پژوهشگران دانشگاه پزشکی Weill Cornell در نیویورک رویکرد تازه‌ای برای مقابله با خطرناک‌ترین نوع سرطان مغز، یعنی گلیوبلاستوما کشف کرده‌اند.
به گزارش تکناک، بر اساس این یافته جدید، شکل سه‌بعدی و نحوه قرارگیری DNA درون سلول‌های مغزی ممکن است در ایجاد این نوع سرطان نقش داشته باشد، که برای مقابله می‌توان به جای تمرکز بر جهش‌های ژنتیکی، به نحوه سازماندهی ژن‌ها در فضای سلول توجه کرد.
فهرست مطالب
DNA؛ فراتر از یک رشته خطی
اگر DNA انسان را کاملاً باز کنیم، طول آن به حدود ۲ متر می‌رسد، اما چون DNA درون هسته سلول قرار می‌گیرد، اندازه آن بسیار کوچک و تنها چند میکرومتر است. DNA برای جا شدن در این فضای محدود، به طور پیچیده‌ای تا می‌خورد و حلقه می‌زند. این کار باعث می‌شود بخش‌های مختلف ژنتیکی که از نظر فاصله خطی دور از هم هستند، درون فضای سه‌بعدی سلول با یکدیگر ارتباط داشته باشند.
دکتر اِفی آپوستولو، یکی از پژوهشگران اصلی این تحقیق گفت: «ما ممکن است که بالاخره بتوانیم علت رخداد این سرطان کشنده را درک کنیم و نقاط کنترلی کلیدی را بیابیم، که بتوان آنها را هدف درمان قرار داد.»
خوشه‌های ژنی؛ مرکز فرماندهی DNA
گرو‌هی از ژن‌ها در سلول‌های سالم، به صورت سه‌بعدی کنار هم قرار گرفته‌اند و وظایف مهمی مثل رشد جنین را هماهنگ می‌کنند. اما پژوهشگران در سلول‌های مبتلا به گلیوبلاستوما مشاهده کردند که ژن‌های سرطان‌زا در کنار ژن‌های طبیعی قرار گرفته‌اند و با آنها همکاری می‌کنند، حتی اگر در توالی DNA فاصله زیادی از هم داشته باشند.
دکتر هاوارد فاین، از دیگر پژوهشگران این تحقیق توضیح داد: «ما مشاهده کردیم که این سازماندهی فضایی DNA در سلول‌های تومور، نقشی حتی مهم‌تر از خود جهش‌های ژنتیکی در رفتار سرطان ایفا می‌کند.»
خاموش کردن مراکز فرمان خطرناک‌ترین نوع سرطان مغز
پژوهشگران با استفاده از فناوری CRISPR، یکی از این خوشه‌های ژنی را در سلول‌های گلیوبلاستوما خاموش کردند. نتیجه حیرت‌انگیز بود:
- فعالیت بسیاری از ژن‌های مرتبط کاهش یافت.
- چندین ژن سرطان‌زا مختل شدند.
- توانایی سلول‌ها در تشکیل ساختارهای تومورمانند به شدت کاهش یافت.
دکتر آپوستولو این آزمایش را به عنوان بازنویسی برنامه سرطان‌زایی سلول‌ها توصیف می‌کند.
الگویی تکراری در اکثر سرطان‌ها
پژوهش‌ها نشان داده‌اند که در ۱۶ نوع مختلف سرطان، از جمله سرطان پوست، ریه، پروستات و رحم، گروه‌های ژنی سه‌بعدی وجود دارند. این تغییرات اغلب به دلیل جهش‌های مشخص در DNA نیستند، بلکه به دلیل تغییرات اپی‌ژنتیکی رخ می‌دهند. تغییرات اپی‌ژنتیکی باعث تغییر نحوه تجمع و تنظیم فعالیت ژن‌ها می‌شود، که این مسئله می‌تواند بر رشد سرطان تأثیر بگذارد.
نتیجه‌گیری و چشم‌انداز درمانی خطرناک‌ترین نوع سرطان مغز
کشف جدید دانشمندان در مورد این خوشه‌های ژنی کنترلی، دریچه‌ای تازه به درمان‌های آینده باز می‌کند. محققان قصد دارند بررسی کنند که آیا می‌توان این ساختارها را به صورت هدفمند و ایمن مختل کرد تا از رشد تومور جلوگیری شود.
هدف‌گیری این ساختارهای سه‌بعدی و اپی‌ژنتیکی می‌تواند مکمل درمان‌های رایج سرطان باشد و راهی تازه برای مقابله با گلیوبلاستوما فراهم کند.
