی کرده است. این پیشرفت اندروید 13 را سه پله در رتبه‌بندی‌ها بالاتر برده و به پرکاربردترین نسخه‌ی اندروید تبدیل کرده است. طبق بررسی‌های گوگل، اندروید 13 روی 22.4درصد از دستگاه‌های فعال اندرویدی موجود بوده است.
نکته‌ی جالب این است اندروید 12 که جانشین اندروید 11 بوده است، در رتبه‌بندی گوگل جایگاه دوم را حفظ نکرده است؛ زیرا اندروید 11 با 21.6درصد از دستگاه‌های فعال از سهم 15.8درصدی اندروید 12 پیشی گرفته است. در کمال تعجب، اندروید 10 از اندروید 12 نیز پیشی گرفته و 16.1درصد از دستگاه‌های فعال را ازآنِ خود کرده است.
با رفتن به‌سمت رتبه‌های پایین‌تر فهرست نسخه‌ی اندروید پای با 10.5درصد همچنان سهم زیادی از بازار را دراختیار دارد و از آن نقطه به‌بعد درصد استفاده از نسخه‌های قدیمی‌تر اندروید کاهش می‌یابند. Android اوریو نیز روی 7.3درصد از دستگاه‌ها قرار دارد؛ در‌حالی‌که نسخه‌های قبل‌تر از آن سهم 2درصدی دارند.
این واقعیت که یک سال پس از انتشار جدیدترین نسخه‌ی اندروید (به‌استثنای اندروید 14) این نسخه در کمتر از یک‌چهارم دستگاه‌های فعال نصب شده، ممکن است خبر خوشی برای گوگل نباشد. بااینحال، نگاهی گذرا به آرشیو توزیع اندروید نشان می‌دهد که در گذشته اوضاع حتی بدتر هم بوده است. به‌عنوان مثال، نسخه‌ی اوریو اندروید یک سال پس از انتشار، تنها در 14درصد از دستگاه‌های تلفن‌همراه فعال بود.
نسخه‌های اندروید رتبه‌بندی‌شده بر‌اساس سهم بازار
- اندروید 13 با 22.4درصد سهم: اندروید 13 اکنون سهم چشمگیری از سهام بازار را دراختیار دارد و جایگاه اول را کسب کرده است.
- اندروید 11 با 21.6درصد سهم: در کمال تعجب، اندروید 11 جایگاه دوم را ازآنِ خود کرده است و اندکی از اندروید 13 فاصله دارد.
- اندروید 10 با 16.1درصد سهم: اندروید 10 حضور خود را در تعداد زیادی از دستگاه‌های فعال حفظ کرده است.
- اندروید 12 با 15.8درصد سهم: اندروید 12 ازنظر سهم بازار، از اندروید 11 و اندروید 10 عقب مانده است.
- اندروید پای با 10.5درصد سهم: اندروید پای نسخه قدیمی‌تر هنوز‌هم می‌تواند سهم دو‌رقمی بازار را ازآنِ خود کند.
- اندروید اوریو با 7.3درصد سهم: اندروید اوریو همچنان در 7.3درصد از دستگاه‌های فعال باقی مانده است.
- اندروید نوقا (Nougat) با 2.6درصد سهم: نسخه‌های قدیمی‌تر مانند نوقا هنوز سهم کمی در بازار دارند.
- اندروید مارشمالو با 1.9درصد سهم: حضور مارشمالو در بازار سهام همچنان کم‌رنگ است.
- اندروید لالی‌پاپ (Lollipop) با 1.4درصد سهم: لالی‌پاپ ازجمله نسخه‌هایی است که کمتر استفاده می‌شود.
وقتی جدیدترین نسخه‌های اندروید را در نظر می‌گیریم، اندروید 10، 11، 12 و 13 مجموعاً 75.9درصد از کل سهام بازار را ازآنِ خود کرده‌اند. این حاکی از افزایش 3.7درصدی درمقایسه‌با داده‌های جمع‌آوری‌شده‌ی پنج ماه پیش است که نشان می‌دهد اگرچه تغییر بزرگی نیست، پیشرفت‌هایی در انتشار نسخه‌های جدیدتر اندروید وجود دارد.
تکامل اندروید؛ نگاهی دقیق‌تر به اطلاعات
اکنون که توزیع نسخه‌های اندروید را در بازار سهام بررسی کردیم، وقت آن رسیده است که به‌سراغ مفاهیم و روند‌های پشت این اعداد و ارقام برویم.
اندروید 13 به اوج می‌رسد
صعود اندروید 13 به رتبه‌ی اول در رتبه‌بندی نسخه‌های اندروید پیشرفت مهمی است. این نسخه بیش از یک سال است که در‌دسترس قرار دارد و محبوبیت آن همچنان در حال افزایش است. این موضوع گواهی بر تعهد گوگل برای ارائه‌ی به‌روزرسانی‌ها و بهبود‌های منظم در سیستم‌عامل خود است.
نزدیک‌شدن به انتشار نسخه‌ی Android 14 اهمیت به‌روز نگه‌داشتن دستگاه‌های اندرویدی را بیشتر نشان می‌دهد. کاربران مشتاق تجربه‌ی آخرین ویژگی‌ها و پیشرفت‌ها هستند و این تقاضا به عرضه سریع‌تر نسخه‌های جدیدتر کمک می‌کند.
پیروزی غیر‌منتظره‌ی اندروید 11
جهش غیر‌منتظره‌ی اندروید 11 به جایگاه دوم جالب است. در‌حالی‌که انتظار می‌رفت نسخه‌های جدیدتر مانند اندروید 12 و اندروید 10 این جایگاه را بگیرند، اندروید 11 مقام دوم را ازآنِ خود کرد. این را می‌توان به پایداری و مطمئن بودن اندروید 11 نسبت داد که این نسخه از سیستم‌عامل اندروید را به انتخابی برتر برای بسیاری از کاربران تبدیل کرد.
مشکلات اندروید 12
اندروید 12 با وجود ویژگی‌های نوآورانه، ازنظر سهم بازار از اندروید11 و اندروید 10 عقب مانده است. این نتیجه به‌عنوان یادآوری‌ای عمل می‌کند که فریب‌دادن کاربران برای ارتقا به نسخه‌ی جدید، می‌تواند کاری دشوار باشد. این امر مستلزم متقاعد‌کردن کاربران است که مزایای ارتقای سیستم‌عامل بیشتر از معایب آن است.
حضور چشمگیر نسخه‌های قدیمی
این واقعیت که نسخه‌های قدیمی‌تر هنوز سهم زیادی از بازار را دراختیار دارند، در‌واقع تنوع سیستم اندروید را نشان می‌هد. در‌حالی‌که تازه‌ترین نسخه‌های اندروید ازنظر ویژگی‌ها و امنیت بهترین‌ها را ارائه می‌دهند، بسیاری از کاربران به این نسخه‌های قدیمی اعتماد می‌کنند.
پیشرفت در بازار سهام
افزایش 3.7درصدی سهم بازار جدیدترین نسخه‌های اندروید ممکن است کم به‌نظر برسد؛ اما نشان‌دهنده‌ی روند مثبت در صنعت است. به‌مرور‌زمان کاربران بیشتری به نسخه‌های جدیدتر منتقل می‌شوند و از امنیت و عملکرد و ویژگی‌های پیشرفته‌تر بهره می‌برند. این پیشرفت نقش تولیدکنندگان و اپراتور‌های اندروید را در تسهیل بهروزرسانیهای به‌موقع و پشتیبانی از طیف وسیع‌تری از دستگاه‌ها برجسته می‌کند.
مسیر پیش رو
توزیع نسخه‌های اندروید چشم‌اندازی همیشه در حال تحول است. با هر نسخه‌ی جدید، کاربران مشتاقانه پیش‌بینی می‌کنند که گوگل چه پیشرفت‌ها و نوآوری‌هایی را برای دستگاه‌هایشان به‌ارمغان خواهد آورد. مسئله‌ی مداوم گوگل و سیستم‌عامل اندروید به‌عنوان منبع این است که مطمئن شوند که تا‌حدممکن کاربران می‌توانند به جدیدترین نسخه‌های اندروید دسترسی داشته باشند و از آن بهره‌مند شوند. این نه‌تنها کاربران را با تجربیات بهتر آشنا می‌کند؛ بلکه امنیت کلی و سازگاری پلتفرم Android را نیز تقویت می‌کند.
همان‌طور‌که منتظر بهروزرسانی بعدی داده‌ها هستیم، فقط می‌توانیم تغییرات بیشتری را در توزیع نسخه‌ی اندروید پیش‌بینی کنیم. حضور اندروید 14 مطمئناً سر‌و‌صدا به‌پا خواهد کرد و دیدن اینکه این نسخه چگونه بر پویایی سیستم اندروید تأثیر می‌گذارد، جالب خواهد بود. دراین‌بین، موضوع قطعی آن است که اندروید با تمایل به ارائه‌ی بهترین تجربه موبایلی ممکن به کاربران به تکاملش ادامه خواهد داد.
مشکل توزیع نسخه‌های اندروید و تاثیر آن بر تجربه کاربر
اندروید با بیش از 3میلیارد دستگاه فعال محبوب‌ترین سیستم‌عامل موبایل در جهان است. بااینحال، یکی از مشکلات بزرگ اندروید پراکندگی توزیع نسخه‌ی آن است. این بدین‌معناست که نسخه‌های اندروید بسیار متنوعی در حال استفاده هستند و برخی از دستگاه‌ها از نسخه‌های بسیار قدیمی این سیستم‌عامل استفاده می‌کنند. این پراکندگی می‌تواند تأثیر منفی بر تجربه‌ی کاربر بگذارد؛ زیرا به آسیب‌پذیری‌های امنیتی و مشکلات سازگاری و مشکلات عملکرد می‌تواند منجر شود.
چرا توزیع نسخه‌های اندروید تا این حد پراکنده است؟
دلایل متعددی باعث بروز این مشکل می‌شوند. یکی از این دلایل آن است که گوگل بهروزرسانیهای اندروید را مستقیماً به کاربران ارائه نمی‌دهد. در‌عوض، گوگل این به‌روزرسانی‌ها را برای سازندگان دستگاه‌ها منتشر می‌کند و سپس آن‌ها مسئول انتشار این به‌روزرسانی‌ها برای دستگاه‌هایشان می‌شوند. این فرایند به سازندگان بستگی دارد و ممکن است ما‌ه‌ها یا حتی سال‌ها طول بکشد تا به‌روزرسانی‌ها را دراختیار کاربران قرار بدهند.
یکی دیگر از دلایل این پراکندگی وجود تعداد زیاد دستگاه‌های اندرویدی در بازار است. بیش از ۱۰۰هزار دستگاه اندرویدی مختلف در حال استفاده‌شدن هستند و هر دستگاه پیکربندی سخت‌افزاری خاص خود را دارد. این امر تولیدکنندگان را برای آزمایش و انتشار به‌روزرسانی‌ها برای همه‌ی دستگاه‌های خود به‌زحمت می‌اندازد.
نکته‌ی مهم دیگر اینکه برخی از کاربران به‌سادگی به بهروزرسانی دستگاه‌های خود به جدیدترین نسخه‌ی اندروید تمایلی ندارند. این مسئله می‌تواند به‌دلیل وجود نگرانی درباره‌ی عمر باتری و عملکرد یا سازگاری با برنامه‌های دلخواه آن‌ها باشد.
پراکندگی در توزیع نسخه‌های اندروید چه تأثیری بر تجربه‌ی کاربر می‌گذارد؟
پراکندگی در نسخه‌های اندروید می‌تواند از جهات مختلفی بر تجربه‌ی کاربر تأثیر منفی بگذارد.
آسیب‌پذیری‌های امنیتی
نسخه‌های قدیمی‌تر اندروید اغلب دچار آسیب‌پذیری‌های امنیتی هستند که در نسخه‌های جدیدتر اصلاح شده‌اند. این یعنی کاربرانی که از نسخه‌های قدیمی‌تر Android استفاده می‌کنند، در‌برابر حملات بدافزار و سایر تهدیدات امنیتی آسیب‌پذیرتر هستند.
مسائل و مشکلات مربوط به سازگاری
برنامه‌ها و بازی‌های جدید اغلب برای جدیدترین نسخه‌های اندروید توسعه می‌یابند. این بدین‌معناست کاربرانی که از نسخه‌های قدیمی اندروید استفاده می‌کنند، ممکن است نتوانند از تازه‌ترین بهروزرسانی برنامه‌ها یا بازی‌ها استفاده کنند. علاوه‌بر‌این، برخی از برنامه‌ها و بازی‌ها ممکن است در نسخه‌های قدیمی‌تر اندروید به‌درستی کار نکنند.
مشکلات عملکردی
نسخه‌های قدیمی اندروید ممکن است نتوانند از جدیدترین ویژگی‌های سخت‌افزاری استفاده کنند. این مسئله به مشکلات عملکردی مثل تأخیر و کندی در زمان بارگذاری برنامه منجر می‌شود.
برای رفع مشکل پراکندگی نسخه‌های اندروید چه کاری باید انجام داد؟
برای رفع این مشکل چندین کار وجود دارد که می‌توان انجام داد.
گوگل می‌تواند تولیدکنندگان را برای انتشار سریع بهروزرسانی زیر فشار بیشتری بگذارد
گوگل می‌تواند فشار بیشتری بر تولیدکنندگان وارد کند تا بهروزرسانیهای دستگاه‌هایشان را سریع منتشر کنند. این کار می‌تواند با الزام تولیدکنندگان به امضای توافق‌نامه‌ای انجام شود که آن‌ها را به انتشار بهروزرسانی برای مدت‌زمان معینی متعهد می‌کند. علاوه‌بر‌این، گوگل می‌تواند مشوق‌های مالی را برای تولید‌کنندگانی در نظر بگیرد که به‌روزرسانی‌ها را سریع‌تر منتشر می‌کنند.
گوگل می‌تواند آزمایش و انتشار به‌روزرسانی‌ها را برای تولیدکنندگان آسان‌تر کند
گوگل می‌تواند با ارائه‌ی منابع و ابزار‌های بیشتری آزمایش و انتشار به‌روزرسانی‌ها را برای تولیدکنندگان آسان‌تر کند. به‌عنوان مثال، گوگل می‌تواند پلتفرمی آزمایشی برپایه‌ی Cloud را به تولیدکنندگان ارائه دهد که به آنان اجازه می‌دهد بدون نیاز به خرید سخت‌افزار، به‌روزرسانی‌ها را روی دستگاه‌های مختلف آزمایش کنند.
گوگل می‌تواند بهروزرسانی دستگاه‌های خود را برای کاربران جذاب‌تر کند
گوگل می‌تواند با توسعه‌ی ابزارهایی که فرایند بهروزرسانی را آسان‌تر و ایمن‌تر می‌کند، بهروزرسانی دستگاه‌های خود را برای کاربران جذاب‌تر کند. به‌عنوان مثال، گوگل می‌تواند ابزاری ایجاد کند که به‌طور خودکار از اطلاعات کاربر قبل از نصب بهروزرسانی نسخه‌ی پشتیبان تهیه کند. علاوه‌بر‌این، گوگل می‌تواند به کاربران درباره‌ی مزایای بهروزرسانی دستگاه‌هایشان آموزش دهند.
چگونه کاربران می‌توانند خود را از اثرهای منفی پراکندگی نسخه‌های اندروید محافظت کنند؟
راهکارهایی وجود دارند که کاربران می‌توانند برای محافظت از خود در‌برابر اثرهای منفی پراکندگی نسخه‌های اندروید انجام دهند.
دستگاه خود را به‌روز نگه دارید
مهم‌ترین کاری که کاربران می‌توانند انجام دهید، این است که دستگاه‌های خود را با تازه‌ترین نسخه‌ی اندروید به‌روز نگه دارید. این کار را می‌توان با بررسی مرتب به‌روزرسانی‌ها و نصب آن‌ها به‌محض در‌دسترس‌بودن انجام داد.
مراقب برنامه‌های نصب‌شده‌ی خود باشید
باید مراقب باشید که چه برنامه‌هایی را روی دستگاهتان نصب می‌کنید. شما باید برنامه‌ها را از منابع مطمئن و معتبری مثل Google Play نصب کنید. علاوه‌بر‌این، کاربران باید قبل از نصب برنامه‌ها، دیدگاه‌های دیگر کاربران را درباره‌ی آن بخوانند.
از برنامه‌ی امنیتی استفاده کنید
باید از برنامه‌ی امنیتی برای محافظت از دستگاه‌های خود در‌برابر بدافزار‌ها و سایر تهدیدهای امنیتی استفاده کنید. برنامه‌های امنیتی می‌توانند برنامه‌ها را برای بدافزار‌ها اسکن و نصب برنامه‌های مخرب را مسدود کنند.
جمع‌بندی
پراکندگی نسخه‌های اندروید مشکلی جدی است که می‌تواند تأثیر منفی بر تجربه‌ی کاربر بگذارد. گوگل و تولیدکنندگان و کاربران همگی در رفع این مشکل مؤثرند. گوگل می‌تواند تولیدکنندگان را زیر فشار بیشتری بگذارد تا آن‌ها به‌روزرسانی‌ها را هرچه سریع‌تر منتشر کنند.
تولیدکنندگان نیز می‌توانند به‌روزرسانی‌ها را در اسرع وقت منتشر و بهروزرسانی دستگاه‌های خود را برای کاربران آسان‌تر کنند. در‌نهایت، کاربران می‌توانند دستگاه‌های خود را به‌روز نگه دارند و مراقب برنامه‌های نصب‌شده‌ی خود باشند و از برنامه‌ی امنیتی استفاده کنند.
