کارخانه‌های تاریک؛ واحدهای تولیدی که هرگز متوقف نمی‌شوند

کارخانه‌های تاریک به‌ عنوان نمادی از پیشرفت‌های چشمگیر در اتوماسیون و هوش مصنوعی، بدون نیاز به مداخله انسانی، تمامی مراحل تولید را به کمک سیستم‌های خودکار انجام می‌دهند.

به گزارش تک‌ناک، این تأسیسات پیشرفته، تحولی اساسی در بسیاری از صنایع جهان ایجاد کرده‌اند و تولید صنعتی نیز از این قاعده مستثنا نیست. اما آیا این مدل نوین، آینده صنعت را رقم خواهد زد، یا چالش‌های موجود مانعی برای پذیرش گسترده آن خواهد بود؟

در این مطلب، به بررسی دقیق کارخانه‌های تاریک، مزایا و معایب آنها و چگونگی اجرای این مدل در شرکت‌های بزرگ می‌پردازیم.

کارخانه تاریک چیست؟

کارخانه تاریک یا کارخانه بدون نور، تأسیساتی کاملاً خودکار است که در آن ربات‌ها، سیستم‌های هوش مصنوعی و دستگاه‌های IoT تمامی فرایندهای تولید را برعهده دارند.

این مدل کارخانه برای فعالیت ۲۴ ساعته و بدون نیاز به نیروی انسانی طراحی شده و باعث حذف شیوه‌های سنتی تولید مبتنی بر نیروی کار شده است. از آنجا که در این کارخانه‌ها هیچ نیروی انسانی حضور ندارد، نیازی به نورپردازی هم وجود ندار، که دلیل نام‌گذاری آنها نیز همین موضوع است.

چرا شرکت‌ها به‌دنبال راه‌اندازی کارخانه‌های تاریک هستند؟

چندین عامل باعث شده است که کارخانه‌های تاریک به گزینه‌ای جذاب برای تولیدکنندگان تبدیل شوند. کارخانه‌های تاریک با بهره‌گیری از سیستم‌های خودکار، دقت و سرعت تولید را افزایش می‌دهند و میزان خطاهای انسانی را به حداقل می‌رسانند. حذف نیروی انسانی نیز باعث کاهش چشمگیر هزینه‌های مرتبط با حقوق، مزایا و ایمنی محیط کار می‌شود.

این کارخانه‌ها به دلیل وابستگی به ماشین‌آلات، قادر به تولید مداوم هستند، چرا که برخلاف کارگران، نیازی به استراحت، تعطیلات یا خواب ندارند و در نتیجه ظرفیت تولید افزایش می‌یابد.

علاوه بر این، استفاده از ربات‌ها برای انجام وظایف پرخطر، ایمنی محیط کار را بهبود می‌بخشد و احتمال وقوع حوادث شغلی را کاهش می‌دهد. همچنین سیستم‌های مبتنی بر هوش مصنوعی می‌توانند به‌سرعت خود را با تغییرات بازار سازگار کنند، بدون آنکه نیاز به آموزش گسترده نیروی انسانی وجود داشته باشد.

کدام شرکت‌ها از مدل تولید کارخانه‌های تاریک استفاده می‌کنند؟

برخی از شرکت‌های پیشرو در صنعت، مدل تولید بدون نور را در فرایندهای خود پیاده‌سازی کرده‌اند و به نتایج قابل‌ توجهی دست یافته‌اند. در ادامه، به چند نمونه از این شرکت‌ها اشاره می‌کنیم:

1. Fanuc (ژاپن): Fanuc، یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان تجهیزات اتوماسیون صنعتی، کارخانه‌ای کاملاً خودکار در ژاپن راه‌اندازی کرده است، که در آن، بازوهای رباتیک بدون دخالت انسانی تولید می‌شوند.
2. زیمنس (آلمان): زیمنس در کارخانه Amberg در آلمان، مدل تولید بدون نور را پیاده‌سازی کرده و موفق شده است نرخ کیفیت ۹۹.۹۹ درصدی را در تولید قطعات الکترونیکی به ثبت برساند.
3. تسلا (آمریکا): تسلا به رهبری ایلان ماسک، فرایندهای تولید در کارخانه‌های Gigafactory را به سمت خودکارسازی پیش برده است. هرچند این کارخانه‌ها هنوز نیاز به نظارت انسانی دارند، اما هدف این شرکت، حرکت به سمت تولید کاملاً خودکار است.
4. Lights-Out CNC Machining (چین): چین یکی از پیشروترین کشورها در اجرای مدل تولید بدون نور به‌ویژه در ماشین‌کاری CNC است. بسیاری از کارخانه‌های چینی از اتوماسیون کامل برای تولید انبوه و مهندسی دقیق استفاده می‌کنند.
5. آدیداس (آلمان و آمریکا): آدیداس با راه‌اندازی کارخانه‌های Speedfactory در آلمان و آمریکا، از هوش مصنوعی و رباتیک برای تولید کفش‌های ورزشی بهره برد. با وجود این‌، به‌دلیل چالش‌های لجستیکی، این شرکت تصمیم گرفت این پروژه را در مقیاس بزرگ متوقف کند.

چالش‌های کارخانه‌های تاریک

با وجود مزایای قابل‌ توجه، کارخانه‌های تاریک همچنان با موانعی روبه‌رو هستند. راه‌اندازی یک کارخانه تاریک مستلزم سرمایه‌گذاری اولیه سنگینی است، چرا که هزینه‌های بالایی در زمینه رباتیک، هوش مصنوعی و زیرساخت‌های فنی به همراه دارد. علاوه بر این، حذف تدریجی نیروی انسانی از فرایند تولید، نگرانی‌هایی درباره بیکاری و از بین رفتن مهارت‌های انسانی ایجاد کرده است.

وابستگی این کارخانه‌ها به سیستم‌های پیچیده نیز ریسک‌های فنی و عملیاتی را افزایش می‌دهد، چرا که هرگونه اختلال در این سیستم‌ها می‌تواند کل فرایند تولید را متوقف کند.

این مدل تولید در مقایسه با نیروی انسانی، انعطاف‌پذیری کمتری دارد، چرا که کارگران به‌سرعت با تغییرات سازگار می‌شوند، اما ماشین‌آلات برای تنظیمات جدید نیاز به برنامه‌ریزی مجدد دارند. علاوه بر این چالش‌ها، اتصال گسترده سیستم‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیا، این کارخانه‌ها را در معرض تهدیدات سایبری و حملات هکری قرار می‌دهد.

آینده صنعت تولید

به‌نظر می‌رسد که آینده تولید صنعتی، ترکیبی از کارخانه‌های خودکار و نیروی انسانی باشد و یک گذار کامل به تولید بدون نور نیست. در حالی‌ که اتوماسیون به رشد خود ادامه خواهد داد، برخی صنایع همچنان به نظارت انسانی نیاز خواهند داشت.

کارخانه‌های مبتنی بر هوش مصنوعی به احتمال زیاد در صنایعی مانند: الکترونیک، خودروسازی و مهندسی دقیق گسترش می‌یابند، اما حوزه‌هایی که به شخصی‌سازی و مهارت‌های دستی نیاز دارند، همچنان بر نیروی انسانی متکی خواهند بود.

از سوی دیگر، حکومت‌ها و شرکت‌ها باید مسائل اخلاقی و اجتماعی ناشی از این تغییرات را مدیریت کنند، که از جمله آنها می‌توان به برنامه‌های آموزش مجدد، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید و تنظیم مقررات مربوط به هوش مصنوعی اشاره کرد.

کارخانه‌های تاریک بی‌تردید باعث افزایش بهره‌وری، کاهش هزینه‌ها و بهبود کیفیت تولید می‌شوند، اما چالش‌هایی مانند: بیکاری، ریسک‌های امنیتی و محدودیت‌های فنی را نیز به همراه دارند. بنابراین راه‌حل مناسب، ترکیبی هوشمندانه از فناوری و نیروی انسانی است، به‌گونه‌ای که هم بهره‌وری افزایش یابد و هم فرصت‌های شغلی جدید برای نیروی کار ایجاد شود.