فهرست مطالب
پژوهشگران دریافتهاند که هدستهای واقعیت مجازی (VR) میتوانند راهکاری موثر برای مقابله با بیماری حرکت فضانوردان، معروف به سندرم سازگاری فضایی، هنگام بازگشت به زمین باشند.
به گزارش سرویس فناوری تکناک، اگرچه این مشکل تهدیدی برای زندگی فضانوردان محسوب نمیشود، اما این فناوری میتواند فرایند بازگشت به زمین را برای آنها راحتتر کند.
فضانوردان هنگام ورود به فضا دچار سردرگمی مغزی میشوند، چرا که تجربهای از گرانش صفر ندارند. مغز روی زمین، همیشه انتظار دارد که «پایین» وجود داشته باشد و سیستم دهلیزی گوش داخلی این پیام را منتقل میکند. در شرایط ریزگرانش، این سیگنال از بین میرود و انتظارات مغز با واقعیت جدید مطابقت نمیکند؛ نتیجه این عدم تطابق، بیماری حرکت فضایی است، که شامل تهوع، سرگیجه و سردرگمی میشود. این پدیده مشابه ماشینزدگی است؛ چشمان فرد میگویند که ثابت است، اما گوش داخلی حرکت را حس میکند و مغز نمیتواند این دو سیگنال را هماهنگ کند، بنابراین تهوع رخ میدهد.
در حال حاضر، حدود نیمی از فضانوردان در مدار زمین به بیماری حرکت مبتلا میشوند و پس از بازگشت، مغز آنها باید دوباره با گرانش زمین سازگار شود.
بیشتر بخوانید: دکارد، هدست واقعیت مجازی جدید ولو، وارد مرحله تولید شد
01
از 02بیماری حرکتی، چالش شغلی فضانوردان
فضانوردان هنگام بازگشت به زمین بار دیگر دچار بیماری حرکت میشوند، بهویژه اگر فرود آنها در اقیانوس باشد و کپسول روی امواج تاب بخورد. این وضعیت میتواند خطرناک باشد، چرا که امکان دارد نیاز به تخلیه سریع کپسول باشد. همچنین بیماری حرکت، زمان واکنش فضانوردان را کند و قضاوت آنها را مختل میکند.
در حال حاضر، فضانوردان از داروهای ضد تهوع استفاده میکنند که برخی سیگنالهای مغزی را مسدود میکند. اگرچه این داروها موثر هستند، اما به دلیل تأثیر خوابآوری، میتواند در شرایط اضطراری خطرناک باشد؛ همچنین اثر دارو با گذر زمان کاهش مییابد و نگهداری آن برای مأموریتهای طولانی دشوار است.
حتما بخوانید: فضانوردان چینی مرغ را در شرایط بیوزنی سرخ کردند + ویدیو
پژوهشگران برای حل مشکل بیماری حرکتی فضانوردان به واقعیت مجازی به عنوان راهکاری جایگزین نگاه کردند. در آزمایشهای کنترلشده، واکنش افراد به VR در شرایط گرانش متغیر و سپس حرکت موجمانند شبیه تجربه کپسول در دریا بررسی شد. سه گروه تحت آزمایش قرار گرفتند: گروه اول بدون هیچ نشانه بصری مانند مطالعه در صندلی عقب خودرو بود. گروه دوم شبیهسازی پنجره جانبی را تجربه کرد، که VR حرکتی مطابق با حس واقعی افراد نمایش میداد. گروه سوم شبیهسازی پنجره جلو را تجربه کرد؛ در این حالت VR نه تنها حرکت واقعی را نشان میداد بلکه حرکت آینده را نیز پیشبینی میکرد.
02
از 02واقعیت مجازی به کمک فضانوردان میآید
در گروه اول آزمایش، حدود ۶۶ درصد شرکتکنندگان بهقدری دچار بیماری حرکتی فضانوردان شدند که نتوانستند آزمایش را تکمیل کنند. در گروه دوم تنها ۲۰ درصد و در گروه سوم تنها ۱۰ درصد پیش از پایان آزمایش متوقف شدند. این نتایج حیرتانگیز بود و نشان داد که استفاده از واقعیت مجازی میتواند بیماری حرکت را حداقل به نصف کاهش دهد. با ارائه زمینه بصری مناسب به مغز، سیگنالهای حسی همخوانی پیدا میکنند و تهوع ایجاد نمیشود.
پژوهشگران تاکید میکنند که این یافتهها کاربردهایی فراتر از کمک به فضانوردان دارند. اگر این فناوری به بلوغ برسد، میتواند به مسافران خودرو، کشتی یا هواپیما کمک کند که دچار بیماری حرکت میشوند.
همچنین برای سرنشینان خودروهای خودران که کنترل حرکت را در دست ندارند و کاربران VR که تجربه «سایبرسیکنس» دارند، مفید خواهد بود. در چشمانداز آینده، این فناوری میتواند باعث تولید «پنجرههای» VR شود، که حرکت پیشبینیشده را در خودروهای خودران یا حتی کشتیها نمایش دهند و تهوع را به حداقل برسانند.

















