اروپا گام مهمی در آینده نبردهای هوایی برداشت و با رونمایی از جنگنده رزمی خودران Helsing CA-1 Europa وارد رقابت جهانی توسعه جنگنده‌های بدون سرنشین شد.
به گزارش تکناک، این هواپیمای چندمنظوره که توسط شرکت آلمانی Grob Aircraft، زیرمجموعه Helsing ساخته شده، قرار است در نقش «هم‌رزمی وفادار» (Loyal Wingman) در کنار جنگنده‌های سرنشین‌دار عمل کند و به عنوان یک نیروی کمکی هوشمند، توازن جدیدی در میدان نبرد ایجاد نماید.
تا چند سال پیش، ایده «هواپیمای رزمی مشترک» (Collaborative Combat Aircraft) بیشتر شبیه به طرح‌های علمی-تخیلی بود؛ جنگنده‌هایی که بدون خلبان پرواز می‌کردند، توانایی تصمیم‌گیری مستقل داشتند و در عین حال، عملکردی در حد نسل پنجم جنگنده‌های پیشرفته ارائه می‌دادند. اما با پیشرفت سریع هوش مصنوعی و افزایش تنش‌های نظامی جهانی، این فناوری به سرعت از مرحله طرح‌های مفهومی عبور کرده و وارد عرصه عملیاتی شده است. اکنون بسیاری از کشورها، از جمله ایالات متحده، استرالیا و بریتانیا، در حال توسعه مدل‌های اختصاصی خود هستند و اروپا نیز با CA-1 Europa وارد این رقابت شده است.
در شرایطی که کشورهای عضو ناتو به طور گسترده در حال نوسازی ناوگان هوایی خود هستند و اتحادیه اروپا به دنبال استقلال راهبردی در حوزه دفاعی است، معرفی این پروژه، نشانه‌ای از عزم اروپا برای کاهش وابستگی به فناوری‌های آمریکایی محسوب می‌شود.
جنگنده رزمی خودران CA-1 Europa برای سه هدف کلیدی طراحی شده است، که شامل قیمت مناسب، امکان تولید انبوه و تحمل‌پذیری در برابر تلفات می‌شوند. در نبردهای مدرن که تلفات سنگین می‌تواند به‌سرعت ظرفیت هوایی کشورها را کاهش دهد، این جنگنده به‌گونه‌ای طراحی شده است که بتوان آن را در تعداد بالا و در زمان کوتاه جایگزین کرد.
از نظر ظاهری، این جنگنده شباهت‌هایی با مدل استرالیایی Boeing MQ-28 Ghost Bat دارد. وزن تقریبی آن ۴ تن، طول بدنه ۱۱ متر و دهانه بال‌ها حدود ۱۰ متر است. اگرچه مشخصات فنی از جمله نوع موتور، سرعت و برد پروازی هنوز اعلام نشده است، اما برآورد می‌شود که در محدوده سرعت زیرصوت بالا فعالیت کند.
طراحی بدنه جنگنده بر پایه اصول پنهان‌کاری (Stealth) با خطوط زاویه‌دار، بال‌های “Cranked-Kite” و سکان‌های عمودی مایل برای کاهش سطح مقطع راداری انجام شده است. خروجی موتور نیز با لبه‌های دندانه‌دار طراحی شده است تا بازتاب امواج رادار را در جهت‌های مختلف پراکنده کند. در زیر بدنه، محفظه ماژولاری قرار دارد که امکان نصب سلاح‌های مختلف یا حسگرهای شناسایی را متناسب با مأموریت فراهم می‌کند.
قلب اصلی CA-1 Europa، سامانه هوش مصنوعی Centaur AI Pilot Stack است. این سامانه با استفاده از یادگیری تقویتی (Reinforcement Learning) قادر است در موقعیت‌های رزمی، تصمیماتی هم‌تراز با یک خلبان انسانی بگیرد و واکنش‌هایی در کسری از ثانیه نشان دهد. همچنین این جنگنده مجهز به مجموعه جنگ الکترونیک Cirra Deep-Learning EW Suite برای مقابله با رادارها و تهدیدات دشمن است. پلتفرم Symphony AI نیز به عنوان مغز شبکه‌ای مأموریت عمل می‌کند و هماهنگی بین سامانه‌های زمینی، هوایی، دریایی و فضایی را بر عهده دارد.
شرکت Helsing اعلام کرده است که نخستین پرواز آزمایشی جنگنده رزمی خودران CA-1 Europa در سال ۲۰۲۷ انجام خواهد شد و ورود به خدمت عملیاتی آن تا سال ۲۰۲۹ برنامه‌ریزی شده است. پیش‌بینی می‌شود که نیروی هوایی سلطنتی بریتانیا (RAF) نخستین مشتری این جنگنده باشد.
تورستن رایل، هم‌بنیان‌گذار و مدیرعامل شرکت Helsing در مراسم رونمایی گفت:
«جنگنده‌های بدون سرنشین به زودی به ستون اصلی تسلط هوایی و حفظ امنیت کشورها تبدیل خواهند شد. اروپا نباید در این زمینه از دیگر قدرت‌ها عقب بماند یا وابسته به فناوری‌های خارجی شود. با پروژه Europa اطمینان خواهیم یافت که این وابستگی هرگز رخ ندهد.»
رونمایی از CA-1 Europa نه‌تنها نقطه عطفی برای صنعت دفاعی اروپا محسوب می‌شود، بلکه نشان‌دهنده آغاز دوره‌ای جدید در تعریف نبردهای هوایی است؛ دوره‌ای که در آن، تصمیم‌گیری و واکنش در میدان نبرد به هوش مصنوعی سپرده می‌شود و انسان بیش از هر زمان دیگری در کنار ماشین، نه در جایگاه هدایت‌کننده بلکه به عنوان هم‌رزمی برابر قرار می‌گیرد.
