دانشمندان آلمانی موفق به کشف یک نقطه ضعف کلیدی در ویروس HIV شده‌اند که می‌تواند راه را برای درمان مؤثرتر آن هموار کند.
به گزارش تکناک، در حال حاضر بیماران مبتلا به HIV با کمک درمان‌های ضدویروسی (ART) می‌توانند زندگی نزدیک به حالت طبیعی داشته باشند. این داروها مانع تکثیر ویروس می‌شوند، اما باید روزانه و مادام‌العمر مصرف شوند. قطع مصرف باعث فعال شدن مخازن پنهان سلول‌های آلوده و بازگشت سریع ویروس به خون می‌شود؛ وضعیتی که خطر شکل‌گیری انواع مقاوم به دارو را نیز افزایش می‌دهد.
فهرست مطالب
نقش آنزیم اینتگراز
ویروس HIV آنزیمی به نام اینتگراز دارد، که مانند یک منگنه مولکولی عمل می‌کند. ویروس پس از ورود به سلول انسانی، نسخه‌ای از ژنوم خود را به شکل DNA می‌سازد و اینتگراز آن را در DNA سلول میزبان وارد می‌کند.
این مرحله بسیار کلیدی است، چرا که پس از ادغام، ویروس می‌تواند برای مدت طولانی خاموش بماند و در زمان مناسب از ماشین سلولی برای تکثیر خود بهره ببرد. در نتیجه، عفونت دائمی رخ می‌دهد و با تقسیم هر سلول، ژنوم ویروس نیز تکثیر می‌شود.
HIV جایگاه‌های خاصی را انتخاب می‌کند
پژوهشگران با استفاده از تکنیک تعیین توالی عمیق (Deep Sequencing) توانستند موقعیت‌های دقیق ادغام ژنوم HIV در DNA انسان را شناسایی کنند. نتایج نشان داد:
- HIV به طور تصادفی عمل نمی‌کند، بلکه به بخش‌های فعال و باز DNA گرایش دارد.
- زمانی که ویروس HIV-1 در برخی ژن‌ها وارد می‌شود، می‌تواند شانس زنده ماندن بیشتری پیدا کند و باعث ایجاد مخازن پنهان و طولانی‌مدت عفونت شود.
- این ویروس برای انتخاب محل ورود به DNA، فقط به ساختار آن نگاه نمی‌کند؛ بلکه از مولکول‌های RNA بدن میزبان هم به عنوان نشانه‌هایی راهنما استفاده می‌کند.
این ویژگی‌ها نشان می‌دهد که چرا این ویروس حتی با وجود درمان‌های قوی، همچنان در بدن باقی می‌ماند.
پیامدهای بالینی و امیدهای تازه به درمان HIV
مارینا لوسیک، یکی از پژوهشگران این مطالعه گفت: «این کشف می‌تواند راه تازه‌ای برای درمان HIV باز کند. اگر بتوانیم جلوی استفاده ویروس از RNA بدن را برای ورود به DNA بگیریم، شاید بتوانیم محل‌های پنهان شدن آن را محدود کنیم و نیاز به درمان دائمی را کاهش دهیم.»
او همچنین هشدار داد که در بسیاری از کشورها، تضمینی برای دسترسی همیشگی به داروهای ضد HIV وجود ندارد و قطع شدن درمان می‌تواند باعث شکست درمان و گسترش نوع مقاوم ویروس شود.
این مطالعه نقطه ضعف جدیدی از ویروس HIV را آشکار کرده است، که می‌تواند مسیر توسعه درمان‌های انقلابی و دستیابی به درمان نهایی HIV را هموار کند.
