تحقیقات جدید نشان می‌دهد که زایمان می‌تواند بر سن بیولوژیکی زنان تأثیر بگذارد.
به گزارش تکناک، بارداری یک شاهکار باورنکردنی و زیبا در زیست‌شناسی انسان است. بدن یک زن برای حمایت از جنین در حال رشد، دستخوش تغییرات قابل‌توجهی می‌شود و برای آزمایش نهایی استقامت بدن یعنی زایمان آماده می‌شود. با این حال، تحقیقات جدید نشان می‌دهد که این فرآیند فیزیولوژیکی شدید می‌تواند بر سن بیولوژیکی زن نیز تأثیر بگذارد.
سفر سلولی بارداری
مطالعات جدید نشان می‌دهد که بارداری ممکن است به‌طور موقت سلول‌ها را تا دو سال پیر کند. تصور می‌شود که این تسریع پیری بیولوژیکی با استرس شدیدی که بدن در طول بارداری متحمل می‌شود، مرتبط است و مشابه تغییراتی است که در فرآیندهای پیری معمولی مشاهده می‌شود.
همانطور که وب‌سایت Science.org گزارش می‌دهد، دانشمندان در طول بارداری تغییراتی را در نشانگرهای اپی‌ژنتیک مشاهده کرده‌اند که این نشانگرها برچسب‌های شیمیایی هستند که بر عملکرد ژن‌های ما تأثیر می‌گذارند.
به‌تازگی گروهی از محققان دانشکده پزشکی هاروارد به سرپرستی دکتر وادیم گلادیشف، تغییرات اپی‌ژنتیکی را در زنان باردار بررسی کردند. این تغییرات، تغییرات شیمیایی هستند که بر فعالیت ژن تأثیر می‌گذارند بدون اینکه خود کد DNA را تغییر دهند.
این تغییرات سن بیولوژیکی ما را که ساییدگی و پارگی سلولی را اندازه‌گیری می‌کند، ردیابی می‌کند و سرنخ‌هایی درباره آسیب‌پذیری ما در برابر بیماری‌های آینده ارائه می‌دهد.
جالب است که به نظر می‌رسد برخی از این پیری سلولی در ماه‌های پس از زایمان برعکس می‌شود، اگرچه این مسئله برای همه یکسان نیست. در حالی که این مسئله تا حدودی پیش‌بینی می‌شد، میزان جوانسازی برای محققان تعجب‌آور بود.
اگرچه مشخص نیست که آیا این تغییر نمایانگر جوانسازی واقعی است یا خیر، پتانسیل مطالعات آینده برای بررسی ارتباط بین این تغییر مشاهده شده و پیامدهای سلامت بلندمدت و طول عمر را دارد.
یافته‌های موازی جالب
تحقیقات نشان می‌دهد که پیری بیولوژیکی همیشه خطی نیست و این مسئله واقعیتی است که کایران اودانل، یکی از محققان دانشکده پزشکی ییل را شگفت‌زده کرد. این درک با یافته‌های گروه تحقیقاتی خود او در کنار یک مطالعه موازی در هاروارد که تأثیر بارداری بر سن بیولوژیکی را بررسی می‌کند، مطابقت دارد.
برخلاف مطالعه کوچکتر هاروارد، گروه تحقیقاتی اودانل نمونه‌های خون 119 نفر را در طول بارداری و بعد از آن تجزیه و تحلیل کردند و فرصتی برای تأیید و گسترش مطالعه قبلی ارائه دادند.
همچنین گروه تحقیقاتی اوادنل اصلاحات اپی‌ژنتیک به ویژه متیلاسیون DNA را مورد بررسی قرار دادند. فرآیند متیلاسیون DNA ، گروه‌های متیل را به ژن‌ها اضافه می‌کند و فعالیت آنها را تغییر می‌دهد. از آنجایی که این تغییرات به‌طور طبیعی با افزایش سن انباشته می‌شوند، می‌توانند نشان‌دهنده تسریع یا کند شدن پیری بافت باشند.
در واقع نمونه‌های خون در اوایل، اواسط و اواخر بارداری سطوح بالاتری از سایش و پارگی بیولوژیکی را از حد انتظار نشان دادند. الگوهای متیلاسیون DNA نشان داد که سن بیولوژیکی شرکت‌کنندگان 1-2 سال بیشتر از سن تقویمی واقعی آنها بود. این موضوع نشان می‌دهد که استرس بارداری ممکن است به‌طور موقت پیری بیولوژیکی را سرعت ببخشد.
قابل توجه است که این روند در 68 شرکت‌کننده که از آنها سه ماه پس از زایمانشان نمونه گرفته شد، برعکس شد. با تغییرات مشاهده شده بر اساس الگوریتم‌های مورد استفاده، سن بیولوژیکی آنها 3 تا 8 سال جوانتر از دوران اولیه بارداری به نظر می‌رسید. این تأثیر در زنانی که وزن قبل از بارداری بالاتری داشتند، اندکی کمتر بود، اما در زنان شیرده انحصاری بیشتر بود.
عواملی که اهمیت دارند
کارشناسان تاکید می‌کنند که یافته‌های منتشر شده در مجله Cell Metabolism نباید به‌عنوان بد بودن بارداری یا پیر شدن تفسیر شود. به نظر می‌رسد چندین عامل بر میزان و اینکه آیا سن بیولوژیکی به عقب باز می‌گردد یا خیر، تأثیر می‌گذارد که عبارتند از:
وزن بدن قبل از بارداری: زنانی که قبل از بارداری در بهترین محدوده وزن سالم بودند، ممکن است پس از زایمان، تغییر کمتری در روند پیری سلولی مشاهده کنند.
تغذیه انحصاری با شیر مادر: این امر کاهش قابل‌توجهی در سن بیولوژیکی در مقایسه با تغذیه با شیشه شیر یا رویکرد ترکیبی مرتبط است. مشخص نیست که آیا پیری موقت در دوران بارداری تأثیر محسوسی بر خطرات سلامتی بعدی یا طول عمر کلی مادر دارد یا خیر.
محققان هنوز در حال تحقیق برای کشف شبکه پیچیده ارتباطات بین بارداری و پیری هستند. در حالی که دانشمندان هشدار می‌دهند که این یافته‌ها به معنای تغییر امید به زندگی نیست، این اکتشافات چند نکته کلیدی را نشان می‌دهند:
بر کسی پوشیده نیست که بارداری از نظر فیزیکی بسیار دشوار است. این تحقیق تاکید می‌کند که تغییراتی که در این دوره رخ می‌دهند، فراتر از فرآیندهای آشکار و تأثیرگذار در سطح سلولی است.
یافته‌ها نشان می‌دهد که پیری بیولوژیکی در دوران بارداری ممکن است برای برخی از مادران دائمی نباشد. تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا یک اثر جوانسازی واقعی وجود دارد و چه چیزی باعث آن می‌شود، مورد نیاز است.
بارداری روی همه افراد به‌صورت یکسان تأثیر نمی‌گذارد و تأثیر آن بر پیری ممکن است بر اساس سلامت قبل از بارداری و انتخاب‌های پس از زایمان متفاوت باشد.
تمرکز بر سلامت مادر
این حوزه از تحقیقات برای بهبود نتایج سلامت مادر ضروری است. دانشمندان امیدوارند علائم زنانی را که در معرض خطر بیشتر عوارض سلامتی مرتبط با اثرات پیری بارداری هستند، شناسایی کنند. این دانش می‌تواند منجر به مداخلات مناسب برای تضمین سلامت و رفاه مادران در سال‌های آینده شود.
دکتر کایران اودانل خاطرنشان می‌کند که نباید هیچگونه فشار مضاعفی روی مادران باشد. در عوض تمرکز باید بر حمایت بهتر، تامین مالی برای تحقیقات سلامت مادران و تعیین سیاست‌هایی باشد که برای اولویت‌بندی سلامت مادران قبل، حین و پس از بارداری طراحی شده‌اند.
