تحقیقات جدید نشان می‌دهد که هد زدن در فوتبال، حتی بدون ضربه مغزی، می‌تواند باعث تغییرات ریز در مغز بازیکنان شود.
به گزارش تکناک، فوتبال، محبوب‌ترین ورزش دنیا، این روزها با نگرانی‌هایی درباره سلامت مغز روبه‌رو شده است. پژوهشگران دانشگاه کلمبیا دریافته‌اند که بازیکنان فوتبال که در طول سال بیش از هزار بار با سر خود به توپ ضربه می‌زنند (عملی که در فوتبال به آن هد زدن می‌گویند)، دچار تغییرات ریز در سطح بیرونی مغز خود می‌شوند. سطح بیرونی مغز بخشی از مغز است که پشت چشم‌ها قرار دارد و این تغییرات فارغ از سن و جنسیت بازیکنان دیده شده است.
همچنین این گروه از بازیکنان، عملکرد ضعیف‌تری در آزمون‌های حافظه و یادگیری داشتند، هرچند این افت عملکرد جزئی اما قابل توجه بود.
مایکل لیپتون، عصب‌شناس دانشگاه کلمبیا که بیش از یک دهه روی تأثیر هد زدن بر مغز تحقیق می‌کند، گفت: «آنچه در مطالعه ما اهمیت دارد این است که برای نخستین بار نشان داده‌ایم ضربه‌های خفیف اما مکرر به سر، تغییرات مشخصی در مغز ایجاد می‌کند، که در نهایت باعث اختلال در عملکرد مغزی افراد می‌شود.»
در ورزش‌هایی مثل فوتبال آمریکایی یا راگبی، معمولاً نگرانی‌ها درباره ضربه مغزی بازیکنان حرفه‌ای است، اما این تحقیق جدید نشان می‌دهد که حتی ضربه‌های سبک و بدون علائم هم می‌توانند به مرور زمان روی مغز بازیکنان تأثیر بگذارند.
فهرست مطالب
بخشی حساس از مغز که کمتر شناخته شده بود
در مطالعات قبلی، تغییراتی در ماده سفید مغز بازیکنان فوتبال مشاهده شده بود، اما ارتباط قطعی آن با اختلالات مغزی مشخص نبود. اکنون لیپتون و همکاران او با روشی نوین، آسیب را در ناحیه‌ای به نام رابط ماده خاکستری–ماده سفید (GWI) شناسایی کرده‌اند؛ نقطه‌ای در لایه خارجی مغز که بررسی آن با روش‌های تصویربرداری قبلی بسیار دشوار بود.
اسکن‌های جدید نشان می‌دهند که زیاد هد زدن بازیکنان فوتبال، باعث تغییراتی در قسمت جلویی این ناحیه شده است، جایی که توپ معمولاً به آن برخورد می‌کند. پژوهشگران گمان می‌کنند این آسیب‌ها به این دلیل رخ می‌دهند که وقتی به سر ضربه‌ای وارد می‌شود، مغز در سمت مخالف نقطه برخورد صدمه می‌بیند.
مرز محو میان ماده سفید و خاکستری
جوآن سونگ، یکی از پژوهشگران این مطالعه توضیح داد: «در یک مغز سالم، مرز مشخصی بین ماده سفید و خاکستری وجود دارد. اما ما دریافتیم که در اثر ضربات خفیف ناشی از هد زدن، این مرز کمرنگ‌تر و محوتر می‌شود.»
این یافته‌ها شواهد محکمی ارائه می‌دهند مبنی بر اینکه تغییرات میکروسکوپی در ناحیه GWI به احتمال زیاد عامل اختلالات مغزی در بازیکنان فوتبال هستند.
پیامدهای آینده برای هد زدن در فوتبال
اگرچه تحقیقات بیشتری لازم است، اما این نتایج نشان می‌دهد که ناحیه GWI می‌تواند نقطه‌ای کلیدی برای مطالعات آینده درباره آسیب‌های مغزی ناشی از فوتبال باشد. حتی احتمال می‌رود که این تغییرات با بیماری‌های جدی‌تری مانند انسفالوپاتی تروماتیک مزمن (CTE) مرتبط باشند.
