براساس گزارشهای منابع رسمی، تراشه Nvidia H100 خبرسازترین سختافزار سال 2023 لقب گرفته است.
بهگزارش تکناک، معمولاً سختافزارهای محبوب شامل تلفنها یا کنسولهای بازی هستند که در همهجا فروخته میشوند؛ اما امسال، بهنظر میرسد که افراد در صنعت فناوری حاضرند ماهها منتظر بمانند و مبالغ زیادی را برای شتابدهنده هوش مصنوعی Nvidia H100 پرداخت کنند. این محصول بهاحتمال زیاد هرگز در فروشگاهها یا حتی بهصورت حضوری دردسترس نخواهد بود.
بلومبرگ مینویسد که چیپ Nvidia H100 یکی از عناصر فناوری مهمی شناخته میشود که پیشرفتهای چشمگیری در هوش مصنوعی بههمراه داشته است. H100 با داشتن ۸۰ میلیارد ترانزیستور بهعنوان نیروی کاری ایدئال برای تربیت مدلهای زبانی پیچیدهای مانند آنچه در برنامههایی مثل ChatGPT از OpenAI بهکار میروند، شناخته شده است.
با وجود تقاضای بیوقفه برای Nvidia H100 و با تولید آهستهتر چیپهایی با عملکرد مشابه بهدست رقبایی نظیر Advanced Micro Devices Inc و Intel Corp، وابستگی به این فناوری باعث شده است تا بزرگان دنیای تکنولوژی در سال ۲۰۲۳ ناگزیر شوند هزینههای هنگفتی در رقابت پردازندهای صرف کنند. درحالحاضر، قیمت H100 در فروشگاه آنلاین سختافزار CDW به ۵۷,۰۰۰ دلار میرسد و مراکز دادهای وجود دارند که با هزاران قطعه از این چیپها مجهز شدهاند.
زمانیکه جنسن هوانگ (Jensen Huang)، مدیرعامل انویدیا، در سال ۲۰۱۶ اولین سرور هوش مصنوعی شرکت مجهز به نسل قدیمیتری از واحدهای پردازش گرافیکی را به OpenAI تحویل داد، افراد اندکشماری توانستند نقش عمیقی را پیشبینی کنند که ChatGPT در انقلاب خود از این چیپها الهام گرفته بود.
در آن زمان، کارتهای گرافیک انویدیا بیشتر با بازیهای ویدئویی شناخته میشدند تا یادگیری ماشین. بااینحال، هوانگ از همان ابتدا دریافت که معماری منحصربهفرد این کارتها که در انجام محاسبات موازی بسیار مهارت دارند، برای کار با حجم زیاد و پیچیدهی دادههای موردنیاز مدلهای هوش مصنوعی، از پردازندههای سنتی مانند پردازندههای ساخت اینتل مناسبتر خواهد بود.
برای پشتیبانی از پروژههای OpenAI، سرمایهگذاری مانند مایکروسافت درنهایت ابررایانهای با حدود ۲۰,۰۰۰ واحد پردازش گرافیکی Nvidia A100، پیشرفتهتر از Nvidia H100، تولید کرد. دیگر غولهای فناوری نظیر Amazon.com Inc ،Alphabet Inc.’s Google ،Oracle Corp و Meta Platforms Inc نیز بهسرعت سفارشهای بزرگی برای H100ها ارائه دادند تا زیرساختهای ابری و مراکز داده خود را توسعه دهند. جنسن هوانگ آنها را بهعنوان «کارخانههای هوش مصنوعی» نامگذاری کرده است.
شرکتهای چینی نیز برای ذخیرهسازی نسخههای ضعیفتر با واحدهای پردازش گرافیکی انویدیا رقابت کردند که بهدلیل محدودیتهای صادراتی آمریکا بر نیمهرساناها محدود شده بودند. زمان تحویل برای این چیپها ممکن بود بیش از ۶ ماه طول بکشد. ایلان ماسک در بهار گذشته با شوخی گفت: «درحالحاضر، دسترسی به واحدهای پردازش گرافیکی بهمراتب دشوارتر از مواد مخدر است.»
با وجود شکایتها، محصولات پرفروش انویدیا ارزش شرکت را به بیش از ۱ تریلیون دلار رسانده و درآمدش را بسیار افزایش داده است. در آخرین فصل مالی، فروش بخش مرکز داده شرکت به ۱۴.۵ میلیارد دلار رسید که تقریباً چهار برابر دوره مشابه سال قبل است.
این وابستگی به واحدهای پردازش گرافیکی صنعت را نیز به خطرهای وابستگی به تأمینکنندهای واحد برای بخش حیاتی از زیرساختهای هوش مصنوعی آگاه کرده است. در تلاش برای کاهش هزینهها و بهبود عملکرد، گوگل روی چیپهای TPU داخلی خود سرمایهگذاری هنگفتی کرده است؛ درحالیکه آمازون و مایکروسافت شتابدهندههای هوش مصنوعی سفارشی خود را معرفی کردهاند.
علاوهبراین، اینتل پردازنده Gaudi 2 خود را بهعنوان جایگزینی برای H100 ارائه میدهد و AMD نیز اعلام کرده است که با MI300 جدید خود، در سالهای آینده وارد بازار ۴۰۰ میلیارد دلاری چیپهای هوش مصنوعی خواهد شد.
برای برخی از غولهای فناوری، حرکت بهسمت تولید چیپهای ساخت خودشان میتواند تنشهایی را ایجاد کند؛ خصوصاً اگر محصولاتشان بهطور گسترده پذیرفته شوند. از یک طرف، شرکتهایی مانند آمازون و گوگل نمیخواهند بیشازحد به انویدیا وابسته باشند و از طرف دیگر، تمایلی ندارند که به روابط خود با یکی از تولیدکنندگان ارزشمند چیپ در جهان آسیب بزنند و احتمالاً دسترسی خود به نسلهای بعدی و پیشرفتهتر واحدهای پردازش گرافیکی را بهخطر بیندازند.
مدیرعامل انویدیا در ابتدای سال به بلومبرگ گفته بود که ایرادی ندارد اگر بزرگترین مشتریان به رقبایش تبدیل شوند و او دربرابر آنها تفاوتی قائل نخواهد شد. این نشان میدهد درحالیکه تولید چیپهای ساخت خانگی میتواند به استقلال تکنولوژیکی منجر شود، همچنان به حفظ روابط مؤثر با شرکای فعلی و آینده نیاز است.
درهرصورت، هنوز روشن نیست که آیا این رقبای جدید در عرصه چیپهای هوش مصنوعی تأثیر بسزایی بر حاکمیت انویدیا در سال ۲۰۲۴ خواهند گذاشت یا خیر. انویدیا ماه گذشته از ارتقای پردازنده هوش مصنوعی خود به نام H200 خبر داد و اعلام کرد که این محصول جدید در نیمه دوم سال 2024 به بازار عرضه خواهد شد. شرکتهای بزرگی مانند آمازون و گوگل هماکنون بهعنوان مشتریان اولیه این محصول ثبتنام کردهاند.