قطعاً شما هم تاکنون افسانه‌هایی دربارهی شارژکردن و باتری تلفن همراه خود شنیده‌اید. برای کمک به تشخیص شایعه از واقعیت، از یکی از متخصصان فعال در حوز‌ی باتری خواستیم تا دیدگاه خود را دربارهی برخی از باورهای شایع مرتبط با باتری تلفن همراه بیان کند و دلیل پشت آن باورها را توضیح و توصیه‌هایی برای افزایش عمر باتری تلفن همراه به ما ارائه دهد.
پیشنهاد می‌کنیم تا پایان مطلب با تک‌ناک همراه باشید تا صحت برخی از افسانه‌های مهم مرتبط با باتری تلفن همراه را بررسی کنیم.
حتی زمانی‌که باتری تلفن همراه شما 100درصد است، هنوز جا برای شارژ بیشتر وجود دارد(درست)
در باتری تلفن همراه ظرفیت بیشتری از درصدی که نشان می‌دهد، وجود دارد؛ اما اگر از آن ظرفیت فراتر بروید، در‌نهایت طول عمر کلی باتری را کاهش چشمگیری می‌دهید.
در اصل، این مشکل مبادله‌ای ظریف است که تولیدکنندگان انجام می‌دهند. افزایش شارژ موجود در باتری تعداد دفعاتی را کاهش می‌دهد که باتری می‌تواند بدون آسیب‌دیدن داخلی شارژ و دشارژ شود.
برای اینکه باتری‌ها صدها یا هزاران چرخه‌ی شارژ دوام بیاورند، تولیدکنندگان محدودیت‌هایی برای ظرفیت تخلیه‌شدنی آن‌ها قائل می‌شوند.
برای درک دلیل این امر، باید کمی دربارهی نحوه‌ی عملکرد باتری تلفن همراه (mobile phone : portable device to make telephone calls using a radio link) بدانید. داخل اکثر باتری‌های لیتیوم‌یونی، مانند باتری‌های گوشی‌های هوشمند و لپ‌تاپ‌ها و خودروهای الکتریکی، از دو لایه تشکیل شده است: یکی از اکسید لیتیوم کبالت و دیگری از گرافیت.
زمانی‌که یون‌های لیتیوم از لایه‌ی گرافیت به‌سوی لایه‌ی اکسید لیتیوم کبالت حرکت می‌کنند، انرژی آزاد می‌شود. وقتی باتری را شارژ می‌کنید، به‌سادگی یون‌های لیتیوم را به‌سمت دیگری برمی‌گردانید و بدین‌ترتیب یون‌های لیتیوم از لایه‌ی اکسید لیتیوم کبالت خارج می‌شوند و به گرافیت بازمی‌گردند.
این‌جاست که به مشکل عمر باتری تلفن همراه و چرخه‌ی شارژ می‌رسیم. بسیاری از یون‌های لیتیوم از لایه‌ی اکسید کبالت لیتیوم خارج می‌شوند و کل ساختار لایه به‌هم می‌ریزد. کنت گریفیث، استادیار متخصص در ذخیره‌سازی انرژی در دانشگاه UC San Diego می‌گوید: «اگر تمام آن لیتیوم را حذف کنید، در‌واقع ساختار اتمی ماده ازهم می‌پاشد.»
بنابراین، اگرچه امکان شارژ باتری بیش از 100درصد وجود دارد، تنها راه برای انجام این کار، بیرون‌کشیدن بیشتر یون‌های لیتیوم حیاتی است. به‌همین‌دلیل، سازندگان محدودیت‌هایی برای میزان شارژ باتری‌های خود تعیین می‌کنند.
در بیشتر مواقع، آن‌ها طوری تنظیم می‌شوند که فقط نیمی از لیتیوم موجود در لایه‌ی اکسید کبالت لیتیوم با هربار شارژ کامل حذف شود. اگر از حذف نیمی از لیتیوم فراتر رفتید، باتری تلفن همراه می‌تواند شارژ بیشتری به شما بدهد؛ اما نمی‌توانید این کار را چندین بار انجام دهید.
شارژکردن گوشی در حالت هواپیما باعث می‌شود سریع‌تر شارژ شود(نسبتا درست)
نکته‌ی رایج برای سرعت‌بخشیدن به شارژ تلفن همراه در زمانی‌که عجله دارید، این است که آن را در حالت هواپیما قرار دهید. حالت هواپیما بدین‌معنی است که تمام فرکانس‌های رادیویی خاموش هستند؛ بنابراین، هیچ داده‌ی تلفن همراهی نخواهید داشت و در برخی از تلفن‌ها، اتصالات بلوتوث و وای‌فای شما نیز قطع می‌شود.
از‌آن‌جا‌که گوشی شما کار کمتری انجام می‌دهد، باتری باید سریع‌تر شارژ شود، درست است؟ این مسئله از‌نظر فنی درست است؛ اما تفاوت سرعت بسیار کم است. آزمایش CNET در سال 2014 نشان داد که فعال‌کردن حالت هواپیما زمان شارژ را تنها چهار دقیقه کوتاه می‌کند.
روشن‌بودن Wi-Fi و بلوتوث در پس‌زمینه عمر باتری را کاهش می‌دهد(درست)
به‌غیر از صفحه‌نمایش، یکی از دلایل مهم کاهش عمر باتری تلفن همراه، انرژی‌ای است که آن برای یافتن و اتصال به شبکه‌های Wi-Fi یا داده هدر می‌دهد. اگر تا‌به‌حال متوجه کاهش شدید باتری خود شده‌اید، احتمالاً بدین‌دلیل است که دستگاه شما برای اتصال به شبکه‌ی تلفن همراه باید انرژی بیشتری مصرف کند.
در این مواقع، اتصال به Wi-Fi به‌مراتب کمتر از اتصال به اینترنت تلفن همراه بر باتری تلفن همراه تأثیر می گذارد. کاهش روشنایی صفحه‌نمایش و مدت‌زمانی که گوشی شما به‌خواب می‌رود، نیز راه‌های آسانی برای افزایش عمر باتری است.
استفاده از شارژر غیر‌اصلی به گوشی شما آسیب می‌رساند(درست)
همه‌ی شارژرهای تلفن‌های همراه یکسان ساخته نمی‌شوند و این می‌تواند تأثیر مخربی بر عمر باتری گوشی بگذارد. شارژرها کنترل‌هایی دارند که میزان جریان تحویلی را محدود می‌کنند و وقتی باتری پر است، شارژ تلفن همراه را متوقف می‌کنند. بااینحال، برخی از شارژرهای غیر‌اصل ممکن است چنین تنظیمات ایمنی دقیقی نداشته باشند.
اگر جریان بیش‌از‌حدی به باتری داده شود، می‌تواند بدین‌معنی باشد که تعداد زیادی از یون‌های لیتیوم خارج و به همان نوع تخریبی منجر می‌شود که پیش‌تر دربارهی آن توضیح داده‌ایم. البته این بدان‌معنا نیست که همه‌ی شارژرهای بی‌نام تجاری نامناسب خواهند بود؛ اما بهتر است از شارژر اصلی استفاده کنید.
شارژ گوشی از‌طریق کامپیوتر یا لپ‌تاپ به باتری آسیب می‌زند(نادرست)
شارژکردن کمی آهسته‌تر ممکن است حتی برای باتری‌ها مفید باشد. این موضوع دوباره به آن یون‌های لیتیوم برمی‌گردد. هرچه آهسته‌تر باتری را شارژ کنید، فشار کمتری بر یون‌های لیتیوم و ساختارهای پذیرنده آن وارد و آسیب احتمالی باتری کمتر می‌شود. به‌همین‌دلیل، سازندگان محدودیت‌هایی برای دستگاه‌ها قائل می‌شوند تا خیلی سریع شارژ نشوند.
خاموش‌کردن گه‌گاه دستگاه به حفظ عمر باتری کمک می‌کند(نادرست)
این یکی هم افسانه است؛ اما افسانه‌ی بی‌اساسی نیست. قبل از اینکه باتری لیتیوم‌یون در همه‌ی تلفن‌های همراه استفاده شود، از باتری نیکل متال هیدرید شارژ‌شدنی استفاده می‌شد. در آن باتری‌ها، دانستن دقیق میزان شارژ باتری بدون تخلیه‌ی کامل و سپس شارژ مجدد باتری غیرممکن بود.
در باتری‌های لیتیوم‌یون، دیگر این‌طور نیست. باتری‌های امروزی بدون توجه به میزان شارژشان، وضعیت خود را می‌توانند نشان دهند و زمانی‌که دستگاه شما از آن استفاده نمی‌کند، فشار وارده به باتری تقریباً مانند خاموش‌بودن باتری است؛ بنابراین، زیاد شارژ باتری از دست نمی‌دهید. ناگفته نماند که اگر گوشی را خاموش کنید، باتری آن استراحت می‌کند.
باتری‌ها وقتی سرد هستند، عملکرد بدتری دارند(نسبتا نادرست)
در‌واقع، خلاف این مسئله درست است. گریفیث می‌گوید: استفاده از باتری در دمای خنک و خنک نگه‌داشتن آن برای طولانی‌شدن عمرش بسیار بهتر است. قرار‌دادن باتری در‌معرض دمای زیاد، راهی بسیار محتمل‌تر برای کاهش عمر کلی آن است. شما نباید اجازه دهید باتری تلفن همراه شما داغ و هنگام شارژ‌شدن بیش‌از‌حد گرم شود و آن را در خودرو زیر نور خورشید قرار دهید.
چرا باتری تلفن همراه این‌قدر از گرما متنفر است؟ دلیل آن مربوط به الکترولیت‌های مایع است که شکاف‌های بین لایه‌های اکسید لیتیوم کبالت و گرافیت را پر و از تماس بین آن‌ها جلوگیری می‌کنند. این همان چیزی است که یون‌های لیتیوم هنگام جابه‌جایی بین دو لایه از آن عبور می‌کنند؛ بنابراین، برای ساختار باتری بسیار مهم است.
در دماهای زیاد، این الکترولیت‌های مایع شروع به تجزیه‌شدن می‌کنند و باعث می‌شوند باتری با گذشت چند‌صد چرخه‌ی شارژ ضعیف شود. این مشکلی عمده برای باتری‌های خودروهای الکتریکی است که اغلب اوقات روز خود را در زیر نور شدید خورشید می‌گذرانند. تولیدکنندگان مجبورند خودروهای خود را با سیستم‌های مدیریت باتری تطبیق دهند تا از تخریب ناشی از گرما جلوگیری کنند. تا زمانی‌که گوشی خود را در دمای اتاق نگه دارید، مشکلی پیش نمی‌آید.
ممکن است تلفن همراه شما در دماهای سرد کمی کُندتر باشد؛ زیرا یون‌های لیتیوم کمی کُندتر حرکت می‌کنند. دلیل این مسئله آن است که اگر هوای بیرون سرد باشد، باتری ممکن است نتواند به‌اندازه‌ی کافی انرژی برای قطعات تأمین کند. بااینحال، این تغییر معمولاً جزئی است و به آسیب دائمی باتری مرتبط نیست.
دستگاهی که فقط کمی شارژ باشد، گاهی اوقات در‌صورت سرد‌شدن خاموش می شود؛ چراکه کاهش قدرت ناشی از دمای اندک، دستگاه را فریب می‌دهد تا فکر کند باتری خالی است. احتمال دارد هیچ آسیبی وارد نشده باشد؛ اما وسایل الکترونیکی گیج می‌شوند.
گذاشتن شارژر در پریز و روشن‌کردن آن باعث هدر‌رفتن انرژی می‌شود(نادرست)
شارژرهای تلفن‌های همراه و سایر کابل‌هایی که فقط یک سیم دارند، اگر دستگاهی به آن‌ها متصل نباشد، احتمالاً انرژی مصرف نمی‌کنند. بااینحال، دربارهی کابل‌های تلویزیون یا لپ‌تاپ یا هر شارژر دیگری که قطعه‌ی بزرگی به آن متصل است، این‌ها کمی هوشمندتر هستند؛ زیرا غالباً در حالت آماده‌به‌کار‌بودن منتظر روشن‌شدن تلویزیون یا سایر دستگاه‌های مشابه هستند. در گذشته، مصرف انرژی این دستگاه‌ها حداکثر 10 درصد از قبض انرژی خانوارهای متوسط بود؛ اما تغییرات جدید مقررات بدین‌معنی است که امروزه این دستگاه‌ها انرژی نسبتاً کمی مصرف می‌کنند.
قبل از شارژ مجدد، باید اجازه دهید باتری تا ۰درصد کاهش یابد(نادرست)
زمانی‌که باتری‌ها کاملاً شارژ یا خالی هستند، بیشترین فشار را تحمل می‌کنند. بهترین حالت برای شارژ مجدد باتری زمانی است که 50درصد شارژ دارد. این یعنی نیمی از یون‌های لیتیوم متحرک آن در لایه‌ی اکسید لیتیوم کبالت و نیمی دیگر در لایه‌ی گرافیت هستند. این تعادل کمترین فشار را به باتری وارد می‌کند و تعداد چرخه‌های شارژی را افزایش می‌دهد که می‌تواند قبل از تخریب آن تحمل کند.
بنابراین، اگر خیلی مشتاق هستید که باتری‌تان را تاحدممکن نگه دارید، باید شارژ آن را بین 20 تا 80 درصد نگه دارید. این بدان‌معناست که تاحدممکن زمان کمتری با تعداد زیادی یون‌لیتیوم که در هر‌یک از لایه‌ها جمع شده‌اند، مصرف کنید. این وضعیت باعث می‌شود لایه‌ها منبسط شوند و فشار فیزیکی بر آن‌ها وارد شود.
شارژ بیش از ۱۰۰درصد به باتری شما آسیب می‌رساند
درست؛ اما نه به دلیلی که فکر می‌کنید
شارژ بیش از ۱۰۰درصد بدین‌دلیل خوب نیست که بیش از توان آن را شارژ می‌کنید. مکانیزم شارژ قطره‌ای پس از اینکه گوشی به 100درصد شارژ رسید، شارژر را قطع می‌کند و تنها زمانی باتری را شارژ می‌کند که کمی کاهش یابد. مشکل این است که سطح شارژ 100درصد باتری را زیر فشار معینی قرار می‌دهد. این مسئله جالب نیست؛ اما سازنده‌های باتری محدودیت‌های تعیین کرده‌اند؛ بنابراین، جای نگرانی نیست.
تعویض باتری گوشی به آن جان تازه‌ای می‌بخشد(درست)
با گذشت زمان، باتری تلفن همراه شما تحلیل می‌رود. باتری تلفن‌های همراه معمولاً حدود دو تا سه سال با ظرفیت مطلوب کار می‌کنند. اکثر سازندگان تلفن‌های همراه نمی‌خواهند شما این موضوع را بدانید؛ اما در‌واقع می‌توانید باتری تلفن‌همراه خود را تعویض کنید. شما می‌توانید خودتان آن را جایگزین کنید؛ اما باید بدانید که تولیدکنندگان انجام این کار را بسیار دشوار می‌کنند. سلامت باتری تلفن خود را به‌صورت دستی نیز می‌توانید بررسی کنید و تصمیم بگیرید که آیا می‌خواهید باتری جدیدی انتخاب کنید یا خیر.
