بسیاری از افراد ممکن است دچار کیست تخمدان شوند، اما اغلب نمی دانند که کیست دارند. به طور کلی، حدود 8 درصد از افرادی که عادت ماهانه منظم دارند و دچار کیست تخمدان می شوند، علائمی دارند که نیاز به درمان دارند.
به گزارش تکناک، کیست تخمدان، کیسه ای پر از مایع است که رو یا داخل تخمدان رشد می کند. در بیشتر موارد، کیست تخمدان هیچ علائمی ایجاد نمی کند، اما اگر رشد کند، خونریزی کند، باز شود یا پیچ بخورد، می تواند باعث نفخ، درد، حالت تهوع، استفراغ و تغییر در عادات روده شود.
علائم رایج
درست است که فرد ممکن است که هیچ علائمی نداشته باشد یا حتی متوجه کیست تخمدان نشود اما برخی از افراد ممکن است علائم ناراحت کننده ای را تجربه کنند. در برخی موارد، اگر علائمی وجود داشته باشد، ممکن است این علائم نشان دهنده یک بیماری زمینه‌ای باشد که این بیماری زمینه ای ممکن است باعث ایجاد کیست شده باشد، مانند آندومتریوز یا عفونت لگن.
اگرچه انواع مختلفی از کیست تخمدان وجود دارد، اما بسیاری از آنها علائم مشابهی دارند. برخی از این علائم عبارتند از:
- نفخ
- درد هنگام دفع مدفوع
- درد شدید در هنگام خونریزی قاعدگی
- درد هنگام رابطه جنسی
- تهوع و استفراغ
- تغییر در عادات روده
علائم کیست عملکردی
برخی از شایع ترین کیست های تخمدان، کیست های عملکردی هستند که عبارتند از:
- کیست های فولیکولی: این کیست ها در صورتی ایجاد می شوند که فولیکول تخمدان، در طول تخمک گذاری تخمک را آزاد نکند. فولیکول تخمدان پر از مایع می شود و به کیست تبدیل می شود.
- کیست جسم زرد: اگر خون در جسم زرد (که عضوی موقتی است که در باروری نقش دارد) پر شود، ممکن است کیست تشکیل شود. جسم زرد پس از آزاد شدن تخمک توسط فولیکول تخمدان در طی تخمک گذاری تشکیل می شود.
- کیست تکا لوتئین: اغلب این کیست ها یکی از عوارض هورمون درمانی در افراد مبتلا به ناباروری هستند.
اگر کیست باعث پیچ خوردن تخمدان شود، ممکن است فرد علائم کیست عملکردی را تجربه کند. این مسئله به عنوان پیچ خوردگی تخمدان شناخته می شود که می تواند خون رسانی به تخمدان را مسدود کند. سایر علائمی که می تواند با کیست های عملکردی همراه باشد عبارتند از:
- نفخ
- درد در هنگام دفع مدفوع، قاعدگی و مقاربت
- احساس درد حین حرکت
- تهوع و استفراغ
- تغییرات در خونریزی قاعدگی (که در کیست های جسم زرد شایع تر از کیست های فولیکولی است)
- لکه بینی بین دوره های قاعدگی
علائم کیست اندومتریوما
آندومتریوم ها که به عنوان کیست های شکلاتی نیز شناخته می شوند، پر از خون غلیظ و قرمز تیره هستند. این کیست‌ها با اندومتریوز رخ می‌دهند که اندومتریوز وضعیتی است که در آن بافتی شبیه به بافتی که معمولاً داخل رحم را می‌پوشاند، در خارج از رحم رشد می‌کند.
برخلاف کیست های عملکردی، اندومتریوما می توانند باعث درد شدید شود. بیشتر اوقات وقتی این نوع کیست وجود داشته باشد، هنگام خونریزی قاعدگی، فرد درد شدیدی را تجربه خواهد کرد. معمولاً درد دو تا سه روز قبل از قاعدگی شروع می شود و مدت کوتاهی پس از شروع خونریزی از بین می رود.
توجه به این نکته مهم است که همه کسانی که کیست اندومتریوما دارند علائمی را تجربه نمی کنند. در این نوع کیست ممکن است علاوه بر خونریزی دردناک قاعدگی، علائم زیر را نیز تجربه کنید:
- نفخ
- کمر درد
- جریان خون سنگین در طول دوره های قاعدگی
- درد هنگام مدفوع یا ادرار کردن
- ادرار مکرر
- تهوع و استفراغ
علائم سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS)
سندرم تخمدان پلی کیستیک (PCOS) وضعیتی است که باعث می شود بدن زن، هورمون های جنسی مردانه اضافی به نام آندروژن تولید کند. میزان بالای آندروژن، تخمدان ها را از ارسال سیگنال هایی به مغز که زمان تخمک گذاری را کنترل می کند، باز می دارد. بدون این سیگنال ها، فولیکول های تخمدان، تخمک را آزاد نمی کنند. فولیکول های متعدد می توانند بزرگتر شوند و شبیه کیست به نظر برسند، اما در واقع آنها کیست تخمدان نیستند.
با این حال، این فولیکول های بزرگ شده همچنان می توانند علائم دردناکی مانند موارد زیر داشته باشند:
- خونریزی، قاعدگی نامنظم
- درد
- رشد موهای زائد روی صورت، سینه، شکم و ران
- افزایش وزن
- آکنه
- چرب شدن پوست
- ناباروری یا مشکل در باردار شدن
علائم کیست درموئید
کیست‌های درموئید زمانی ایجاد می‌شوند که یک نوع بافت زیر سلول‌های پوست و غدد چربی جمع شود. غدد چربی، چربی تولید می کنند که به آن چربی سبوم نیز می گویند که می تواند در داخل کیست تجمع پیدا کند. مانند کیست های عملکردی، ممکن است فرد حتی متوجه نشود که کیست درموئید دارد.
با این حال، در موارد نادر، کیست درموئید می تواند پاره شود و علائمی ایجاد کند. یک مطالعه منتشر شده در سال 2020 نشان داد که در بین افراد مبتلا به کیست درموئید پاره شده، علائم معمولاً عبارتند از:
- درد
- تورم در شکم
- تب
- تهوع و استفراغ
- تغییر در عادات روده
علائم کیست سرطانی
اگرچه بسیار نادر است، اما سرطان تخمدان ممکن است به دلیل کیست ایجاد شود. خانم های یائسه، نسبت به افرادی که به طور منظم قاعدگی و تخمک گذاری دارند، در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به کیست های سرطانی هستند.
اگر سرطان تخمدان در نتیجه یک کیست ایجاد شود، علائمی مانند موارد زیر را دارد:
- نفخ
- درد هنگام رابطه جنسی
- مشکل در خوردن یا احساس سیری سریع
- احساس ادرار ناگهانی
- یبوست و اسهال
- خستگی
- تهوع و استفراغ
-
کاهش وزن
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟
به طور معمول، کیست های تخمدان به خودی خود در عرض 8 تا 12 هفته از بین می روند. با این حال، اگر کیست تخمدان شرایطی مانند شرایط زیر را داشته باشد، بهتر است با یک متخصص مشورت کنید:
- بیش از 12 هفته باقی ماند
- علائمی ایجاد می کند که از بین نمی روند
- بزرگتر از 10 سانتی متر باشد
اگر به سن یائسگی نزدیک یا یائسه هستید، بهتر است در صورت بروز علائم کیست تخمدان، با یک متخصص مشورت کنید تا مطمئن شوید که کیست شما سرطانی نیست.
اگر علائمی مانند درد شدید یا خونریزی غیرطبیعی واژن دارید، فوراً به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه پیچ خوردگی یا خونریزی داخلی باشد که فرد با مراجعه زودهنگام، می تواند از تشخیص و درمان مناسب بهره مند شود.
