گروه خونی می تواند چیزهای زیادی در مورد خودتان به شما بگوید، مانند خطر ابتلا به برخی بیماری ها، خطر لخته شدن خون و حتی اینکه آیا ممکن است مستعد ابتلا به سنگ کلیه باشید یا خیر.
به گزارش تکناک، اکنون در مطالعات جدید، شواهدی به دست آمده است که نشان می دهد گروه خونی شما ممکن است خطر ابتلا به سکته مغزی را نیز پیش بینی کند.
تحقیقات جدید منتشر شده در مجله Neurology نشان می دهد که یک ارتباط قوی بین داشتن گروه خونی A و افزایش خطر سکته ایسکمیک زودرس قبل از سن 60 سالگی وجود دارد.
بر اساس گزارش مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC)، سکته مغزی یکی از علل اصلی مرگ و میر در ایالات متحده است که داده‌ها حاکی از آن است که هر 40 ثانیه یک نفر سکته مغزی را تجربه می‌کند و هر 3.5 دقیقه یک نفر جان خود را بر اثر سکته مغزی از دست می‌دهد. نزدیک به 90 درصد از تمام سکته‌های مغزی، سکته‌های ایسکمیک هستند، یعنی حالتی که لخته خون از رسیدن خون به مغز جلوگیری می‌کند.
اگرچه مطالعه جدید نشان می‌دهد که یک عامل ژنتیکی قوی وجود دارد که گروه خونی (blood type : classification of blood based on antibodies and antigens on red blood cell surfaces) را با سکته مغزی مرتبط می‌کند، اما برکستون میچل، اپیدمیولوژیست ژنتیکی در دانشکده پزشکی دانشگاه مریلند و یکی از نویسندگان این مطالعه گفت که نباید زیاد نگران باشید.
میچل با توضیح اینکه گروه خونی یکی از بسیار عوامل ژنتیکی و محیطی است که خطر سکته مغزی را در افراد افزایش می‌دهد، گفت: در حالت کلی، گروه خونی یک عامل خطرناک کوچک‌تر از سایرین است.
در ادامه این مطلب نگاهی دقیق تر به نقش بزرگ یا کوچک گروه خونی می پردازیم.
گروه خونی A قوی ترین پیوند را با شروع اولیه سکته مغزی نشان داد
محققان درگیر در مطالعه جدید به دنبال درک این موضوع بودند که نقش ژنتیک در خطر سکته مغزی چقدر زیاد است. برای انجام این کار، آنها یک مطالعه انجام دادند که شامل جمع آوری داده ها در مورد موارد سکته مغزی از سراسر جهان بود. اکثریت داده های مطالعه از ایالات متحده و اروپا بود.
از 48 مطالعه مختلف، محققان اطلاعات بهداشتی مرتبط با نزدیک به 17000 بیمار مبتلا به سکته‌مغزی را تجزیه و تحلیل کردند که سن آنها بین 18 تا 59 سال بود. بیش از 599237 مورد پزشکی بدون سکته مغزی به عنوان عوامل کنترل کننده عمل کردند. افراد بر اساس سکته اولیه، سکته دیررس یا عدم سکته‌مغزی بر اساس چهار گروه خونی اصلی تقسیم شدند.
محققان به دنبال انواع گونه های ژنتیکی در سراسر ژنوم و بین گروه های مورد مطالعه بودند. آنها تفاوت های ژنتیکی قابل توجهی را بین بیمارانی که سکته مغزی را تجربه کرده بودند و بیمارانی که تجربه نکرده بودند، پیدا کردند. تفاوت ها به طور خاص در ژن های فعال کننده گروه خونی ABO مشاهده شد.
دکتر میچل توضیح می‌دهد: برای من تعجب‌آور بود که گروه خونی ABO تا حد زیادی قوی‌ترین ارتباطی بود که در سکته‌های اولیه مشاهده کردیم. نه تنها این مورد، بلکه ارتباط در سکته مغزی زودرس بسیار قوی تر از سکته مغزی دیررس بود. این موضوع برای ما غافلگیرکننده بود.
داشتن گروه‌خونی A با 18 درصد بیشتر احتمال ابتلا به سکته‌مغزی زودرس مرتبط بود. این احتمال شامل خطر بیشتر ایجاد لخته های خون است که می تواند باعث سکته شود. افراد با گروه خونی O 12 درصد کمتر از سایر گروه‌های خونی دچار سکته‌مغزی زودرس می‌شوند.
خطر خفیف سکته زودرس و دیررس در افراد دارای گروه خونی B وجود داشت. البته پس از لحاظ کردن جنسیت و سایر عوامل مؤثر در سکته مغزی، این ارتباط از بین رفت.
یافته ها ممکن است کاتالیزوری برای کسانی باشد که در معرض خطر هستند
دکتر ساندرا نارایانان، متخصص مغز و اعصاب عروقی و جراح مداخله‌ای عصبی در موسسه علوم اعصاب پاسیفیک، که در این مطالعه شرکت نداشت، گفت که این تحقیق به آنچه دانشمندان قبلاً در مورد عوامل خطرناک غیرقابل کنترل دخیل در بیماری های قلبی می‌دانند، می‌افزاید. این عوامل مانند ژنتیکی که در بروز بیماری‌های قلبی نقش دارد و گروه خونی یک فرد هستند.
با این حال، نارایانان افزود که یافته‌ها ممکن است کاتالیزوری باشد که افراد دارای مشخصات ژنتیکی خطرناک‌تر برای ابتلا به سکته‌مغزی باید تغییرات سالم‌تری در سبک زندگی ایجاد کنند.
از نقطه نظر پزشکی، دکتر نارایانان افزود که درک مبنای ژنتیکی پشت سکته‌مغزی می تواند مکالمه در مورد داروها یا سایر استراتژی ها برای کاهش ترومبوز شریانی یا وریدی آغاز کند.
از آنجایی که تنها 35 درصد شرکت‌کنندگان اروپایی نبودند، مطالعات آینده با جمعیت‌های متنوع‌تر ممکن است به درک بهتر خطرات سکته‌مغزی در گروه‌های خونی و نژادها و قومیت‌های مختلف کمک کند.
سایر عوامل خطرناک سکته مغزی
در کنار ژنتیک و گروه‌خونی، سن یکی دیگر از عواملی است که می تواند خطر سکته مغزی را افزایش دهد. CDC هشدار می دهد که پس از 55 سالگی، خطر سکته‌مغزی در هر دهه دو برابر می شود. اگرچه سکته‌مغزی اغلب در بین افراد 65 سال و بالاتر اتفاق می افتد، اما از هر هفت سکته، یک سکته در افراد بین 15 تا 49 سال اتفاق می افتد.
جنسیت فرد نیز می تواند بر سکته‌مغزی تأثیر بگذارد. یک بررسی در سال 2022 گزارش می دهد که زنان بیشتر از مردان در معرض سکته مغزی و بار نامتناسب ناتوانی و مرگ پس از آن هستند.
یک مطالعه جداگانه در سال 2022 نشان داد که زنان جوان بین 35 تا 45 سال در مقایسه با مردان همسن، 44 درصد بیشتر با خطر سکته‌مغزی ایسکمیک مواجه بودند. زنان به دلیل بارداری و استفاده از قرص های ضد بارداری بیشتر در معرض خطر سکته‌مغزی هستند.
در میان تمام نژادها و قومیت ها، افراد سیاه پوست بیشترین خطر سکته‌مغزی را دارند. انجمن قلب آمریکا می‌گوید یکی از دلایلی که سیاه‌پوستان آمریکایی بیشتر سکته می کنند این است که دو سوم این گروه نژادی حداقل یک عامل خطرناک برای سکته‌مغزی دارند، از جمله:
- دیابت
- کم خونی داسی شکل
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- چاقی یا اضافه وزن
علاوه بر این، یک مطالعه CDC در سال 2021 نشان می دهد که سیاه پوستان آمریکایی بدترین نتایج را شامل می شوند. بیشتر از همه، مردان سیاه پوست با بیشترین خطر مرگ ناشی از سکته‌مغزی و کمترین میزان بقای 5 ساله مواجه بودند.
با این حال، دکتر میچل گفت که مؤلفه‌های تأثیرگذار بسیار بیشتری نسبت به عوامل خطرناک غیرقابل کنترل ذکر شده در بالا وجود دارد.
اقدامات پیشگیرانه
دکتر نارایانان گفت: این حقیقت ممکن است تعجب آور باشد، اما حدود 80 درصد سکته های مغزی قابل پیشگیری هستند. برای جلوگیری از وقوع سکته‌مغزی در وهله اول یا کاهش خطر وقوع مجدد آن، او راهکارهای زیر را برای حفظ یک سبک زندگی سالم توصیه می کند. این راهکارها شامل موارد زیر است:
- سیگار را ترک کنید یا به طور کلی سیگار نکشید.
- اگر فشار خون بالا دارید دستگاه فشار خون را در خانه نگه دارید و هر روز اندازه گیری های خود را پیگیری کنید. دکتر نارایانان می گوید این اعداد را به دکتر خود بگویید. هدف فشار خون کمتر از 90/140 میلی‌متر جیوه (یا کمتر از 80/130 میلی‌متر جیوه برای بیماران دیابتی) است.
- از رژیم غذایی مدیترانه ای غنی از میوه ها، سبزیجات، غلات کامل، ماهی و آجیل پیروی کنید.
- ورزش کنید. تحقیقات نشان می دهد که ورزش کردن حداقل 2 و نیم ساعت در هفته به مدت 3 ماه پس از سکته‌مغزی، سلامت و کیفیت زندگی فرد را افزایش می دهد. دکتر نارایانان می گوید که حتی روزانه 10 دقیقه فعالیت بدنی تفاوت بزرگی نسبت به انجام ندادن آن دارد.
- کلسترول خود را بشناسید. اگر قبلاً سکته‌مغزی یا [حمله ایسکمیک گذرا] داشته اید، مصرف لیپوپروتئین با چگالی کم (LDL کمتر از 70 میلی گرم در دسی لیتر) را هدف قرار دهید.
دکتر نارایانان توصیه می کند: ثبات، کلیدی برای حفظ مداخلات سبک زندگی سالم است. زود شروع کنید. حدود 10 تا 15 درصد سکته ها در بزرگسالان کمتر از 50 سال رخ می دهد.
