حذف هدفمند باکتری‌ های مضر دهان با دهان‌شویه گیاهی

بر اساس پژوهشی جدید، یک دهان‌شویه گیاهی می‌تواند به‌ طور انتخابی فقط باکتری‌های مضر دهان را از بین ببرد و گونه‌های مفید را دست‌نخورده باقی بگذارد.

به گزارش تک‌ناک، این رویکرد می‌تواند جایگزینی سالم‌تر برای دهان‌شویه‌های رایج باشد، که این ویژگی را ندارند و حتی به بافت لثه آسیب می‌زنند.

شواهد علمی درباره نقش مهم باکتری‌های مفید دهان در سلامت کلی بدن رو به افزایش است. پیش‌تر تحقیقات متعددی، بر هم خوردن تعادل میکروبیوم دهانی را با مشکلاتی چون افسردگی، اضطراب، اوتیسم، پارکینسون، زوال عقل و اسکیزوفرنی مرتبط دانسته‌اند. بنابراین، منطقی است که دانشمندان بخواهند باکتری‌های مفید دهان را حفظ و تنها عوامل بیماری‌زا را حذف کنند.

مقایسه دهان‌شویه گیاهی با محصولات رایج

در این مطالعه که توسط پژوهشگران دانشکده دندان‌پزشکی دانشگاه راتگرز انجام شد و در مجله Frontiers in Oral Health منتشر گردید، اثر یک دهان‌شویه گیاهی به‌ نام StellaLife VEGA Oral Rinse با دو دهان‌شویه رایج PerioGard (حاوی کلرهگزیدین گلوکونات ۰.۱۲٪) و Listerine Cool Mint مورد مقایسه قرار گرفت. محلول نمکی نیز به‌ عنوان عاملی برای مقایسه استفاده شد.

دهان‌شویه‌ای که بررسی شده بود، شامل گیاهان طبیعی مانند: چریش، کالاندولا، اکیناسه و پلانتاگو است. این مواد با غلظت بسیار کم (رقت 1X) در محصول استفاده شده‌اند، اما هنوز ماده‌ مؤثر آنها در دهان‌شویه باقی مانده است و می‌تواند تأثیر داشته باشد.

نتایج شگفت‌انگیز دهان‌شویه گیاهی

دهان‌شویه گیاهی در آزمایش‌ها توانست باکتری‌های بیماری‌زا مانند Fusobacterium nucleatum و Porphyromonas gingivalis را مهار کند، اما باکتری‌های مفید مانند Streptococcus oralis، Streptococcus gordonii و Veillonella parvula را حفظ کرد.

در حالی‌ که دهان‌شویه‌های رایج مانند کلرهگزیدین و لیسترین به‌ طور بی‌رویه هم باکتری‌های خوب و هم بد را از بین بردند، دهان‌شویه گیاهی  StellaLife توانست با حفظ تعادل میکروبیوم دهان، اثربخشی بهتری نشان دهد.

اثر بر بافت لثه

در آزمایش‌هایی که روی سلول‌های لثه انسانی انجام شد، مشخص شد که دهان‌شویه کلرهگزیدین باعث مرگ گسترده سلول‌ها شده و دهان‌شویه لیسترین نیز آسیب متوسطی وارد کرده است. در مقابل، دهان‌شویه گیاهی StellaLife با حفظ ساختار و زنده‌مانی سلول‌ها، کمترین میزان سمیت را داشت و سازگاری بیشتری با بافت دهان نشان داد.  

دکتر جورجیوس کوتساکیس، سرپرست این تحقیق گفت: «این باکتری‌های مفید نقش‌های مهمی دارند؛ آنها با بافت‌های دهانی هم‌افزایی دارند و حتی برخی از باکتری‌های مضر را از بین می‌برند.»

نقاط ضعف تحقیق و آینده پژوهش‌ها

این مطالعه محدودیت‌هایی نیز داشت، که از جمله آنها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• اغلب نتایج از نمونه‌های آزمایشگاهی به‌دست آمده‌اند و از مطالعات روی انسان زنده کسب نشده‌اند.
• ترکیب دقیق میکروبی پس از درمان با تکنیک‌هایی مثل تعیین توالی DNA بررسی نشده است.
• هنوز معلوم نیست دهان‌شویه گیاهی دقیقاً چطور باکتری‌های بد را تشخیص می‌دهد و از بین می‌برد.
• مدت زمان بررسی تأثیر این دهان‌شویه تنها در بازه ساعاتی تا چند روز انجام شده و اثرات بلندمدت آن بر میکروبیوم دهانی ارزیابی نشده است.

با وجود این، یافته‌های این تحقیق می‌تواند مبنایی برای تغییر رویکرد در بهداشت دهان باشد.

دکتر کوتساکیس اعلام کرد: «در ادامه روند پژوهش‌ها، مرحله‌ بعدی انجام آزمایش‌های بالینی خواهد بود. با وجود رعایت بهداشت دهان و دندان از طریق مسواک و نخ‌دندان، بررسی‌ها نشان می‌دهد که حتی افراد با بهترین عادات بهداشتی نیز ممکن است نتوانند برخی نواحی دندان را در منزل به‌ طور کامل پاک‌سازی کنند. بر همین اساس، استفاده از دهان‌شویه می‌تواند نقش مکملی در حفظ سلامت دهان ایفا کند.»