پونه کوهی گیاهی از خانواده نعناع و گیاه بومی اروپا، آسیا و مدیترانه است. از این گیاه معمولاً برای طعم دادن به غذاهای ایتالیایی و مکزیکی استفاده می شود.
به گزارش تکناک، روغن پونه کوهی که با همان نام روغن پونه کوهی یا عصاره پونه کوهی نیز شناخته می شود، از قسمت های مختلف گیاه پونه کوهی استخراج می شود. این روغن دارای خواص آنتی اکسیدانی، ضد باکتریایی و ضد التهابی است که ممکن است عفونت را درمان کند و سلامت روده و غیره را بهبود بخشد.
در این مطالب ما همه چیزهایی که باید در مورد این روغن گیاهی پرکاربرد بدانید را برای شما آورده ایم.
روغن پونه کوهی چه به صورت موضعی و چه خوراکی مصرف شود، پتانسیل درمان بیماری های مختلف به ویژه عفونت های باکتریایی را دارد.
با این حال توجه به این نکته مهم است که بیشتر تحقیقات در مورد این روغن در آزمایشگاه یا روی حیوانات انجام شده است. بنابراین نمی‌توانیم با اطمینان بگوییم که این مزایا برای انسان‌ها نیز صدق می‌کند.
در ادامه نگاهی دقیق تر به فواید شگفت انگیز روغن پونه کوهی می اندازیم.
سرشار از آنتی اکسیدان
پونه کوهی به هر دو صورت تازه و خشک دارای خواص آنتی اکسیدانی قوی است. آنتی اکسیدان ها موادی هستند که ممکن است رادیکال های آزاد را تثبیت کرده و از آسیب سلولی در بدن جلوگیری کنند.
روغن پونه کوهی به طور ویژه ای سرشار از آنتی اکسیدان های کارواکرول، تیمول و اکتاکوزانول است که به نظر می رسد مسئول بیشتر مزایای سلامتی این گیاه هستند.
یک مطالعه آزمایشگاهی انجام شده نشان داد که درمان سلول ها با عصاره پونه کوهی قبل از قرار دادن آنها در معرض پراکسید هیدروژن، استرس اکسیداتیو ناشی از پراکسید هیدروژن را خنثی می کند.
استرس اکسیداتیو شرایطی است که زمانی رخ می دهد که رادیکال های آزاد ناپایدار زیادی در بدن وجود داشته باشد و آنتی اکسیدان کافی برای خلاص شدن از شر آنها وجود نداشته باشد. استرس اکسیداتیو طولانی مدت می تواند منجر به پیری و التهاب مزمن شود.
ممکن است به کاهش التهاب کمک کند
هر دو شکل روغن پونه کوهی و اسانس پونه کوهی دارای خواص ضد التهابی هستند.
یک مطالعه روی موش ها نشان داد که استفاده موضعی از عصاره پونه کوهی التهاب ناشی از پروپیونی باکتریوم آکنه را کاهش می دهد که باکتری است که می تواند باعث التهاب پوست و آکنه شود.
مطالعه دیگری نشان داد که کارواکرول که آنتی اکسیدان اصلی پونه کوهی است، التهاب و میزان کلسترول خون را در موش هایی که از رژیم غذایی پرچرب تغذیه می کردند، کاهش می دهد.
علاوه بر این، یک مطالعه بر روی سلول های پوست انسان نشان داد که اسانس پونه کوهی ممکن است به مبارزه با التهاب، بهبود زخم، تقویت سیستم ایمنی و حتی محافظت در برابر سرطان کمک کند.
با این حال، توجه به این نکته ضروری است که اسانس پونه کوهی ممکن است اثر سمی بر روی برخی از سلول ها داشته باشد. قبل از اینکه بتوان آن را به طور معمول برای آرام کردن التهاب توصیه کرد، مطالعات انسانی بیشتری مورد نیاز است.
خواص آنتی باکتریال
روغن پونه کوهی با محتوای بالای کارواکرول خود در صورت استفاده موضعی، برای درمان عفونت های باکتریایی نویدبخش است.
یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که روغن پونه کوهی فعالیت ضد باکتریایی قابل توجهی را در برابر 11 نوع باکتری که به چندین آنتی بیوتیک مقاوم هستند، از خود نشان داد.
مطالعات دیگر نشان می دهد که اسانس پونه کوهی ممکن است اثرات محافظتی در برابر چندین نوع باکتری از جمله باکتری های مرتبط با مسمومیت غذایی و حفره های دندانی داشته باشد.
با این حال به دلیل نگرانی های ایمنی و مسمومیت، اسانس پونه کوهی نباید به صورت خوراکی مصرف شود مگر اینکه توسط یک پزشک توصیه شود.
بهبود عملکرد تنفسی کمک می کند
پونه کوهی از دیرباز در طب سنتی برای درمان بیماری های تنفسی از جمله آسم، سرفه و برونشیت استفاده می شده است.
دو آزمایش نشان دادند که مکمل‌های کارواکرول التهاب، عملکرد ریه و علائم تنفسی را در بیماران مبتلا به آسیب ریه و آسم بهبود می‌بخشد.
سلامت دستگاه گوارش را بهبود می بخشد
روغن پونه کوهی به طور سنتی برای درمان مشکلات گوارشی مانند سوء هاضمه، اسهال و ناراحتی معده استفاده می شده است.
اگرچه تحقیقات انسانی محدود است، اما شواهدی وجود دارد که روغن پونه کوهی ممکن است از رشد باکتری های مضر در روده جلوگیری کند یا آن ها را از بین ببرد.
یک مطالعه نشان داد که برخی فرآورده های گیاهی به عنوان مثال پونه کوهی، ممکن است به اندازه آنتی بیوتیک ها در درمان رشد بیش از حد باکتری های روده کوچک (SIBO) موثر باشد.
SIBO یک بیماری نسبتاً شایع است که به دلیل رشد بیش از حد باکتری در روده کوچک باعث درد شکمی، گاز، نفخ و اسهال می شود.
اعتقاد بر این است که فواید پونه کوهی برای سلامت روده به دلیل محتوای کارواکرول و تیمول آن است که خواص ضد التهابی، ضد باکتریایی و آنتی اکسیدانی دارد.
خواص ضد قارچی
پونه کوهی ممکن است به مبارزه با عفونت های قارچی کمک کند.یک مطالعه در سال 2022 نشان داد که اسانس پونه کوهی در برابر کاندیدا آلبیکنس که نوعی مخمر (قارچ) می باشد، موثر است.
زمانی که این باکتری خارج از کنترل رشد کند، ممکن است باعث عفونت برفک و قارچ شود. در موارد شدید، ممکن است باعث عفونت در جریان خون، قلب، مغز یا کلیه ها شود.
رشد بیش از حد کاندیدا ممکن است بیماری های التهابی روده مانند بیماری کرون و کولیت اولسراتیو را بدتر کند.
علاوه بر این، یک مطالعه در سال 2020 روی 20 بیمار نشان داد که یک ضد قارچ موضعی حاوی پونه کوهی، باعث بهبود قارچ ناخن می شود. البته این ضد قارچ چندین ترکیب دیگر داشت که همین موضوع تعیین اینکه آیا روغن پونه کوهی به تنهایی همین نتایج را ایجاد می کند، دشوار است.
نحوه استفاده از روغن پونه کوهی
گیاه پونه کوهی گیاهی چوبی و چند ساله با برگ های سبز تیره و بیضی شکل است که کمی کدر هستند. بیشتر مکمل ها با استفاده از برگ ها و ساقه های این گیاه ساخته می شوند.
مکمل های روغن پونه کوهی به طور گسترده در کپسول ها، ژل های نرم و تنتورهای مایع طراحی شده برای مصرف خوراکی در دسترس هستند.
اکثر تولید کنندگان، مصرف روغن پونه کوهی را همراه با وعده های غذایی برای به حداقل رساندن عوارض جانبی احتمالی و افزایش جذب توصیه می کنند.
اسانس پونه کوهی نیز برای خرید موجود است. محصولات مشتق از پونه کوهی باید قبل از استفاده روی پوست با روغن حامل رقیق شوند. اسانس ها از جمله اسانس پونه کوهی بسیار غلیظ هستند و نباید به صورت خوراکی مصرف شوند.
میزان مصرف
به دلیل کمبود تحقیقات انسانی، دوز توصیه شده خاصی برای روغن پونه کوهی وجود ندارد.
با این حال، بیشتر روغن های مکمل های پونه کوهی دارای توصیه های دوز بر روی برچسب ارائه شده توسط سازنده هستند. این توصیه ها معمولاً بر اساس غلظت ترکیبات مفید مانند کارواکرول و تیمول است.
آیا روغن پونه کوهی بی خطر است؟
عصاره های روغن پونه کوهی بدون نسخه (OTC) به طور کلی ایمن (GRAS) شناخته می شوند. پونه کوهی ممکن است در برخی افراد واکنش های آلرژیک ایجاد کند. اگر به سایر گیاهان از خانواده Lamiaceae مانند ریحان، نعناع و مریم گلی حساسیت دارید، از مصرف آن اجتناب کنید.
همچنین در صورت بارداری یا شیردهی باید از مصرف مکمل های پونه کوهی خودداری کرد. مصرف پونه کوهی در مقادیر بیشتر از آنچه معمولا در غذا یافت می شود ممکن است باعث سقط جنین شود.
با توجه به تحقیقات محدود، کودکان باید از مصرف روغن پونه کوهی اجتناب کنند، مگر اینکه پزشک اطفال به آنها توصیه کند.
مقادیر زیاد پونه کوهی ممکن است خطر خونریزی را افزایش دهد. افرادی که مقادیر زیادی عصاره پونه کوهی مصرف می کنند باید دو هفته قبل از جراحی مصرف آن را قطع کنند.
تحقیقات کافی برای تعیین بی خطر بودن اسانس پونه کوهی هنگام استفاده روی پوست یا مصرف خوراکی وجود ندارد.
تداخلات دارویی
روغن پونه کوهی ممکن است با داروهای تجویزی و مکمل های زیر تداخل داشته باشد:
- داروهای رقیق کننده خون: پونه کوهی ممکن است خطر خونریزی و کبودی را در افرادی که داروهای رقیق کننده خون مصرف می کنند، افزایش دهد.
- داروهای دیابت: پونه کوهی ممکن است میزان قند خون را کاهش دهد. مصرف آن با داروهای دیابت ممکن است باعث کاهش بیش از حد قند خون شود.
- مکمل های مس، آهن و روی: پونه کوهی ممکن است جذب مس، آهن و روی را در بدن کاهش دهد. اکثر تولید کنندگان توصیه می کنند که پونه کوهی را دو ساعت قبل یا بعد از این مکمل ها مصرف کنید.
- گیاهانی که ممکن است فرآیند لخته شدن خون را کند کنند: پونه کوهی ممکن است خطر خونریزی را در صورت ترکیب با سیر، زنجبیل، جینکو و سایر مکمل هایی که لخته شدن خون را کند می کنند، افزایش دهد.
- گیاهانی که ممکن است قند خون را کاهش دهند: پونه کوهی در ترکیب با خربزه تلخ، کروم، آلوئه و سایر مکمل هایی که قند خون را کاهش می دهند، ممکن است باعث کاهش بیش از حد قند خون شود.
هیچ مدرکی وجود ندارد که نشان دهد پونه کوهی با هر غذای دیگری تداخل دارد. مانند تمام مکمل‌ها، روغن پونه کوهی قبل از فروش توسط سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) از نظر ایمنی ارزیابی نمی‌شود.
اگرچه برگ های تازه پونه کوهی به اندازه عصاره پونه کوهی قوی نیستند، اما برای مصرف در مقادیر متوسط، بی خطر هستند.
مصرف پونه کوهی در طبیعت به طور کلی توصیه نمی شود، زیرا این احتمال وجود دارد که با گیاهان مضر اشتباه گرفته شود.
آیا می توان روغن پونه کوهی را بیش از حد مصرف کرد؟
هیچ حد بالایی برای مصرف روغن پونه کوهی وجود ندارد. با این حال مصرف بیش از آنچه سازنده توصیه می کند، می تواند خطر عوارض جانبی و نگرانی های ایمنی را افزایش دهد.
عوارض جانبی روغن پونه کوهی
روغن پونه کوهی به طور کلی به خوبی توسط بدن تحمل می شود. با این حال، مصرف مقادیر زیاد ممکن است منجر به اثرات منفی شود، از جمله موارد زیر شود:
- درد شکم
- سوزش سردل
- یبوست
- اسهال
- حالت تهوع
- استفراغ
- سردرد
- سرگیجه
اسانس پونه کوهی در صورت استفاده موضعی در غلظت های بیشتر از 1% ممکن است باعث تحریک پوست شود.
