بیدار شدن با دست خواب رفته می‌تواند آزادهنده باشد، به‌خصوص اگر این اتفاق مکرر رخ دهد. عوامل مختلفی می توانند باعث بی حس شدن یا احساس سوزن سوزن شدن دست در هنگام بیدار شدن شوند.
به گزارش تکناک، گاهی اوقات، یک دلیل ساده مانند وضعیت خواب شما می تواند باعث بی حسی دست شما شود. اما در موارد دیگر، بی حسی دست می تواند نشانه آسیب عصبی، ضربه، کمبودهای تغذیه ای یا یک بیماری زمینه ای باشد.
در اکثر موارد بی حسی دست دلیلی برای نگرانی افراد نیست. اما اگر علائم با خواب شما تداخل داشته باشند، در طول روز ادامه داشته باشند، یا بیشتر رخ دهند، ممکن است وقت آن رسیده باشد که به یک متخصص مراجعه کنید تا مشخص شود چه چیزی باعث بی حس شدن دست ها در هنگام خواب می شود و درباره درمان های احتمالی آن بیشتر بدانید.
علل بی حسی دست
دلایل زیادی برای بی حسی دست در هنگام خواب وجود دارد که می تواند از جزئی تا جدی تر متغیر باشد.
وضعیت خواب
برخی اوقات موقعیت خوابیدن شما، شایع ترین علت بی حسی دست است. خوابیدن به شکلی که بازو یا دست در زیر بدن یا بالش باشد، خم نگه داشتن آرنج یا مچ دست هنگام خواب یا قرار دادن بازوها در بالای سر می تواند عصب را تحت فشار قرار دهد. این مسئله می تواند بر گردش خون شما تأثیر بگذارد، که ممکن است منجر به بی حسی، سوزن سوزن شدن یا احساس ناراحتی شود.
تغییر وضعیت خواب معمولاً برای حل این مشکل کافی است. برای جلوگیری از بی حسی دست، به پهلو یا پشت بخوابید و بازوها را کنار بدن قرار دهید.
سندرم تونل کارپال
سندرم تونل کارپال زمانی ایجاد می‌شود که عصب میانی که از مچ عبور می‌کند، فشرده می‌شود. حرکات مکرر دست، بارداری و شرایط خاصی که باعث تورم در مچ دست می شود (مثلاً آرتروز ) می تواند منجر به سندرم تونل کارپال شود.
بی حسی دست در صبح اغلب اولین علامت سندرم تونل کارپال است. با پیشرفت این عارضه، بسیاری از افراد به دلیل بی حسی و درد مرتبط با سندرم تونل کارپال، شب ها از خواب بیدار می شوند. همراه با بی حسی و سوزن سوزن شدن، علائم سندرم تونل کارپال عبارتند از:
- احساس شوک یا سوزش در دست
- درد یا سوزن سوزن شدنی که از دست شروع می شود و به بازو می رسد
- ضعف دست که انجام فعالیت های روزانه مانند بستن دکمه لباس یا نوشتن با خودکار را دشوار می کند
اسپوندیلوز گردن
اسپوندیلوز گردن یا آرتروز گردن به دلیل دژنراسیون یا کاهش ظرفیت دیسک ها و مفاصل گردن که ناشی از افزایش سن است، ایجاد می شود. گاهی اوقات، ساییدگی و پارگی معمولی روی ستون فقرات می‌تواند کانال نخاعی یهنی جایی که نخاع و ریشه‌های عصبی از آن عبور می‌کنند تا به بقیه بدن برسند را باریک کند. اگر ریشه های عصبی گیر کرده یا فشرده شوند، ممکن است دچار بی حسی، سوزن سوزن شدن یا ضعف دست و انگشتان شوید. سایر علائم اسپوندیلوز گردنی عبارتند از:
- اسپاسم عضلانی در گردن
- سردرد
- صدای ترکیدن یا ساییدن هنگام چرخاندن گردن ب
- ضعف در دست ها یا پاها
نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی وضعیتی است که زمانی رخ می دهد که اعصاب اطراف مغز و نخاع شما آسیب ببینند. برخی از انواع نوروپاتی محیطی باعث بی حسی و سوزن سوزن شدن دست می شوند و برخی دیگر باعث آسیب مزمن (دائمی) عصبی می شوند. بسته به اعصاب تحت تأثیر، نوروپاتی محیطی ممکن است منجر به موارد زیر نیز شود:
- از دست دادن حس در دست ها یا انگشتان
- ضعف یا از دست دادن مهارت های حرکتی ظریف (به عنوان مثال، تایپ کردن یا گرفتن وسایل کوچک)
- دردهای شدید
سندرم خروجی قفسه سینه
سندرم خروجی قفسه سینه زمانی رخ می دهد که اعصاب یا رگ های خونی در فضای بین استخوان ترقوه و اولین دنده، تحت فشار قرار می گیرند. در نتیجه، بی حسی در دست ها یک علامت رایج است. اما، ممکن است علائم دیگری مانند موارد زیر وجود داشته باشد:
- دست های سرد
- تغییر در رنگ دست یا انگشتان
- تورم در دست و انگشتان
کمبود ویتامین B12
ویتامین B12 یک ماده مغذی ضروری است که بدن شما برای حفظ سلامت اعصاب از آن استفاده می کند. کمبود ویتامین B12 می تواند باعث مشکلات عصبی در دست ها و مچ دست شود که منجر به بی حسی دست و سایر علائم عصبی مانند :
- خستگی
- ضعف
- مشکل در هماهنگی (مثلاً راه رفتن)
خوردن مقدار زیادی غذاهای غنی از ویتامین B12 مانند ماهی، گوشت، تخم مرغ، غلات غنی شده و محصولات لبنی ممکن است به بازیابی میزان ویتامین B12 کمک کند . کمبودهای شدیدتر ممکن است به مکمل های غذایی یا مکمل های تجویزی B12 برای کمک به افزایش میزان این ویتامین و بهبود علائم نیاز داشته باشد.
کیست گانگلیون
کیست گانگلیون یک توده خوش خیم (غیر سرطانی) است که می تواند روی مفصل یا تاندون مچ دست ایجاد شود. کیست‌های گانگلیونی می‌توانند به اعصاب فشار بیاورند و آنها را فشرده کنند، که علائمی مانند بی‌حسی، گزگز و ناراحتی در دست‌ها و انگشتان ایجاد می کنند.
دیابت
دیابت کنترل نشده می تواند منجر به آسیب عصبی در سراسر بدن شود که به عنوان نوروپاتی دیابتی شناخته می شود. افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی اغلب دچار آسیب عصبی در دست ها و پاها می شوند که می تواند منجر به بی حسی، گزگز و درد شود که معمولاً در شب بدتر می شود.
کنترل میزان قند خون با یک رژیم غذایی سالم و مصرف داروها (به عنوان مثال، انسولین ) می تواند به جلوگیری از آسیب عصبی مرتبط با دیابت کمک کند.
عوارض جانبی داروها
برخی داروها مانند داروهای شیمی درمانی ، داروهای قلب و فشار خون ، برخی آنتی بیوتیک ها و داروهای ضد تشنج می توانند به سلول های عصبی آسیب برسانند و ممکن است باعث بی حسی دست در هنگام خواب شوند. علائم دیگری ممکن است همراه با بی حسی باشد، مانند:
- احساس گزگز یا سوزش
- از دست دادن تعادل
- ضعف
در بیشتر موارد، قطع یا کاهش دارو می تواند به کاهش بی حسی و بازگرداندن حس طبیعی در دست ها کمک کند. اگر مشکوک هستید که داروهای شما ممکن است باعث ایجاد عوارض جانبی شود که روی دستان شما تأثیر می گذارد، با پزشک خود در مورد گزینه های درمانی جایگزین صحبت کنید یا ببینید آیا می توانید دوز خود را تغییر دهید.
چه زمانی باید نگران بی حسی دست ها باشیم؟
تجربه گهگاه بی حس شدن دست هنگام خواب طبیعی است و احتمالاً به دلیل وضعیت خواب شماست. اما اگر بیشتر اتفاق می افتد یا علائم دیگری دارید، وقت آن است که برای تعیین علت، به یک پزشک مراجعه کنید. اگر بی حسی دست شما با علائم زیر همراه است، بهتر است با پزشک خود صحبت کنید:
- ناگهانی یا غیرقابل توضیح باشد
- شدید یا مداوم باشد
- به سایر قسمت های بدن پخش می شود
- همراه با علائم دیگر، مانند ضعف یا درد همراه است
در صورت بی حسی دست با هر یک از علائم زیر، فورا به اورژانس مراجعه کنید:
- فلج دست یا بازو
- گیجی یا مشکل در صحبت کردن
- سرگیجه یا از دست دادن تعادل
- سردرد ناگهانی و شدید
- از دست دادن هوشیاری
این علائم می تواند نشانه یک بیماری جدی باشد که نیاز به درمان فوری دارد، مانند سکته مغزی .
فرآیند تشخیص
هنگامی که در مورد بی حسی دست به یک متخصص مراجعه می کنید، آنها به شما کمک می کنند تا علت اصلی علائم خود را شناسایی کنید. پزشک شما با اطلاع از شرایط سلامتی شما و سوال در مورد داروهایی که مصرف می‌کنید، شروع می‌کند تا تعیین کند آیا عوامل زمینه‌ای باعث بی‌حسی دست شما شده‌اند یا خیر. تا آنجا که ممکن است، به پزشک خود اطلاعاتی در مورد علائم خود بدهید، از جمله:
- زمان شروع بی حسی
- هر چند وقت یک بار بی حسی دست را تجربه می کنید و علائم چقدر طول می کشد
- کدام قسمت از دست شما تحت تأثیر قرار می گیرد
- این که آیا علاوه بر بی حسی، علائم دیگری نیز دارید (مثلاً درد، مشکل در گرفتن موارد، ضعف)
همچنین پزشک شما یک معاینه فیزیکی انجام می دهد که ممکن است شامل یک معاینه عصبی برای آزمایش قدرت عضلانی، رفلکس ها، تعادل و حس لامسه شما باشد (به عنوان مثال، واکنش شما به تغییرات دما یا احساسات مختلف).
اگر علت اصلی بی حسی دست شما نامشخص است، پزشک شما ممکن است آزمایش های بیشتری را برای کمک به تعیین علت درخواست کند. این آزمایش ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- آزمایش خون برای بررسی کمبود ویتامین ، دیابت، مشکلات تیروئید و سایر بیماری ها
- مطالعات هدایت عصبی برای اندازه گیری سرعت و قدرت سیگنال های عصبی از مغز به بقیه بدن
- الکترومیوگرافی (EMG) برای مشاهده چگونگی واکنش عضلات به محرک های الکتریکی
- آزمایشات تصویربرداری، مانند اشعه ایکس، ام آر آی یا سی تی اسکن ، برای بررسی مشکلات ساختاری یا ناهنجاری در اعصاب، ستون فقرات، بازو، مچ دست یا مغز
درمان های بی حسی دست
درمان بی حسی دست بر رسیدگی به علت زمینه ای برای کمک به کاهش علائم تمرکز دارد. در برخی موارد، پزشک شما ممکن است شما را به متخصصی ارجاع دهد که تبحر بیشتری در درمان بی‌حسی دست دارد. این متخصصان ممکن است شامل روماتولوژیست (پزشکی که در شرایطی که استخوان‌ها، مفاصل و ماهیچه‌های شما را تحت تأثیر قرار می‌دهند تخصص دارد) یا متخصص مغز و اعصاب (پزشکی که اختلالاتی را که بر مغز و نخاع شما تأثیر می‌گذارد را تشخیص داده و درمان می‌کند) باشند.
درمان ها
هنگامی که فشرده سازی عصب باعث بی حسی دست می شود، تزریق کورتیکواستروئید در دست و مچ می تواند به کاهش التهاب و تورم برای کاهش علائم کمک کند. اگر تزریق‌ها به کاهش درد شما کمک نکند، ممکن است پزشک جراحی را به شما پیشنهاد دهد.
اگر بی حسی دست شما به طور قابل توجهی با فعالیت های روزانه یا کیفیت زندگی شما تداخل داشته باشد، جراحی ممکن است یک گزینه عالی برای شما باشد. روش‌های جراحی برای دست‌های بی‌حس اغلب شامل ثابت کردن رباط‌ها یا تاندون‌های اطراف برای کاهش فشار روی عصب و کاهش علائم است.
فیزیوتراپی
برخی از افراد مبتلا به بی حسی دست ممکن است از فیزیوتراپی سود ببرند . بسته به علائم شما، فیزیوتراپی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- ورزش هایی برای تقویت عضلات، تاندون ها و رباط ها و بهبود دامنه حرکتی دست ها و انگشتان
- ماساژ دست
- پوشیدن لباس های فشرده (مانند دستکش یا بریس) برای کاهش تورم و التهاب
داروها
هنگامی که آسیب عصبی دائمی است و درد و ناراحتی همراه با بی حسی دست رخ می دهد، پزشک شما ممکن است داروهای بدون نسخه یا نسخه ای مانند موارد زیر را تجویز کند:
- مسکن‌های بدون نسخه مانند ادویل (ایبوپروفن) یا تیلنول (استامینوفن)
- داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، مانند Aleve (ناپروکسن)
- مسکن های کمکی که داروهایی هستند که برای درمان سایر بیماری ها طراحی شده اند، اما می توانند درد را نیز تسکین دهند، مانند داروهای ضد افسردگی مانند ولبوترین (بوپروپیون) یا الاویل (آمی تریپتیلین) یا داروهای ضد تشنج مانند هوریزانت (گاباپنتین) یا لیریکا (پره گابالین).
چگونه از بی حسی در دستان خود جلوگیری کنیم؟
بی حسی دست همیشه قابل پیشگیری نیست، به خصوص زمانی که یک بیماری زمینه ای دلیل آ> باشد. با این حال، برخی عادات سبک زندگی ممکن است به شما در کاهش یا جلوگیری از بی حسی دستان خود در هنگام خواب کمک کند. این موارد عبارتند از:
- هنگام خواب، گردن و ستون فقرات خود را در یک راستا نگه دارید
- از حالت خوابیدن که به دستان شما فشار وارد می کند یا مچ دست شما را خم می کند، اجتناب کنید
- سعی کنید به پهلو نخوابید
- اطمینان حاصل کنید که بازوهای شما زیر بالش یا بدن شما نیست
- استفاده از مچ بند برای تثبیت و تراز مچ دست در هنگام خواب
- انجام حرکات کششی دست و مچ قبل از رفتن به رختخواب
- پیروی از برنامه درمانی خود برای درمان بیماری های مرتبط با بی حسی دست، از جمله دیابت، آرتروز و سندرم تونل کارپال
- اگر داروهای شما باعث بی حس شدن دستان شما می شوند، دوز داروها را کاهش دهید
- معاینات منظم با پزشک خود را انجام دهید و در صورت بدتر شدن علائم یا بروز علائم جدید فوراً به آنها اطلاع دهید
