آکادمی سوئد روز پنجشنبه اعلام کرد که لاسلو کراسناهورکایی، نویسنده برجسته و پستمدرن مجارستانی، برنده جایزه نوبل ادبیات ۲۰۲۵ شده است.
به گزارش تکناک، هیئت داوران دلیل این انتخاب را «آفرینش مجموعهای از آثار تأثیرگذار و آیندهنگرانه که در میانه هراس آخرالزمانی، قدرت نجاتبخش هنر را بازتأیید میکند»، عنوان کرده است.
در بیانیه رسمی آکادمی آمده است:
«نگاه هنری کراسناهورکایی کاملاً رها از توهم است. او در آثار خود شکنندگی نظم اجتماعی را آشکار میسازد و همزمان ایمان خود را به قدرت جاودان هنر حفظ میکند.»
کراسناهورکایی که اکنون ۷۱ سال دارد، نخستین برنده مجارستانی نوبل ادبیات پس از ایمه کرتس در سال ۲۰۰۲ است. آثار او در چهار دهه اخیر به دلیل نثر پیچیده، جملههای طولانی و فضای مالیخولیایی، تحسین منتقدان بینالمللی را برانگیختهاند.
او علاوه بر نویسندگی، فیلمنامهنویس شناختهشدهای نیز میباشد و همکاری نزدیک و ماندگاری با بلا تار، فیلمساز صاحبنام مجارستانی دارد. بسیاری از رمانهای او از جمله «ساتانتانگو» (۱۹۸۵) و «اندوه مقاومت» (۱۹۸۹) توسط بلا تار به فیلمهای سینمایی تبدیل شدهاند. همچنین کراسناهورکایی فیلمنامه آثار شاخصی مانند: «محکومیت» (۱۹۸۸)، نسخه هفتساعته «ساتانتانگو» (۱۹۹۴)، «هارمونیهای ورکمایستر» (۲۰۰۰) و «اسب تورین» (۲۰۱۱) را نوشته است. فیلم آخر، به عنوان یکی از عمیقترین آثار فلسفی بلا تار شناخته میشود.

کراسناهورکایی پیشتر موفق به کسب جوایز بینالمللی متعددی از جمله جایزه «منبوکر بینالمللی» در سال ۲۰۱۵ و جایزه «کتاب ملی آمریکا» برای ادبیات ترجمهشده در سال ۲۰۱۹ شده بود. منتقدان آثار او را در مرز میان ادبیات و فلسفه میدانند و سوزان سونتاگ، نویسنده آمریکایی، پیشتر از او به عنوان «استاد معاصر مجارستانی آخرالزمان» یاد کرده بود.
با دریافت این جایزه، کراسناهورکایی در کنار نویسندگان بزرگی مانند: ارنست همینگوی، تونی موریسون، باب دیلن و کازوئو ایشیگورو قرار گرفت. جایزه نوبل ادبیات تاکنون ۱۱۷ بار به ۱۲۱ نویسنده اهدا شده است.
سال گذشته، هان کانگ نویسنده اهل کره جنوبی، این جایزه را برای آثاری دریافت کرد که به «مصائب تاریخی و شکنندگی حیات انسانی» میپردازند.
جایزه نوبل ادبیات، چهارمین جایزهای است که در هفته نوبل ۲۰۲۵ اعلام شده است و پس از جوایز پزشکی، فیزیک و شیمی قرار میگیرد. هر برنده نوبل، مبلغی معادل ۱۱ میلیون کرون سوئدی (حدود یک میلیون یورو)، به همراه مدال طلا و دیپلم افتخار دریافت میکند.
بر اساس برنامه رسمی، مراسم اعطای جوایز نوبل در ۱۰ دسامبر، همزمان با سالروز درگذشت آلفرد نوبل در سال ۱۸۹۶ برگزار خواهد شد.