برخی از کرم‌های انگلی مانند کرمک (threadworm) شیوع بالایی دارند و هر چند هفته یک بار، مهدکودک‌ها و مدارس، والدین را از موارد جدید ابتلا به آنها مطلع می‌کنند.
به گزارش تکناک، شاپی خرسندی، کمدین بریتانیایی برای ترغیب فرزندان خود به مسواک زدن بعد از خوردن شیرینی، از مفهوم خیالی کرم‌های قندی استفاده می‌کرد. این ترفند در بسیاری از خانواده‌ها برای تشویق کودکان به رعایت بهداشت کاربرد دارد. اما در دنیای واقعی، کرم‌های انگلی مثل کرمک به طور جدی‌تری خانواده‌ها را درگیر می‌کنند. این کرم‌های ریز و بسیار مسری، به‌ویژه در کودکان، شیوع بالایی دارند.
در ادامه، تعدادی از شایع‌ترین کرم‌های انگلی و مشکلاتی که ایجاد می‌کنند را بررسی می‌کنیم.
فهرست مطالب
کرمک؛ بیماری شایع و خفیف
کرمک، که با نام‌های دیگری مانند: pinworm یا کرم نشیمن‌گاه (seatworm) نیز شناخته می‌شود، توسط کرمی به نام Enterobius vermicularis ایجاد می‌شود. این کرم‌های نقره‌ای-سفید و نوک‌تیز، بیشتر در ناحیه مقعد فعالیت می‌کنند و باعث خارش شدید، به‌ویژه در شب می‌شوند. خاراندن ناحیه آلوده، تخم‌های کرم را زیر ناخن‌ها جای می‌دهد و از این طریق بیماری به دیگران منتقل می‌شود.
علائم کرمک شامل خارش شبانه، بی‌قراری و شب‌ادراری است. این کرم‌ها در موارد نادر می‌توانند باعث درد شکم و علائمی شبیه آپاندیسیت شوند. حتی گزارش‌هایی از وجود کرمک در آپاندیس برداشته‌شده وجود دارد.
درمان و پیشگیری از کرمک
درمان کرمک ساده است و با داروی خوراکی مبندازول انجام می‌شود، که بدون نسخه در داروخانه‌ها موجود است. توصیه می‌شود که همه اعضای خانواده بالای دو سال تحت درمان قرار گیرند، چرا که ممکن است ناقل بدون علامت باشند. اما برای کودکان زیر دو سال و زنان باردار یا شیرده، مشورت با پزشک ضروری است.
رعایت بهداشت، از جمله شست‌وشوی دقیق دست‌ها، شستن لباس‌ها و کوتاه نگه‌داشتن ناخن‌ها، نقش کلیدی در پیشگیری و درمان دارد.
کرم‌های انگلی قلابدار با مسیر پیچیده
کرم قلابدار نیز از جمله کرم‌های انگلی هستند که حدود ۴۷۰ میلیون نفر را در جهان آلوده کرده‌اند. این کرم‌ها، برخلاف کرمک، مسیر پیچیده‌تری برای ورود به بدن دارند. لاروهای قلاب‌کرم از طریق پوست وارد بدن می‌شوند و از طریق جریان خون به ریه‌ها می‌روند. سپس به سمت گلو حرکت می‌کنند و بلعیده می‌شوند تا به روده برسند.
علائم آلودگی به کرم قلابدار شامل سرفه، خس‌خس سینه، درد شکم و اسهال است. این کرم‌ها می‌توانند جذب پروتئین و آهن را مختل کنند و باعث کم‌خونی شوند. در مراحل اولیه، رد مارمانند لاروها روی پوست دیده می‌شود که به آن لاروا میگرانس پوستی (cutaneous larva migrans) می‌گویند. درمان کرم قلابدار نیز با داروهای خوراکی امکان‌پذیر است.
فیلاریا؛ حمله به سیستم لنفاوی
کرم‌های فیلاریا به سیستم لنفاوی حمله می‌کنند و باعث بیماری فیلاریاز لنفاوی (lymphatic filariasis) می‌شوند. این کرم‌ها با ایجاد التهاب در عروق لنفاوی، تجمع مایع در اندام‌ها و تورم شدید را به دنبال دارند. این تورم در موارد پیشرفته باعث حالت فیل‌پایی یا الفانتیازیس می‌شود، که در آن پوست ضخیم‌تر و زبرتر می‌شود.
سایر کرم‌های انگلی
علاوه بر کرمک، کرم قلابدار و فیلاریا، کرم‌های دیگری مانند: کرم‌های نواری (تنیازیس) و شلاقی (ویپ‌ورم) نیز روده را آلوده می‌کنند. لازم است بدانید که کرم حلقوی (Ringworm) یک نام اشتباه است، چرا که کرم حلقوی در واقع نام یک بیماری عفونت قارچی است و ارتباطی با کرم‌ها ندارد.
