مصرف طولانی مدت داروی گاباپنتین با افزایش خطر زوال عقل همراه است

تحقیقی جدید نشان داد که مصرف مکرر داروی گاباپنتین برای کمردرد یا دردهای عصبی می‌تواند خطر زوال عقل و اختلالات شناختی را افزایش دهد.

به گزارش تک‌ناک، اگر از کمردرد مزمن یا دردهای عصبی طولانی‌مدت رنج می‌برید، به احتمال زیاد با داروی گاباپنتین (Gabapentin) آشنا هستید. این دارو که اغلب به‌ عنوان گزینه‌ای بی‌خطرتر نسبت به مسکن‌های مخدر تجویز می‌شود، برای تسکین دردهای عصبی و کنترل تشنج کاربرد دارد.

مکانیسم اثر دقیق گاباپنتین هنوز کاملاً مشخص نیست، اما به‌ نظر می‌رسد که با مسدود کردن سیگنال‌های درد و تنظیم فعالیت الکتریکی مغز، به کاهش درد کمک می‌کند. این دارو به دلیل پتانسیل پایین اعتیاد، در سال‌های اخیر بسیار محبوب شده است.

یافته‌های نگران‌کننده درباره مصرف داروی گاباپنتین

پژوهشگران دانشگاه Case Western Reserve و دانشگاه ایالتی آریزونا در مطالعه‌ای جدید، داده‌های پزشکی مربوط به بیماران آمریکایی را در بازه‌ای ۲۰ ساله (۲۰۰۴ تا ۲۰۲۴) بررسی کردند.

آنها اطلاعات حدود ۵۲ هزار بیمار را در دو گروه مورد بررسی قرار دادند:

• گروه اول: بیمارانی که برای کمردرد مزمن، گاباپنتین مصرف کرده بودند.
• گروه دوم: بیمارانی با شرایط مشابه که گاباپنتین مصرف نکرده بودند.

با کنترل عواملی مانند سن، جنسیت، بیماری‌های همراه و مصرف سایر داروهای مسکن، یافته‌های مهمی به‌دست آمد.

افزایش خطر زوال عقل و اختلال مغزی

تحلیل داده‌ها نشان داد بیمارانی که ۶ بار یا بیشتر دوره مصرف داروی گاباپنتین را تمام کرده بودند:

• ۲۹ درصد بیشتر در معرض ابتلا به زوال عقل قرار داشتند.
• ۸۵ درصد بیشتر در معرض اختلال شناختی خفیف (MCI) بودند.
• در گروه سنی ۳۵ تا ۴۹ سال، خطر زوال عقل دو برابر و خطر اختلال شناختی خفیف سه برابر بیشتر از هم‌سالانی بود که گاباپنتین مصرف نکرده بودند.
• این خطر با افزایش دفعات مصرف نیز بیشتر می‌شد.
• افرادی که بیش از ۱۲ بار دوره مصرف گاباپنتین را تمام کرده بودند، ۴۰ درصد بیشتر در معرض زوال عقل و ۶۵ درصد بیشتر در معرض اختلال شناختی خفیف بودند.

هشدار متخصصان

اگرچه این تحقیق یک تحقیق مشاهده‌ای است و نمی‌تواند رابطه مستقیم علت و معلولی بین گاباپنتین و زوال عقل را اثبات کند، اما حجم بالای داده‌ها نشان‌دهنده یک هشدار جدی است.

پژوهشگران نتیجه‌گیری کردند: یافته‌های ما نشان‌دهنده ارتباط میان تجویز گاباپنتین و بروز زوال عقل یا اختلال شناختی در طول ۱۰ سال پس از تشخیص اولیه درد مزمن است. همچنین هر چه تعداد مصرف بیشتر باشد، احتمال ابتلا افزایش می‌یابد.

بر اساس این نتایج، لازم است بزرگسالانی که داروی گاباپنتین مصرف می‌کنند، از نظر افت شناختی به‌ طور منظم و دقیق تحت نظارت قرار گیرند.

اگرچه گاباپنتین هنوز هم یک گزینه درمانی مؤثر و به نسبت ایمن برای بسیاری از بیماران محسوب می‌شود، اما یافته‌های جدید بر اهمیت پایش طولانی‌مدت عملکرد شناختی در بیماران تأکید می‌کنند، به‌ویژه افرادی که برای مدت‌های طولانی از این دارو استفاده می‌کنند.