جدیدترین درمان تحریک عمقی مغز با تحریک نواحی خاص مغز باعث بهبود عملکرد حرکتی و بازآرایی مسیرهای عصبی در افراد مبتلا به آسیب نخاعی میشود.
به گزارش تکناک، یک حادثه اسکی در سال 2006 باعث شد که ولفگانگ یاگر 54 ساله، دچار آسیب نخاعی شود و از آن زمان محدود به صندلی چرخدار شد. اما با استفاده از یک درمان جدید، او به تدریج توانسته است تحرک خود را بازیابی کند و مسافتهای کوتاهی را راه برود.
یاگر در یک آزمایش بالینی که برای درمان آسیبهای نخاعی (SCI) توسط دانشگاه EPFL و بیمارستان دانشگاهی لوزان (CHUV) انجام شد، شرکت کرد.
در این آزمایش به شرکتکنندگان تحریک عمقی مغز (DBS) در ناحیهای خاص از مغز به نام هیپوتالاموس جانبی (LH) داده شد.
حالا مشخص شده است این ناحیه که پیش از این تنها به کارهایی مثل بیداری و تغذیه مربوط میشد، در کنترل حرکت پاها و حتی بهبود حرکتی نیز نقش دارد.
این درمان به طرز شگفتانگیزی باعث بهبودی قابل توجه در عملکرد پاها در افرادی با آسیب نخاعی جزئی شد. این درمان توانسته است توانایی راه رفتن این افراد را بدون نیاز به کمک بهبود بخشد.
یاگر در این باره گفت: «به لطف این درمان، در تعطیلات سال گذشته چند قدم راه رفتن به سمت دریا برایم مشکلی نداشت. همچنین میتوانم به راحتی به وسایل داخل کاببینتهای آشپزخانهام دسترسی پیدا کنم.»
فهرست مطالب
بازگرداندن رشتههای عصبی باقیمانده در مغز
تحریک عمقی مغز یک روش جراحی است که برای درمان اختلالات حرکتی مانند بیماری پارکینسون استفاده میشود. در این روش، الکترودهایی در مغز کاشته میشود تا فعالیت عصبی را تنظیم و حرکت را کنترل کند.
در رویکرد جدید، از تحریک عمقی مغز (DBS) در ناحیهای از مغز به نام هیپوتالاموس جانبی برای درمان فلج جزئی استفاده میشود. با تحریک این ناحیه، محققان توانستهاند مسیرهای عصبی غیرفعال را دوباره فعال کنند.
نتایج درمان DBS بلافاصله است و برای طولانیمدت باقی میماند. به عنوان مثال، این درمان به طور فوری توانایی راه رفتن را در طول درمان بهبود بخشید، همچنین باعث بهبودهای ماندگار در عملکرد حرکتی شد.
این روش باعث تغییر در رشتههای عصبی باقیمانده شد، که پس از آسیب هنوز زنده ماندهاند و بهبودهای دائمی در سیستم عصبی ایجاد کرد.
گرگوار کورتین یکی از محققان این مطالعه گفت: «ما یاد گرفتیم که چگونه از یک ناحیه کوچک مغز که در گذشته ناشناخته بود، برای حرکت استفاده کنیم تا این اتصالات باقیمانده را فعال و بهبودی عصبی در افراد مبتلا به آسیب نخاعی را تقویت نماییم.»
بازخورد بیماران آسیب نخاعی در زمان واقعی
برای انجام جراحی، ابتدا اسکنهای مغزی دقیق از بیماران انجام شد. این اسکنها امکان قرار دادن الکترودهای کوچک در ناحیه مغزی مورد نظر را فراهم کردند.
در طول درمان، تحریک مغز در حالی که بیمار هوشیار بود، انجام میشد و بیماران در زمان درمان بازخورد میدادند. به عنوان مثال، اولین بیمار بلافاصله گفت که احساس حرکت در پاهای خود دارد. با افزایش تحریک نیز گفت: «احساس میکنم میخواهم راه بروم!»
جوسلین بلوش، جراح اعصاب و استاد بیمارستان دانشگاهی لوزان (CHUV) نیز بیان کرد: «این بازخورد فوری نشان داد که ما ناحیه درست را هدف قرار دادهایم، حتی اگر این ناحیه در گذشته هیچ ارتباطی با کنترل پاها در انسانها نداشت.»
محققان یک روش چند مرحلهای برای شناسایی نقش هیپوتالاموس جانبی در بهبود حرکت طراحی کردند.
آنها ابتدا کار خود را با نقشهبرداری از مغز برای درک عملکرد آن در حرکت شروع کردند و سپس آزمایشهایی روی نمونههای حیوانی انجام دادند تا مدارهای عصبی خاصی که در بهبودی نقش دارند را شناسایی کنند.
در نهایت، این یافتهها را به آزمایشهای بالینی روی دو شرکتکننده انسانی منتقل کردند. این نتایج راههای جدیدی را برای بهبود درمانهای آسیب نخاعی (SCI) باز میکند.
یافتهها در مجله *Nature Medicine* منتشر شده است.