دنیای امروز ما مملو از اتفاقات و رویدادهای مختلف علمی است و هر روز خبرهای متنوعی از پیشرفت های علمی در حوزه های مختلف به گوش می رسد.
به گزارش تکناک، فرود روی ماه، واکسن‌های mRNA و تامین مالی مسائل آب و هوایی از جمله پیشرفت‌هایی هستند که در سال آینده تحقیقات را شکل خواهند داد.
در ادامه برخی از مهمترین رویدادهای علمی سال آینده میلادی را با هم مرور خواهیم کرد:
واکسن های نسل بعدی
پس از استفاده موفقیت آمیز واکسن های mRNA در طول همه گیری COVID-19، تعداد زیادی از آنها در حال توسعه هستند. انتظار می‌رود که BioNTech در ماینتس آلمان، آزمایش‌های اولیه در انسان را برای واکسن‌های mRNA علیه مالاریا، سل و تبخال تناسلی در هفته‌های آینده آغاز کند. BioNTech همچنین با Pfizer، مستقر در شهر نیویورک، برای آزمایش یک واکسن مبتنی بر mRNA برای کاهش نرخ زونا همکاری می کند. علاوه بر این، Moderna در کمبریج ماساچوست نیز، دارای واکسن mRNA برای ویروس هایی است که باعث تبخال تناسلی و زونا می شوند.
در نوامبر، BioNTech و Pfizer آزمایش فاز اول خود را از یک واکسن mRNA که برای محافظت در برابر کووید-19 و آنفولانزا طراحی شده بود، آغاز کردند. واکسن ترکیبی حاوی رشته‌های mRNA است که پروتئین‌های اتصال دهنده SARS-CoV-2، Omicron BA.4/BA.5 و چهار نوع آنفلوانزا را کد میکند.
دیگران در حال بررسی امکان تحویل واکسن کووید-19 با استفاده از اسپری های بینی سریع هستند. این اسپری ها روی حیوانات موثر بوده اند، اما راه آزمایش های انسانی می تواند طولانی باشد.
رصد پیشرفته اجرام آسمانی
اولین تصاویر از تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST) دنیا را شگفت زده کرد. برخی از یافته های JWST در مورد کیهان اولیه امسال منتشر شد و ستاره شناسان به اشتراک گذاری نتایج و اکتشافات تلسکوپ در مورد تکامل کهکشان ها در سال آینده ادامه خواهند داد.
تلسکوپ فضایی اقلیدس که توسط آژانس فضایی اروپا (ESA) در دست توسعه است، قرار است به مدت شش سال به دور خورشید بچرخد و عکس‌هایی را برای ایجاد یک نقشه سه بعدی از کیهان ثبت کند. ماموریت تصویربرداری و طیف سنجی اشعه ایکس آژانس اکتشافات هوافضای ژاپن نیز همینطور است، ماهواره ای در مدار زمین که تشعشعات پرتو ایکس ستارگان و کهکشان های دور را تشخیص می دهد.
رصدخانه Vera C. Rubin در شیلی قرار است در ژوئیه 2023 عکسبرداری را آغاز کند. این تلسکوپ که دارای طراحی ویژه سه آینه و دوربینی حاوی بیش از سه میلیارد پیکسل آشکارسازهای حالت جامد است، که می‌تواند تصاویر کل آسمان جنوب را فقط در سه شب اسکن کند و بزرگترین تلسکوپ قابل هدایت جهان، تلسکوپ رادیویی کیتای سین کیانگ (QTT) در سین کیانگ، چین روشن خواهد شد. بشقاب قابل هدایت QTT 110 متر را پوشش می دهد و آن را قادر می سازد تا 75 درصد از ستارگان آسمان را در هر لحظه مشاهده کند.
انتشار لیست عوامل بیماری زا
انتظار می رود سازمان بهداشت جهانی فهرست اصلاح شده ای از عوامل در اولویت بیماری زا را منتشر کند. حدود 300 دانشمند شواهد موجود در بیش از 25 خانواده ویروسی و باکتریایی را برای شناسایی پاتوژن هایی که به طور بالقوه می توانند باعث شیوع بیماری در آینده شوند، بررسی خواهند کرد.
نقشه‌های راه تحقیق و توسعه برای هر عامل بیماری‌زای در اولویت، شکاف‌های دانش را مشخص میکند، اولویت‌های تحقیقاتی را تعیین میکند و توسعه واکسن‌ها، درمان‌ها و آزمایش‌های تشخیصی را هدایت میکند.
ماموریت های ماه
درست زمانی که کپسول بدون سرنشین اوریون ناسا در 11 دسامبر به زمین برگشت، ماموریت های دیگر به سمت ماه شروع شد که شامل این موارد است: مریخ نورد رشید امارات متحده عربی، چراغ قوه ماه ناسا و ماموریت شماره 1، HAKUTO-R ژاپن، که یک فرود نرم روی ماه را در آوریل انجام خواهد داد. ماموریت اکتشافی بعدی ماه توسط سازمان تحقیقات فضایی هند، به نام چاندرایان 3 انجام می شود که در اواسط سال 2023 در نزدیکی قطب جنوب فرود خواهد آمد.
سال آینده نیز اولین سفر غیرنظامی به ماه را شاهد خواهیم بود، با 11 نفر یک پرواز فضایی خصوصی 6 روزه با موشک استارشیپ اسپیس ایکس. در ماه آوریل نیز، ESA کاوشگر قمرهای یخی مشتری (JUICE) خود را با هدف مطالعه محیط این سیاره غول پیکر و سه قمر آن، پرتاب خواهد کرد.
پس از نتایج امیدوارکننده ای از آزمایش‌های بالینی سیستم CRISPR–Cas9 که برای درمان دو اختلال ژنتیکی خونی بتا تالاسمی و بیماری سلول داسی شکل، بدست آمد، سال آینده ممکن است خبرهای خوشی در مورد اولین تایید درمان با روش ویرایش ژن CRISPR بشنویم.
درمانexagamglogene autotemcel (exa-cel) توسط شرکت‌های ماساچوست Vertex Pharmaceuticals در بوستون و CRISPR Therapeutics در کمبریج در حال توسعه است. این روش با جمع آوری سلول های بنیادی خود فرد و استفاده از فناوری CRISPR-Cas9 برای ویرایش ژن معیوب، قبل از تزریق مجدد سلول ها به فرد، کار می کند. انتظار می‌رود که Vertex در ماه مارس به سازمان غذا و داروی ایالات متحده برای تایید در دسترس قرار دادن exa-cel برای افراد مبتلا به بتا تالاسمی یا بیماری سلول داسی شکل درخواست دهد.
صندوق ضرر و زیان آب و هوایی
توافق بر سر ایجاد یک صندوق ضرر و زیان اقلیمی در جریان بیست و هفتمین کنفرانس تغییرات آب و هوایی سازمان ملل متحد (COP27) در شرم الشیخ مصر در ماه گذشته، گام مهمی به سوی عدالت اقلیمی بود.
بر اساس این توافق، کشورهای ثروتمندی که در طول تاریخ مسئول انتشار زیاد گازهای گلخانه ای بوده اند، به کشورهای فقیرتر که بار عمده تغییرات آب و هوایی را متحمل شده اند، غرامت مالی خواهند پرداخت. اما جزئیات هنوز باید بررسی شود. انتظار می‌رود یک «کمیته انتقالی» قبل از پایان ماه مارس تشکیل جلسه دهد تا توصیه‌هایی در مورد نحوه ترتیب دادن این بودجه ارائه کند. نتایج این نشست در نوامبر آینده در کنفرانس COP28 سازمان ملل متحد در دبی به نمایندگانی از سراسر جهان ارائه خواهد شد.
مطالعات فیزیک فراتر از روش های استاندارد
فیزیکدانان اولین نتایج آزمایش Muon g — 2 را در آوریل امسال رونمایی کردند و انتظار می رود نتایج دقیق تری را در سال 2023 منتشر کنند. این آزمایش چگونگی رفتار ذرات کوتاه مدت موسوم به میون ها را در میدان های مغناطیسی مورد مطالعه قرار می دهد و یک آزمایش حساس برای مدل های استاندارد ذرات فیزیک ایجاد میکند.
رصدخانه نوترینوهای زیرزمینی جیانگمن در جنوب چین برای مطالعات در زمینه فیزیک فراتر از استاندارد های موجود شروع به کار کرده است. با استفاده از یک آشکارساز که در عمق 700 متری زیر زمین نگهداری می‌شود، اندازه‌گیری دقیق نوسانات نوترینوها (ذرات خنثی الکتریکی زیراتمی) امکان پذیر خواهد بود.
یکی دیگر از رویداد (Event : temporary and scheduled happening, like a conference, festival, competition or similar) های بسیار مهم برای فیزیکدانان ذرات، افتتاح منبع فروپاشش اروپایی (ESS) در نزدیکی لوند سوئد است. این پروژه پان اروپایی با استفاده از قدرتمندترین شتاب دهنده پروتون خطی ساخته شده و پرتوهای نوترونی شدیدی را برای مطالعه ساختار مواد تولید خواهد کرد. ESS از اولین محققان خود در سال آینده استقبال خواهد کرد.
داروهای آلزایمر
در اوایل ژانویه، نهادهای نظارتی ایالات متحده اعلام خواهند کرد که آیا دارویی که سرعت زوال ذهنی را در یک کارآزمایی بالینی قوی کاهش می‌دهد،می‌تواند در دسترس افراد مبتلا به بیماری آلزایمر قرار گیرد یا خیر. lecanemab که توسط شرکت داروسازی Eisai و شرکت بیوتکنولوژی Biogen ساخته شده است، یک آنتی بادی مونوکلونال است که پروتئین آمیلوئید بتا را که در مغز تجمع می‌یابد، پاک میکند.
کارآزمایی بالینی شامل 1795 نفر مبتلا به آلزایمر در مراحل اولیه بود و نشان داد که lecanemab در مقایسه با دارونما تا 27 درصد زوال ذهنی را کاهش داد. با این حال، برخی از دانشمندان فکر می کنند که این فقط یک مزیت متوسط است و برخی دیگر نگران ایمنی دارو هستند.
داروی دیگر آلزایمر به نام بلارکامزین که توسط Anavex Life Sciences در شهر نیویورک ساخته شده است راه خود را از طریق آزمایشات بالینی ادامه خواهد داد. بلارکامزین پروتئینی را فعال می کند که ثبات نورون ها و توانایی آنها را برای ارتباط با یکدیگر بهبود می بخشد.
ذخیره سازی ضایعات سوخت هسته ای
اولین مرکز ذخیره سازی زباله های هسته ای جهان قرار است سال آینده در اولکیلوئوتو، جزیره ای در سواحل جنوب غربی فنلاند شروع به کار کند. دولت فنلاند ساخت مخزن زیرزمینی عمیق را در سال 2015 به منظور دفع ایمن سوخت هسته ای مصرف شده تصویب کرد. حداکثر 6500 تن اورانیوم رادیواکتیو در قوطی های مسی بسته بندی شده و با خاک رس پوشانده می شوند و در داخل تونل های سنگ گرانیتی در عمق 400 متری زمین دفن می شود. مواد هسته‌ای تا چند صد هزار سال در آنجا بسته می‌مانند، تا آن زمان سطوح تشعشعات بی‌ضرر خواهند بود.
