فواید دوش آب سرد چیست؟

دوش آب سرد به دلیل مزایای احتمالی آن مانند بهبود سلامت روان، افزایش انرژی و تسکین درد عضلانی به روشی مرسوم برای شروع روز تبدیل شده است.

به گزارش تکناک، تحقیقات نشان می دهد که دوش آب سرد ممکن است تا حدودی فوایدی برای سلامتی داشته باشد زیرا به بهبود گردش خون و پاسخ به استرس کمک می کند. با این حال، همه ادعاهای رایج در مورد دوش آب سرد توسط علم پشتیبانی نمی شود. هنوز تحقیقات بیشتری برای اثبات مفید بودن دوش آب سرد برای سلامتی در دراز مدت مورد نیاز است.

در این مطلب آنچه در مورد فواید گرفتن دوش آب سرد شناخته شده است و اینکه شواهد برای هر کدام چقدر قوی است را با یکدیگر بررسی می‌کنیم.

دوش آب سرد ممکن است خلق و خوی شما را بهبود بخشد

قرار گرفتن بدن در معرض هر شکلی از سرما، سیستم عصبی سمپاتیک را فعال می کند که مسئول پاسخ جنگ یا گریز است. در پاسخ به استرسی که دوش آب سرد به همراه دارد، ممکن است هورمون هایی به نام اندورفین در بدن افزایش پیدا کند که باعث می شود احساس شادی و انرژی بیشتری داشته باشید.

تحقیقات همچنین نشان می دهد که گیرنده های سرماخوردگی در پوست مقدار زیادی تکانه الکتریکی به مغز ارسال می کنند که به کاهش علائم افسردگی کمک می کند. به همین دلیل، طرفداران دوش آب سرد اغلب ادعا می کنند که غوطه ور شدن در آب سرد و یخ می تواند از افسردگی پیشگیری یا آن را درمان کند. با این حال، درمان با آب سرد یک درمان اثبات شده برای هیچ بیماری روانی نیست.

یک مطالعه نشان داد که دوش آب سرد پنج دقیقه ای یک یا دو بار در روز علائم افسردگی را تسکین می دهد. با این حال، این مطالعه مربوط به سال 2008 بود. برای درک کامل اینکه آیا دوش آب سرد می تواند به افسردگی کمک کند یا خیر، به تحقیقات به روز بیشتری نیاز است.

دوش آب سرد می تواند شما را هوشیارتر کند

پس از غوطه ور شدن در آب سرد احساس هوشیاری بیشتری داشته باشید. هنگامی که آب سرد به پوست شما می رسد، گردش خون شما افزایش می یابد و خون به سمت مغز شما می رود. جریان خون بهبود یافته به انتقال اکسیژن بیشتر در سراسر بدن کمک می کند، که ممکن است به شما کمک کند هوشیاری بیشتری داشته باشید.

همچنین ممکن است به دلیل هجوم اندورفینی که از آب سرد دریافت می کنید، احساس هوشیاری و انرژی بیشتری داشته باشید.

تحقیقات نشان داده است که دوش آب سرد به طور منظم ممکن است به افزایش سطح انرژی کمک کند که اثر آن مشابه نوشیدن کافئین است.

دوش آب سرد ممکن است درد عضلانی را کاهش دهد

سایر اشکال سرما درمانی مانند استفاده از یخ، اغلب برای کاهش درد پس از ورزش یا کمک به بهبود آسیب استفاده می شود. دوش آب سرد و سایر اشکال غوطه وری در آب سرد نیز ممکن است اثر مشابهی داشته باشد.

یک مطالعه در سال 2013 نشان داد که فرو بردن بدن به مدت 5 تا 15 دقیقه در زیر گردن در آب 10 تا 15 درجه سانتی گراد به کاهش درد بعد از ورزش کمک می کند. یک بررسی انجام شده در سال 2021 از 32 تحقیق گذشته نشان داد افرادی که سرما درمانی را ظرف یک ساعت پس از ورزش انجام می‌دهند، درد عضلانی را به تاخیر می ‌اندازند.

ذکر این نکته مهم است که در بررسی، گرما درمانی اساساً نتایج مشابه سرما درمانی را داشت. تحقیقات نشان می دهد که دوش آب گرم می تواند رگ های خونی را باز کند و به کاهش درد عضلانی کمک کند. با این حال، دوش آب گرم می تواند پوست را خشک و تحریک کند، بنابراین دوش آب سرد ممکن است راه حل بهتری باشد.

دوش آب سرد ممکن است درد را تسکین دهد

تحقیقات نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض سرما باعث می شود گیرنده های سرما در پوست شما تکانه های الکتریکی را به مغز ارسال کنند که اثر کاهش درد قابل توجهی دارند. همچنین قرار گرفتن در معرض سرما باعث افزایش اندورفین می شود که خلق و خو را بهبود می بخشد و به عنوان یک مسکن طبیعی در مواقع درد یا استرس عمل می کند. بنابراین، دوش آب سرد ممکن است بتواند به کاهش درد ناشی از بیماری‌های مزمن یا آسیب کمک کند.

به نظر می رسد دوش آب سرد پاسخ ضد التهابی نیز ایجاد می کند که ممکن است به مبارزه با درد ناشی از التهاب کمک کند. به عنوان مثال یک مطالعه کوچک در سال 2017 نشان داد که دوش آب سرد به کاهش التهاب و تسکین درد در افراد مبتلا به آرتروز التهابی مزمن کمک می کند.

تحقیقات بیشتری برای درک اینکه چگونه دوش آب سرد می تواند انواع مختلف درد را درمان کند و اینکه آیا دوش آب سرد ممکن است به تسکین درد و کاهش التهاب کمک کند، نیاز است.

ممکن است دوش آب سرد سیستم ایمنی را بهبود بخشد

گفته می‌شود که دوش آب سرد می‌تواند سلامت سیستم ایمنی را بهبود بخشد، اما تحقیقات احتمالاً هنوز به اندازه کافی قوی نیست که بتواند به طور کامل از آن پشتیبانی کند.

مطالعه‌ای در سال 2016 روی 3018 شرکت‌کننده سالم 18 تا 65 ساله نشان داد افرادی که به مدت 30 روز 30، 60 یا 90 ثانیه دوش آب سرد می‌گرفتند، روزهای بیماری در آنها 29 درصد کاهش یافت. با این حال، دوش گرفتن از تعداد روزهایی که مردم واقعاً بیمار بودند، کم نکرد، فقط روزهایی را که به دلیل بیماری از محل کار خود غیبت می کردند را کاهش داد.

همچنین شواهد محدود نشان می‌دهد که قرار گرفتن در معرض آب سرد ممکن است به کاهش تعداد عفونت‌ در مبتلایان به بیماری مزمن انسدادی ریه (COPD) که نوعی بیماری پیشرونده ریه است، کمک کند.

کمک به متابولیسم

تحقیقات محدود نشان می دهد که دوش آب سرد ممکن است متابولیسم شما را افزایش دهد. متابولیسم یعنی چگونه بدن شما غذا را به انرژی تبدیل می کند و افزایش متابولیسم در حال استراحت ممکن است به بدن در سوزاندن کالری و چربی کمک کند.

دوش آب سرد ممکن است این گونه روی متابولیسم شما تاثیر داشته باشد که در حالی که زیر دوش آب سرد می لرزید، بدن برای گرم کردن آن تلاش می‌کند.

ممکن است در برابر بیماری‌های مرتبط با سن موثر باشد

یک بررسی در سال 2022 نشان داد که آب سرد ممکن است به افزایش میزان آدیپونکتین که هورمونی است که توسط چربی بدن ترشح می‌شود، کمک کند. اعتقاد بر این است که آدیپونکتین در پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با افزایش سن مانند مقاومت به انسولین، دیابت و تصلب شرایین نقش دارد. محققان فکر می کنند با لرزیدن زیر دوش آب سرد، میزان آدیپونکتین افزایش می یابد.

البته تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود که آیا دوش آب سرد واقعاً می تواند این مزیت را داشته باشد یا خیر.

خطرات دوش آب سرد

برای یک فرد سالم معمولی، مهم ترین خطر دوش آب سرد این است که احساس ناراحتی و لرزیدن را دوست نداشته باشید. در حالی که گرفتن دوش آب سرد ذاتاً خطرناک نیست، اما می تواند برای افرادی با بیماری‌های خاص مشکلاتی ایجاد کند. اگر بیماری‌های زیر را دارید، باید از گرفتن دوش آب سرد خودداری کنید:

• کهیر سرد: افراد مبتلا به این نوع کهیر پس از قرار گرفتن در آب سرد یا هر زمان که چیزی سرد به پوست آنها برخورد می کند، دچار جوش های خارش دار می شوند. همچنین این وضعیت می تواند باعث تورم گلو یا لب ها یا احساس ضعف شود.
• بیماری های قلبی یا ریوی: آب سرد رگ های خونی را باریک می کند، فشار خون و ضربان قلب را افزایش می دهد. در نتیجه، قرار گرفتن در معرض آب سرد می تواند فشار بر قلب را در افراد مبتلا به  بیماری قلبی یا  فشار خون بالا افزایش دهد. همچنین دوش آب سرد می تواند باعث ضربان قلب نامنظم در افراد مبتلا به مشکلات قلبی و ادم ریوی شود که وضعیتی است که باعث ایجاد کیسه های هوای پر از مایع در ریه ها می شود.
• سندرم رینود : این وضعیت باعث تنگ شدن رگ‌های خونی در اثر قرار گرفتن در معرض سرما یا استرس می‌شود و باعث می‌شود جریان خون کمی به قسمت‌های خاص بدن (معمولاً انگشتان دست و پا) جریان پیدا کند. یک دوش آب سرد می تواند واکنش رینود را تحریک کند و باعث شود پوست شما به طور موقت سفید یا آبی شود. با بازگشت جریان خون و قرمز شدن پوست و سپس بازگشت به حالت عادی، ممکن است در ناحیه آسیب دیده احساس ضربان یا گزگز داشته باشید. در موارد شدید، ممکن است زخم ایجاد شود.

نکات دوش آب سرد

اگر می‌خواهید دوش آب سرد بگیرید، در ادامه چند نکته برای به حداکثر رساندن فواید دوش آب سرد برای سلامتی و لذت بردن از آن وجود دارد:

• دوش را روی دمای مناسب تنظیم کنید: آب سرد درمانی معمولاً 10 تا 15 درجه سانتی‌گراد است.
• به آرامی شروع کنید: اگر تازه به سراغ درمان با آب سرد رفته‌اید، به خودتان سخت نگیرید. با دوش 30 ثانیه ای شروع کنید. اگر 30 ثانیه غیرممکن به نظر می رسد، حتی می توانید 15 ثانیه این کار را انجام دهید. هر هفته حداکثر یک دقیقه، دو دقیقه و بیشتر، بسته به ظرفیت خود این زمان را زیاد کنید. در نهایت، می توانید هدف خود را روی 5-15 دقیقه بگذارید.
• دما را تغییر دهید: اگر نمی توانید به دوش آب سرد عادت کنید، سعی کنید هر بار 15 تا 30 ثانیه از آب سرد به آب گرم استفاده کنید. یا با آب گرم شروع کنید و به تدریج به سمت آب سرد بروید.
• نفس عمیق بکشید: سعی کنید روی تنفس خود تمرکز کنید تا به شما کمک کند آرام بمانید و از تنش ناشی از شوک آب سرد جلوگیری کنید.