یک تحقیق جدید نشان می‌دهد که آغاز ورزش هوازی تنها دو ماه پس از سکته مغزی ایمن است و می‌تواند به حفظ توانایی‌های مغزی و کاهش خطر زوال عقل در بیماران کمک کند.
به گزارش تکناک، بعد از سکته مغزی، افت عملکرد مغز کاملاً طبیعی است. اما حدود یک‌سوم از افرادی که از سکته جان سالم به‌در می‌برند، ممکن است دچار نوعی زوال عقل شوند که به‌تدریج حافظه و توانایی‌های ذهنی‌شان را ضعیف می‌کند. ورزش یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به بهبود عملکرد مغز و تقویت حافظه در این افراد شناخته شده است.
این تحقیق بین‌المللی به سرپرستی پژوهشگران دانشگاه موناش و با همکاری پژوهشگران دانشگاه ملبورن، مؤسسه Florey، دانشگاه بریتیش کلمبیا و دانشگاه کاتولیک استرالیا انجام شد.
در این تحقیق، ۱۰۷ نفر با میانگین سنی ۶۴ سال شرکت داشتند که همگی از نوعی سکته مغزی به نام سکته ایسکمیک جان سالم به‌در برده بودند. این نوع سکته زمانی رخ می‌دهد که رگ‌های خونی مغز بسته شوند و اکسیژن به مغز نرسد. نوع دیگر سکته، یعنی سکته هموراژیک، به‌دلیل پارگی رگ و خونریزی در مغز اتفاق می‌افتد و معمولاً خطرناک‌تر است.
فهرست مطالب
برنامه ورزشی شرکت‌کنندگان
شرکت‌کنندگان به دو گروه تقسیم شدند:
- گروهی که ورزش هوازی و مقاومتی انجام می‌دادند: این افراد به مدت ۸ هفته، هفته‌ای سه بار در جلسات ۶۰ دقیقه‌ای ورزش کردند
- گروه تحت کنترل: این گروه تمرین‌های کششی و تعادلی انجام دادند تا همچنان حس کنند در یک برنامه فعال شرکت دارند، بدون اینکه ورزش شدید انجام دهند
در ادامه‌ی مطالعه، از همه شرکت‌کنندگان در فاصله‌های ۲، ۴ و ۱۲ ماه پس از سکته مغزی تصویربرداری MRI گرفته شد تا حجم هیپوکامپ (بخشی از مغز مرتبط با حافظه) و کل مغز اندازه‌گیری شود. همچنین، آزمون‌های مغزی برای بررسی حافظه، توجه، زبان و توانایی‌های ذهنی انجام شد.
یافته‌های اصلی
- بعد از ۴ ماه، بین دو گروه تفاوت محسوسی در کوچک شدن ناحیه هیپوکامپ مغز مشاهده نشد. نکته جالب این بود که هر دو گروه نسبت به تحقیقات گذشته، کاهش حجم مغزی کمتری داشتند. این امر حاکی از آن است که حتی تمرینات کششی و تعادلی ساده نیز ممکن است برای مغز مفید باشند.
- در ۱۲ ماه، گروهی که ورزش هوازی انجام می‌دادند، در عملکرد اجرایی نتایج بهتری داشتند و به‌طور میانگین آزمون‌ها را ۳/۷ ثانیه سریع‌تر انجام دادند
- گروهی که ورزش هوازی انجام می‌دادند در آزمون‌های کلی عملکرد مغزی نیز کمی امتیاز بالاتری کسب کردند
- هیچ عارضه جدی یا مرگ ناشی از ورزش گزارش نشد
پروفسور امی برودتمن، سرپرست این تحقیق، گفت: هم گروهی که ورزش هوازی انجام داد و هم گروهی که فقط تمرین‌های کششی و تعادلی داشت، کاهش حجم مغز کمتری نسبت به کسانی داشتند که هیچ فعالیتی نداشتند. در واقع، تغییرات مغز در این افراد شبیه کسانی بود که اصلاً سکته نکرده بودند. این یافته نشان می‌دهد که هر نوع فعالیت بدنی، حتی ساده‌ترین‌ها، می‌تواند از مغز محافظت کند.
محدودیت‌های مطالعه
- تنها ۱۰۴ نفر مطالعه را به پایان رساندند، که این تعداد توان تشخیص اثرات ظریف را محدود می‌کند
- گروه تحت کنترل غیرفعال نبودند و تمرین‌های کششی و تعادلی خود می‌توانند به بهبود مغز کمک کنند
- تعداد زنان و افراد با تحصیلات بالاتر در این تحقیق کم بود، بنابراین تعمیم نتایج دشوار است
- مشخص نیست بهبود عملکرد مغزی تا چه اندازه در زندگی روزمره معنا دارد
این تحقیق نشان می‌دهد که ورزش هوازی ساختارمند همراه با تمرین‌های مقاومتی را می‌توان با اطمینان از دو ماه پس از سکته مغزی برای بیماران تجویز کرد. پیام کلی آن است که هر نوع ورزش، چه هوازی و چه تمرین‌های تعادلی و کششی، می‌تواند به بازماندگان سکته در حفظ سلامت مغز کمک کند.
