مطالعه جدید محققان نشان می‌دهد که با پیروی از رژیم‌های غذایی گیاهخواری و کتوژنیک، یک سری پاسخ‌های ایمنی متمایز به سرعت رخ می‌دهند.
به گزارش تکناک، محققان مؤسسه ملی سلامت (NIH) در یک مطالعه کوچک، تغییرات سریع و مشخصی در سیستم ایمنی بدن افرادی که تحت رژیم غذایی گیاهخواری یا کتوژنیک (کتو نیز نامیده می‌شود) بودند، مشاهده کردند.
دانشمندان واکنش‌های بیولوژیکی مختلف افرادی که به‌طور متوالی رژیم‌های گیاهخواری و کتو داشتند را به مدت دو هفته تحت نظر داشتند. آنها به این نتیجه رسیدند که رژیم گیاهخواری پاسخ‌های مرتبط با ایمنی ذاتی که اولین خط دفاعی غیر اختصاصی بدن در برابر عوامل بیماری‌زا است را بر می‌انگیزد، در حالی که رژیم کتو پاسخ‌های مرتبط با ایمنی تطبیقی که ایمنی خاص پاتوژن‌ها است که از طریق قرار گرفتن در معرض در زندگی روزمره و واکسیناسیون ایجاد می‌شود، بر می‌انگیزد. تغییرات متابولیک و جابه‌جایی در میکروبیوم‌ها یا همان اجتماعات باکتری‌های ساکن در روده نیز در شرکت‌کنندگان مشاهده شد.
تحقیقات بیشتری برای تعیین اینکه آیا این تغییرات مفید یا مضر هستند و چه تأثیری می‌توانند بر مداخلات تغذیه‌ای برای بیماری‌هایی مانند سرطان یا بیماری‌های التهابی داشته باشند، مورد نیاز است.
اثرات مقایسه‌ای رژیم‌های گیاهخواری و کتو
درک علمی از تأثیر رژیم‌های غذایی مختلف بر سیستم ایمنی و میکروبیوم انسان محدود است. تاکنون مداخلات تغذیه‌ای-درمانی که شامل تغییر رژیم غذایی برای بهبود سلامتی می‌شوند، به‌خوبی درک نشده‌اند و مطالعات کمی به‌طور مستقیم اثرات بیش از یک رژیم غذایی-درمانی را مقایسه کرده‌اند. رژیم کتو یک رژیم کم کربوهیدرات است که به‌طور کلی چربی بالایی دارد. در رژیم گیاهخواری محصولات حیوانی حذف می‌شود و درصد فیبر بالا و چربی چربی است.
این مطالعه توسط محققان موسسه ملی آلرژی و بیماری‌های عفونی NIH (NIAID) و موسسه ملی دیابت و بیماری‌های گوارشی و کلیوی (NIDDK) در واحد تحقیقات بالینی متابولیک در مرکز بالینی NIH انجام شد. 20 شرکت‌کننده در این کطالعه شرکت کردند که از نظر قومیت، نژاد، جنسیت، شاخص توده بدنی (BMI) و سن متفاوت بودند.
هر فرد به میزان دلخواه تحت یک رژیم غذایی (گیاهخواری یا کتو) را به مدت دو هفته و سپس رژیم دیگر را نیز به مدت دو هفته به میزان دلخواه قرار گرفت. افرادی که رژیم گیاهخواری داشتند که حاوی حدود 10 درصد چربی و 75 درصد کربوهیدرات بود، ترجیح دادند کالری کمتری نسبت به افرادی که رژیم کتو داشتند که حاوی حدود 76 درصد چربی و 10 درصد کربوهیدرات بود، مصرف کنند. در طول دوره مطالعه، خون، ادرار و مدفوع شرکت‌کنندگان برای تجزیه و تحلیل جمع آوری شد.
اثرات رژیم‌های غذایی با استفاده از یک رویکرد مولتی omics که مجموعه‌های داده‌های متعددی را برای ارزیابی پاسخ‌های بیوشیمیایی، سلولی، متابولیک و ایمنی بدن و همچنین تغییرات در میکروبیوم تجزیه و تحلیل می‌کرد، مورد بررسی قرار گرفت. شرکت کنندگان برای کل مطالعه یک ماهه در محل تحقیق ماندند و با این کار امکان کنترل دقیق مداخلات غذایی را فراهم کردند.
یافته‌های قابل‌توجه و پیامدهای آینده
تغییرات انحصاری ناشی از رژیم‌های غذایی مورد مطالعه، در همه شرکت‌کنندگان مشخص شد. رژیم گیاهخواری به‌طور قابل توجهی بر مسیرهای مرتبط با سیستم ایمنی ذاتی از جمله پاسخ های ضد ویروسی تأثیر گذاشت. از سوی دیگر، رژیم کتو منجر به افزایش قابل‌توجهی در فرآیندهای بیوشیمیایی و سلولی مرتبط با ایمنی تطبیقی مانند مسیرهای مرتبط با سلول‌های T و B شد.
رژیم کتو بر سطوح پروتئین‌های بیشتری در پلاسمای خون نسبت به رژیم گیاهخواری و همچنین پروتئین‌های وسیع‌تری از بافت‌هایی مانند خون، مغز و مغز استخوان تأثیر می‌گذارد. رژیم گیاهخواری مسیرهای مرتبط با سلول‌های قرمز خون را افزایش می‌دهد، از جمله مسیرهایی که در متابولیسم هم(یک کوفاکتور شامل یک اتم آهن) نقش دارند که می‌تواند به دلیل محتوای آهن بالاتر این رژیم باشد.
علاوه بر این، هر دو رژیم غذایی باعث ایجاد تغییراتی در میکروبیوم شرکت‌کنندگان شدند و باعث تغییر در فراوانی گونه‌های باکتریایی روده شدند که قبلاً با رژیم‌های غذایی مرتبط بودند. رژیم کتو با تغییراتی در متابولیسم اسیدهای آمینه یعنی افزایش مسیرهای متابولیک انسان برای تولید و تخریب اسیدهای آمینه و کاهش مسیرهای میکروبی برای این فرآیندها مرتبط بود که ممکن است نشان دهنده مقادیر بالاتر پروتئین مصرف شده توسط افراد در این رژیم باشد.
یک سری تغییرات متابولیک و سیستم ایمنی متمایز ناشی از دو رژیم غذایی علیرغم تنوع شرکت‌کنندگان مشاهده شد که نشان می‌دهد تغییرات رژیم غذایی به‌طور مداوم بر مسیرهای گسترده و به‌هم پیوسته در بدن تأثیر می‌گذارد. برای بررسی اینکه چگونه این مداخلات تغذیه‌ای بر اجزای خاص سیستم ایمنی تاثیر می‌گذارد، به مطالعات بیشتری نیاز است. به گفته محققانم، نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که سیستم ایمنی به طور شگفت انگیزی به مداخلات تغذیه‌ای پاسخ می‌دهد. محققان می‌گویند که ممکن است بتوان رژیم‌های غذایی را برای پیشگیری از بیماری یا مکمل درمان بیماری‌ها از جمله با کند کردن فرآیندهای مرتبط با سرطان یا اختلالات عصبی، تنظیم کرد.
(زیرنویس تصویر: یک مطالعه جدید انجام شده توسط مؤسسه ملی سلامت نشان داد که اتخاذ یک رژیم غذایی گیاهخواری یا کتوژنیک منجر به بروز تغییرات قابل‌توجهی در سیستم ایمنی بدن می‌شود، به‌طوری که رژیم گیاهخواری ایمنی ذاتی را تقویت می‌کند و رژیم کتو، ایمنی سازگار را تقویت می‌کند. همچنین هر دو این رژیم‌های غذایی باعث تغییرات متابولیک و تغییر میکروبیوم روده شدند)
